kurdistan HSE

سایت تخصصی ایمنی، بهداشت صنعتی و سیستم های مدیریتی

kurdistan HSE

سایت تخصصی ایمنی، بهداشت صنعتی و سیستم های مدیریتی

ارگونومی - تعریف

ارگونومی






ارگونومی بعنوان رشته ای از علوم که با بدست آوردن بهترین ارتباط میان کارگران و محیط کاری شان ، مرتبط است تعریف میشود . ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری ) ، استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی ) ، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک )، احتیاط (روانشناسی صنعتی ) ، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی )، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی )، سر و کار دارد. بنابراین ارگونومی از خیلی از علوم و مهندسی تشکیل یافته است .

موضوع ارگونومی :

ارگونومی شغلی تلاش میکند تا با بازبینی سیستم های کاری ، آنها را در جهت کاهش استرسهای حرفه ای تغییر دهد .

 


 اصول ارگونومی در صنعت :

-         طراحی تغییر ، جایگزینی و نگهداری تجهیزات برای ارتقای بهره وری ، زندگی کاری و کیفیت تولید

-         طراحی و تغییر فضاهای کاری و جانمایی کاری برای سهولت و سرعت عملیات خدمات و نگهداری

-         طراحی و تغییر روشهای کاری شامل اتوماسیون و تخصیص وظیفه بین اپراتور و ماشین

-         کنترل فاکتورهای فیزیکی (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل کار برای تولید بهتر و ایمنی کارکنان

 

فاکتورهای استرس در محیط های کار :

هر محیط کاری فاکتورهای استرس مخصوص خود را دارد. در زیر فاکتورهای استرس شناخته شده در محل کار آمده است .

-         پیچیدگی و تعدد ابزارهای مورد استفاده در محیط کار

-         وضعیتهای محیطی غیر طبیعی (گرما ، صدا ، ارتعاش ، روشنایی ، مواد سمی و )

-         بار کاری فیزیکی و فکری

 

نتایج بکارگیری ارگونومی

موارد زیر تعدادی از نتایج بکارگیری اصول ارگونومی در محل کاراست .

-         درک تاثیر مخصوص نوع کار روی جسم کارکنان و کارایی شغلی شان

-         پیش بینی پتانسیل اثرات طولانی مدت (یا تجمعی ) کار روی جسم کارکنان

-         ارزیابی تناسب محل کار و ابزارها برای کارگران جهت انجام کار

-    بهبود بهره وری و آسایش کارگران توسط (تطبیق کار برای شخص ) یا تطبیق شخص برای کار نتایج این قبیل تلاشها دستیابی به بهترین هماهنگی میان قابلیتهای کارگر و نیازمندیهای شغل است .

 

بیومکانیک

بیومکانیک ترکیبی از فیزیک مهندسی (مکانیک ) ، آنتروپومتری و پایه علوم پزشکی (بیولوژی و فیزیولوژی ) که از طریق ریاضی مرتبط گشته اند . آن قوانین فیزیکی را برای توصیف پدیده های بیولوژیکی بدن انسان استفاده میشود . اصول بیومکانیک جهت مطالعه پاسخهای بدن انسان به بارها و استرس هایی که در محیطهای کاری بر آن قرار میگیرد، میباشد .

 

فیزیولوژی کار :

مطالعه عملکرد ارگانیسمهای انسان توسط استرسهای کار ماهیچه ای تحت تاثیر قرار میگیرد.

پاسخهای فیزیولوژیک ناشی از کار فیزیکی شامل سیستمهای ماهیچه ای اسکلتی و قلبی عروقی میباشد.

 

ارزیابی توانایی کاری

1-    ضربان قلب

2-    اکسیژن مصرفی

 

بیومکانیک حرفه ای

بررسی فیزیکی کارگر و ابزار ، ماشین آلات و مواد به نحوی که کارایی بهینه داشته و کمترین آسیبها متوجه شخص گردد اختلالاتی را که بدلیل عدم تطابق قابلیتهای فردی و نیازمندیهای شغلی وجود دارد را به حداقل میرساند و از بروز یک اختلال اسکلتی عضلانی پیشگیری مینماید .

 

جنبه های بهداشتی ارگونومی

1-    پیشگیری از بیماریها و اختلالات ناخواسته و غیبت

2-     طراحی بهینه ایستگاههای کاری

3-    بهترین استفاده از انرژی تلاش کاری

4-    بهترین استفاده از منابع و قابلیتهای کارگر

 

جنبه های اقتصادی ارگونومی

1-    استفاده بهینه از انرژی که باعث کارایی بیشتر میگردد

2-    دوره های منظم کار و استراحت که باعث بهره وری بیشتر میگردد

3-    حذف خستگی که باعث افزایش کیفیت کار میشود . 

 

خستگی ناشی از کار

خستگی ناشی از کارعبارتست از ضعف و ناتوانی در تمامی حرکات بدن بطوریکه این نوع خستگی در صنعت بصورت خستگی عضلانی (جسمی ) و خستگی روحی (روانی ) ظاهر میشود .

 

انواع خستگی


 

1-    خستگی چشمی

2-    خستگی کل بدن

3-    خستگی فکری

4-    خستگی عصبی

5-    خستگی مزمن

6-     خستگی ناشی از بهم خوردن ریتم روز و شب

 

عوارض خستگی

1-    کاهش توجه

2-    کاهش دریافت

3-    کاهش سرعت عملکرد فیزیکی و ذهنی

4-    کاهش دقت و افزایش اشتباه

5-    مصرف انرژی بالا جهت ثابت نگهداشتن راندمان

6-  احساس خستگی ، گیجی ، و تحریک پذیری

 

ارگونومی مهندسی فاکتور های انسانی

ارگونومی

ا

پرش به: ناوبری, جستجو


ارگونومی (به انگلیسی: Ergonomics)، به کاربردن اطلاعات علمی درباره انسان در طراحی اشیاء، نظام‌ها و محیط‌های مورد استفاده انسان می‌باشد.[۱]

ارگونومی دانشی چند رشته ای (Multi Disciplinary) است که اطلاعات مربوط به ظرفیتهای هر انسان (توانایی ها، محدودیت ها و ظرفیتهای فیزیکی و روانی) را گردآوری کرده و آنها را درطراحی مشاغل (کار)، محصولات، سیستم های در ارتباط با انسان، مکانهای کار و تجهیزات با هدف پیشگیری ازبروز مسایل و مشکلات، و آسیب های مربوط به سلامتی و بهبود و بهینه سازی کارائی، بهره وری و کیفیت بکار می برد.

ارگونومی به‌عنوان رشته‌ای از علوم که با بدست آوردن بهترین ارتباط میان کارگران و محیط کاری شان، مرتبط است تعریف می‌شود. ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری)، استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک)، احتیاط (روانشناسی صنعتی)، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی)، سر و کار دارد. بنابراین ارگونومی از خیلی از علوم و مهندسی تشکیل یافته است شاید بهترین و خلاصه ترین تعریف برای ارگونومی "علم تطابق انسان و محیط کار(ماشین و...)" باشد [۲]


[ویرایش] نتایج بکارگیری ارگونومی

موارد زیر تعدادی از نتایج بکارگیری اصول ارگونومی در محل کاراست.

  • درک تاثیر مخصوص نوع کار روی جسم کارکنان و کارایی شغلی شان
  • پیش بینی پتانسیل اثرات طولانی مدت (یا تجمعی) کار روی جسم کارکنان
  • ارزیابی تناسب محل کار و ابزارها برای کارگران جهت انجام کار
  • بهبود بهره وری و آسایش کارگران توسط (تطبیق کار برای شخص) یا تطبیق شخص برای کار نتایج این قبیل تلاشها دستیابی به بهترین هماهنگی میان قابلیتهای کارگر و نیازمندیهای شغل است.

[ویرایش] پانویس

به نقل از http://industrialhygiene.50megs.com/ergonomy.htm

[ویرایش] منابع

ارگونومی چیست؟ (انگلیسی). وب سایت رسمی انستیتو بین المللی ارگونومی