استانداردهای ارگونومی

برگرفته از فصل Ergonomics کتابچه TLV سال 2004 ACGIH مقدمه : آسیبهای اسکلتی – عضلانی وابسته به شغل MSDs: یکی از مهمترین مشکلات شغلی که توسط ACGIH شناسایی شده آسیبهای اسکلتی –عضلانی مرتبط با کار است که با بکارگیری برنامه های بهداشتی ، ایمنی و ارگونومیکی میتوانند مدیریت شوند .اصطلاح آسیب اسکلتی – عضلانی اینطور تعریف میشود : هرگونه آسیب مزمن به عضلات ،تاندونها و اعصاب که بعلت فشارهای تکراری ، حرکات سریع ،اعمال انرژی و فشارزیاد ، وضعیت غیر عادی بدن حین کار ، ارتعاش و یا سرما باشد . سایر اصطلاحاتی که برای آسیب اسکلتی – عضلانی بکارمیروند عبارتند از: آسیبهای تجمعی ناشی از ضربات CTDs آسیبهای ناشی از حرکات تکراری RMIs آسیبهای ناشی از فشارهای تکراری RSIs برخی از این آسیبها علائم تشخیصی ثابت و نام اختصاصی دارند مثل سندروم تونل کارپال یا تاندونیت . سایر آسیبهای اسکلتی – عضلانی ممکن است بوسیله دردهای غیر اختصاصی ظاهرشوند .برخی ناراحتی های موقتی و زودگذر ، نتیجه طبیعی کار و غیر قابل اجتناب میباشند اما ناراحتی هایی که روزبروز بیشتر شده و با فعالیتهای شغلی یا زندگی روزانه تداخل میکنند نباید بعنوان نتیجه طبیعی کار مطرح شوند روشهای کنترلی : با بکارگیری برنامه همه جانبه و وسیع ارگونومیکی به بهترین نحو میتوان میزان بروز و شدت MSDs را کنترل نمود . اجزای عمده این برنامه به شرح زیر میباشد : § شناسایی مشکلات § ارزیابی مشاغل مشکوک به داشتن ریسک فاکتور § مشخص نمودن و ارزیابی عوامل بوجود آورنده § مشارکت فعالانه و آگاهانه کارگران § معاینات شغلی اختصاصی برای کارکنانی که دچار آسیبهای پیشرفته اسکلتی – عضلانی هستند زمانی که علل MSDs شناسایی شد برنامه کنترلی باید بصورت جامع به مرحله اجرا درآید این برنامه شامل سه بخش به این شرح میباشد : § آموزش کارگران ، سرپرستان ، مهندسان و مدیران § گزارش علائم اولیه بروز آسیب توسط کارگران § پایش مستمر و ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده در خصوص بیماریها و حوادث اقدامات کنترلی با توجه به ارتباط هرشغل بطورجداگانه با MSDs جهت گیری میشوند . این اقدامات شامل کنترلهای مهندسی و مدیریتی است .حفاظتهای فردی ممکن است بعلت شرایط محدود کننده ، بطور اختصاصی انجام شوند . روشهای کنترلی مهندسی ازمیان روشهای کنترلی مهندسی بمنظور کاهش یا محدود سازی ریسک فاکتورهای شغلی موارد زیر باید مد نظر قرار گیرند : § مهندسی متد انجام کار ازجمله مطالعه زمان وآنالیز حرکتی بمنظور محدود کردن اعمال فشار و حرکات غیرضروری . § بکارگیری لوازم مکانیکی کمکی بمنظور محدود نمودن یا کاهش اعمال نیروی لازم برای نگهداشتن ابزار و اشیاء § انتخاب یا طراحی ابزارهایی که میزان نیروی مورد نیاز و زمان در دست داشتن را کاهش داده و باعث بهبود POSTURE میشوند . § تهیه ایستگاههای کاری قابل تنظیم برای کاربران بمنظور نزدیک کردن محل دسترسی و بهبود POSTURE § انجام کنترل کیفیت و نگهداری تجهیزات بمنظور کاهش مقدار انژی مصرفی وکاراضافی که بویژه با ارزش افزوده کالا در ارتباط است . روشهای کنترلی مدیریتی یکی از راهکارهای مدیریتی برای کنترل آسیبهای اسکلتی – عضلانی بکارگیری تعداد بیشتری کارگراست که موجب کاهش مدت زمان مواجهه ایشان و نهایتا کنترل خطرات میگردد. نمونه هایی از این دست عبارتند از: § اجرایی استانداردهای کاری که به کارگران اجازه توقف یا ادامه کار را برحسب نیاز میدهد ( حداقل یکبار در هر ساعت کاری ) § طراحی مجدد وظایف شغلی ( بعنوان مثال استفاده از کارگران چرخشی یا توسعه وظایف کاری ) بدین ترتیب یک کارگر در طول یک شیفت کاری بطور کامل در معرض مخاطرات شغلی نخواهد بود. ازآنجائیکه آسیبهای اسکلتی – عضلانی ماهیتی پیچیده دارند برای همه آنها رویکرد واحدی بمنظور کاهش شدت و بروز موارد ابتلا وجود ندارد . § راهکارهای اختصاصی مهندسی و مدیریتی برای کنترل مخاطرات درهرصنعت و شرکتی متفاوت میباشد § بمنظور انتخاب روشهای پیشگیری جهت کنترل مخاطرات نیاز به اظهار نظرهای متخصصین آگاه در این زمینه است . § زمان استراحت جهت بهبود علائم MSDs مرتبط با کار بصورت دوره ای از چند هفته تا چند ماه درخواست میشود . § بمنظور تعیین اثر بخشی راهکارهای پیشگیری و کنترلی باید نتایج ارزیابی شود. فاکتورهای غیر شغلی از طریق اجرای کنترلهای مهندسی و مدیریتی محدودسازی تمام آسیبهای اسکلتی – عضلانی امکانپذیر نیست برخی از مواردی که ممکن است باعث آسیبهای اسکلتی – عضلانی شده و با شغل مرتبط نباشند عبارتنداز : § آرتریت روماتوئید § مشکلات غدد درون ریز § ترومای حاد § چاقی § بارداری § فعالیتهای ورزشی و تفریحی حدود تماس شغلی مجاز ( TLV) پیشنهاد شده شاید نتواند افراد را در برابر ابتلا یا تماس به این نوع آسیبها محافظت نماید . ولیکن بکارگیری روشهای کنترل مهندسی و مدیریتی موجب محدود کردن عوامل زیان آور ارگونومیکی برای افرادی میشود که زمینه ابتلا به این آسیبها را دارند و نتیجتا میزان معلولیت ایشان کاهش میابد . میزان ( تراز ) فعالیت دست HAL) ) گرچه آسیبهای اسکلتی – عضلانی درمناطق مختلفی از بدن ( شانه ها – گردن – کمر و اندامهای تحتانی ) رخ میدهد ولی تعیین حدود تماس مجاز شغلی ( TLV ) در خصوص مچ – دست و ساعدانجام شده است. نتایج حاصل از مطالعات بیومکانیک ، روانشناسی و اپیدمیولوژیکی انجام شده در خصوص مشاغل تک وظیفه ای 4 ساعت و بیشتر درطول روز بصورت جدولی برای محاسبه HAL خلاصه شده است . مقادیر این جدول با استفاده از اطلاعات بدست آمده از فراوانی موارد کشیدگی دست و نسبت زمان کار / استراحت محاسبه شده است . شغل تک وظیفه ای عبارت است از : انجام یک دسته مشابه حرکات یا اعمال نیرو بصورت تکراری مانند کار روی خط مونتاژ یا استفاده از صفحه کلید و موس . برای تعیین TLV مورد نظر بطور اختصاصی این فاکتورها مد نظر میباشد : § سطح متوسط فعالیت دست ( HAL ) § مقدار قله نیروی اعمال شده توسط دست § شرایط کاری که اغلب کارگران بدون ایجاد اثرات بیماریزایی بصورت تکراری با آن مواجه هستند . HAL براساس فراوانی موارد کشیدگی دست و چرخه کاری (توزیع کار و زمانهای استراحت ) تعیین میشود یکی از روشهای محاسبه میزلن کشیدگی عضله با استفاده از دستگاههای اندازه گیری از جمله دستگاه سنجش میزان کشش عضلات یا الکترومیوگراف محاسبه میگردد.در برخی موارد این مقدار از طریق روشهای بیومکانیکی نیز قابل محاسبه است . عوامل موثر بر HAL : درصورتی که یک یا چند عامل زیر مشاهده گردد ، بمنظور کاهش میزان تماس تا کمتر از محدوده فعالیت پیشنهاد شده در TLV- HAL قضاوت باید توسط متخصصین صورت گیرد : § پوسچرهای غیرطبیعی و طولانی مدت مثل خمش مچ ،دور نمودن یا انحراف مچ از حالت طبیعی وچرخش ساعد § فشارهای تماسی § سرما یا ارتعاش هر زمان که میزان بروز آسیبهای اسکلتی – عضلانی در محیط کار افزایش یافت یا مشخص شد که میزان تماس بیش از حدود مجاز TLV میباشد لازم است روشهای کنترلی را بکارگیرید . بلندکردن دستی بار : حدود تماس مچاز TLV )) برای بلندکردن دستی شرایطی پیشنهاد میکند که تحت آن شرایط تمام کارگران بصورت دائم و روزانه در تماس با خطر بلندکردن دستی بار( بعنوان یک وظیفه تکراری ) بوده بدون آنکه دچار آسیب در ناحیه کمر و شانه شوند . حدود تماس شغلی مجاز برای بلندکردن دستی بار : بلندکردن دستی بصورت تک نفره (در محدوده زاویه 30 درجه نسبت به افق ) براساس محدوده وزنی بار برحسب کیلوگرم و برای دودست و در زمانی که بسته های بار مشابه و وظیفه جابجایی با ( از مبدا تا مقصد )بصورت تکراری باشد . استاندارد های مربوطه با توجه به این متغیر ها تعیین شده است : حمل دستی بار براساس طول مدت زمان حمل ( کمتریا بیش از 2 ساعت در طول یکروز کاری) همچنین دفعات حمل دستی و فواصل حمل در هر ساعت . درصورت وجود هریک از عوامل یا شرایط کاری که در زیر شرح داده شده میبایست با نظر متخصصین ارگونومی، محدوده وزنی بار را تا کمتر از حدود استاندارد کاهش داد. § افزایش موارد حمل دستی بار ( بیش از 360 بار در هرساعت ) § طولانی بودن شیفت کاری و حمل دستی بار بیش از 8 ساعت درروز § حمل دستی بصورت نامتقارن و با زاویه بزرگتر از 30 درجه نسبت به خط عمود § حمل با یک دست § حمل دستی در حالاتی مثل نشسته یا زانو زده بصورت اجباری § گرما و رطوبت بیش از حد مجاز ( با توجه به TLV استرس گرمایی ) § حمل مواد ناپایدار مثل حمل مایعات در حالت جابجایی مرکز ثقل § حمل اشیائی که دسته یا دستگیره نداشته و یا دسته یا دستگیره ضعیف و ناپایدار است . § حمل در محل های ناپایدار که فرد قادر به حفظ تعادل بدن با هردو پا نمیباشد مثل سطوح مرتعش § حمل در حین تماس با ارتعاش تمام بدن و یا بلافاصله پس از تماس با ارتعاش تمام بدن ( ارتعاش بیش از مقادیر TLV) برگرفته از:http://mozh.blogsky.com