ارزیابی ریسک حریق

به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

ارزیابی ریسک حریق

خلاصه مقاله مهندس هاشم ستاره، همایش بنادر و کشتیرانی سال 1383

ارزیابی ریسک حریق ، فرایندی سیستماتیک جهت بررسی مخاطرات حریق بالقوه در محیط کار و تخمین ریسک حاصل از این خطرات برای منابع مالی و انسانی می باشد . عمده دلائل ارزیابی ریسک حریق در محیط کار شامل موارد زیر می شود :

1. فراهم نمودن یک محیط کار ایمن و عاری از ریسک به عنوان یک وظیفه اخلاقی .

2. در نظر گرفتن مباحث اقتصادی در حریق و توجه به این مسئله که عدم وجود یک برنامه نظام مند و پیشگیری و کنترل حریق باعث تحمل هزینه های سنگین بر هرفرایند می گردد.

3. رعایت بحث الزامات قانونی که می توان این الزام را در بند 4-3-1سیستمهای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OHSAS18001 ملاحظه نمود.

مراحل ارزیابی ریسک حریق :

جهت ارزیابی ریسک حریق ، مراجع مختلف ، مراحل متعددی را عنوان کرده اند ولی به طور اساسی و مشترک پنج مرحله در یک ارزیابی ریسک حریق باید بررسی شده و انجام پذیرد که شامل موارد زیر است:

· شناسایی خطرات حریق

· شناسایی افراد در معرض ریسک

· ارزیابی ریسک و وضعیت پیشگیری و کنترل موجود

· ثبت یافته های ارزیابی ریسک حریق

· بازنگری خطرات و تجدیدنظر

شناسایی خطرات حریق :

با توجه به مفهوم خطر و اجزا مثلث حریق باید خطرات آتش سوزی را در عناصر مثلث حریق جستجو کرد . به این ترتیب شناسایی خطرات حریق شامل شناسایی منابع اکسیژن ، شناسایی منابع سوخت و شناسایی منابع حرارت ، اشتعال یا جرقه است . همچنین در شناسایی اعمال ناایمن و شرایط ناایمن نیز باید نگرشی متناسب با ایمنی حریق ، داشته باشیم .

شناسایی افراد در معرض ریسک :

اولویت اصلی در ارتباط با احتیاطات حریق ، حصول اطمینان از امکان فرار ایمن افراد در صورت وقوع حریق می باشد . مهمترین مواردی که باید در ارزیابی ریسک ، در مورد افرادی که به طور بالقوه با حریق درگیر هستند ، مدنظر قرار گیرند شامل سرعت احتمالی رشد و گسترش حریق و حرارت و دوده همراه با آن ، تعداد افرادی که در منطقه حضور دارند ، نحوه اطلاع افراد از وقوع حریق و نحوه فرار افراد است .

در ارزیابی ریسکها و وضعیت پیشگیری و کنترل موجود ، برمبنای روشهای مختلف ارزیابی ریسک می توان از اکثریت این روشها با رویکرد ارزیابی ریسک حریق بهره جست . پس از تعیین میزان ریسک باید به بررسی کنترلهای موجود و کفایت ویا عدم کفایت آنها پرداخت و روشهایی را برای کنترل و کاهش ریسک در نظر گرفت .

ثبت یافته های ارزیابی ریسک حریق:

چنانچه تعداد کارکنان در محل ارزیابی ریسک بیش از 5 نفر باشد باید یافته های ارزیابی ریسک ثبت شوند . جهت ثبت یافته های ارزیابی ریسک دو رویکرد کمی وجود دارد .

الف ) استفاده ازنقشه محل کار که روی آن محل مواد قابل اشتعال ، منابع حرارت ، مسیرهای فرار ، محل تجهیزات اعلام و اطفاء حریق ، منابع اصلی برق و روشنایی مشخص شده باشد .

ب ) استفاده از یک فرم ساده که در آن موارد زیر لحاظ شده باشد .

• تاریخ ارزیابی
• خطرات شناسایی شده
• افراد یا گروههای در معرض ریسک
• کنترلهای موجود و ریسکهای که به طور مناسب کنترل نشده اند .
• عملیاتهای بیشتری که مورد نیازند .

مرحله بازنگری و تجدید نظر :

تغییرات موثر با میزان ریسک حریق و اقدامات کنترلی انجام شده در محل دیر یا زود در محیط پدیدار می شوند این تغییرات شامل موارد زیر می باشد.

• تغییرات تعداد کارکنان
• تغییر در فرآیندهای کاری
• ابزار و وسایل جدید کار دستگاهها ، تجهیزات و ماشین آلات جدید
• ساختمان جدید یا توسعه مکانهای موجود
• مواد جدید یا تغییر در انبارفعلی مواد

هر کدام از این مواد می توانند منجر به بروز خطرات جدید یا افزایش ریسک شوند . بنابراین ریسکها نیاز به بازنگری و تجدیدنظر خواهند داشت . به این ترتیب می توان اطمینان حاصل کرد که ارزیابی های ریسک انجام شده و اقدامات کنترلی همواره به روز هستند.

معمولا در موارد ذیل ارزیابی ها باید مجددا صورت گیرند :

1. هنگام وقوع حریق

2. هنگام وقوع شبه حریق

1. در دوره های زمانی مشخص

بطور کلی جهت تجزیه و تحلیل خطرات و ارزیابی ریسکهای حریق باید به مواردی همچون سایت ، ساختار ، محتویات ، فاکتورهای مدیریتی ، فاکتور افراد ، سیستم حفاظت حریق و اقدامات لازم پس از آتش سوزی توجه ویژه کرد.