دستورالعمل استفاده از بالابردن نفر با جرثقیل-مجتمع پارس

• پروانه استفاده از سبد جهت بالا بردن نفر با جرثقیل صرفاً در شرایطی صادر می گردد که امکان استفاده از داربست و یا بالابرهای دارای شرایط ایمنی، مقدور نبوده و الزاماً برای مدت زمانی کوتاه و در شرایط جوی مناسب و با استفاده از جرثقیل بدون نقص که دارای گواهینامه بازرسی فنی دارای اعتبار دوره ای باشد استفاده گردد و همچنین در حین انجام کار نفراتی که داخل سبد هستند از تجهیزات و وسایل استحفاظی مناسب مانند کمربند ایمنی و کلاه ایمنی استفاده نموده و به وسیله نفرات طناب بند، حرکات اضافی سبد مهار شود.یادآوری این نکته ضروری است که می بایست حتی المقدور سعی شود، جهت انجام کار در ارتفاع از داربست های مناسب استفاده گردد.
• پس از لحاظ نمودن تمامی شرایط مندرج در بند قبلی، مسئولین مربوطه می بایست اقدام به صدور و اخذ پروانه استفاده از سبد نمایند.
• پروانه استفاده از سبد صرفاً جهت همان روز و مدت اعتبار قید شده در پروانه کار دارای اعتبار می باشد و لیکن چنانچه در طول مدت انجام کار به هر دلیلی شرایط مندرج در پروانه کار اعم از تغییر در شرایط جوی و یا نقص در تجهیزات و ادوات تغییر نماید، پروانه کار از درجه اعتبار ساقط بوده و مسئول اجرای کار و راننده و طناب بند می بایست اقدام به تعطیلی کار نمایند .
• در قسمت مربوط به متقاضی، مسئول تعمیرات محوطه می بایست با توجه شرایط مندرج در این بند اقدامات و شرح کار را توضیح داده و امضاء نماید.
• در قسمت مربوط به حمل و نقل، مسئول نقلیه سنگین می بایست پس از بازدید دقیق از محل و موقعیت کار نسبت به انتخاب جرثقیل مناسب و محل استقرار ایمن و همچنین معرفی طناب بند( ریگر) جهت انجام ایمن کار اقدام نموده و در زمان انجام کار بر حسن اجرای آن نظارت نماید.
• در قسمت بازرسی فنی، کارشناس مربوطه می بایست پس از بازدید و بازرسی از جرثقیل و سبد مربوطه و انجام آزمایشهای لازم و بررسی دقیق گواهینامه های آنها، نسبت به تشخیص اینکه چه مقدار وزنی مجاز می باشد که در داخل سبد قرار داده شود اظهار نظر نموده و نسبت به امضاء محل مربوطه اقدام نماید.
• در قسمت ایمنی، کارشناس ایمنی پس از بررسی شرایط جوی و بازدید از وسایل استحفاظی که مورد استفاده نفرات قرار می گیرد ، نسبت به امضاء محل مورد نظر اقدام نموده و کار آغاز می گردد.
• در قسمت احتیاطهای لازم چنانچه هر یک از کارشناسان حمل و نقل و بازرسی فنی و ایمنی جهت انجام بهتر و ایمن تر کار موردی را تشخیص دهند، می بایست آن را قید نمایند.
• پس از انجام کار و یا تعطیل نمودن کار می بایست قسمت آخر پروانه نیز، تکمیل گردد.
• پروانه استفاده از سبد در چهار نسخه تهیه و توزیع نسخه آن به ترتیب ذیل می باشد:
1- درخواست کننده
2- راننده جرثقیل
3- ایمنی
4- بازرسی فنی

ایمنی گاز -شرکت گازبوشهر

گازطبیعی که به وسیله شبکه های شهری منتقل و به مصرف کنندگان خانگی و تجاری عرضه می شود باید به حدی بو دار باشد که اگر گاز نشت یافته در فضا به مقدار یک پنجم حد پایین انفجار خود برسد، قابل تشخیص باشد، لذا به گاز که در حالت طبیعی خود فاقد بو است به مقدار معین مواد بودار افزوده می شود.

ایمنی در جوشکاری

وزارت کارواموراجتماعی

معاونت روابط کار

اداره کل بازرسی کار

ایمنی در جوشکاری

منبع: سایت ایمنی و بهداشت حرفه ای کانادا (CCOHS)

ترجمه: مرجان شعبانی

ویرایش: ندا ایوبی

فهرست

-  قبل از مطالعه در مورد این شغل چه چیزهایی باید بدانیم ؟

-  به طور مشخص یک جوشکار چه کاری را انجام می دهد ؟

-  چه خطرات ایمنی و بهداشتی یک فرد جوشکار را تهدید می کند ؟

-  آیا جوشکاری در دراز مدت اثرات سوئی بر روی سلامتی جوشکار دارد ؟

-  چه اقدامات پیشگیرانه ای می توان انجام داد ؟

- روش های کار ایمن که در حین عملیات جوشکاری باید مد نظر قرار گیرند                    شامل چه مواردی است ؟

- چگونه می توان اطلاعات بیشتری کسب نمود ؟

ë قبل از مطالعه در مورد این شغل چه چیزهایی باید بدانیم ؟

در این مقاله وظایف و کارهای عمومی یک جوشکار به طور خلاصه شرح داده شده است . جوشکار ها در گستره وسیعی از محیط های کاری می توانند کار انجام دهند .
از آنجایی که هر محیط کاری مسائل منحصر به فرد خاص خود را دارد ، نمی توان همه خطراتی را که ممکن است یک جوشکار با آن مواجه شود ،‌ پیش بینی نمود ، از اینرو ، این مقاله به کارها و وظایف اصلی که جوشکاران به طور عمومی انجام می دهند ، می پردازد .

ëبه طور مشخص یک جوشکار چه کاری را انجام می دهد ؟

یک جوشکار از تجهیزات و وسایل خاصی برای اتصال یا «جوش» فلزات به یکدیگر استفاده می کند . همچنین مواد و قطعات فلزی را برش و شکل می دهد . انواع جوشکاری عبارتست از :

-       جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود تنگستنی

-       جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود مصرف شونده

-       جوشکاری قوس الکتریکی با هسته از جنس مواد گداز آور

-       جوشکاری با قوس پلاسما

-       جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی

-       جوشکاری مقاومتی

-       جوشکاری زیر پودری

در بسیاری از حالات فلزات لحیم و پرداخت می شوند . وسایل برش با شعله و انواع مختلف ماشین آلات شکل دهی به فلزات (‌ مثل برش – صاف کردن و خم کردن ) نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرند .

جوشکاران بایستی بدانند که چگونه فلز را برای جوشکاری یا برش آماده کنند، کدام روش جوشکاری را به کار برند، چگونه از وسایل خود به طور ایمن استفاده کنند، چگونه از دستورالعمل کار پیروی کنند و چه روشی را برای کنترل کیفیت بکار بندند.

    جوشکاران می توانند در محل هایی که سازه های فلزی، بویلر، ماشین آلات سنگین،

هواپیما و کشتی ساخته می شود کار کنند. همچنین این افراد در بسیاری از بخش های صنعتی نظیر خودروسازی – صنایع نفت و گاز – تولیدات صنعتی – جنگلبانی – معادن – ساختمان و غیره مشغول بکار شوند.

ë چه خطرات ایمنی و بهداشتی یک فرد جوشکار را تهدید می کند؟

اصولاً خطرات در یکی از شش گروه زیر طبقه بندی می شوند.

الف – بیولوژیکی

    به دلیل اینکه خطرات بیولوژیکی به محیط کار مربوط می شود معمولاً جوشکاران را تهدید نمی کند؟

ب - شیمیایی

    هنگام جوشکاری فیوم هایی تولید می شود که مخلوطی از ترکیبات اکسیدهای فلزی – سیلیکات ها و فلوروئیدها می باشد. فیوم هنگامی تولید می شود که یک فلز تا بالای نقطه جوش خود گرم شود و سپس بخارات آن به شکل ذرات خیلی ریز جامد تبدیل گردد.
فیوم های جوشکاری معمولاً حاوی اکسیدهای مواد جوشکاری شده و الکترودهای مورد استفاده می باشد. اگر فلز پوشش یا رنگ داشته باشد این مواد در اثر گرما تجزیه شده و به بخشی از فیوم تبدیل می گردد. هنگامی که در نزدیکی این فیوم ها کار انجام می شود بایستی ملاحظات خاصی در نظر گرفته شود. جوشکاران اغلب با مواد زیر و در اطراف آنها کار می کنند.

-       مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق

-       گازهای متراکم (تحت فشار)

ج – ارگونومی

    بسیاری از آسیب ها و جراحات جوشکاران در نتیجه کشیدگی، دررفتگی ، و یا تغییر شکل عضلات آنها می باشد. جوشکاران اغلب مجبورند که:

-       وسایل و مواد سنگین را بردارند یا حرکت دهند.

-       به مدت طولانی در موقعیت نامناسب کار کنند.

-       ابزار سنگین جوشکاری را به مدت طولانی در دست نگهدارند.

-       حرکت های تکراری انجام دهند.

د – فیزیکی

جوشکاران در معرض آسیب های زیر می باشند:

-       سرو صدا زیاد

-       سرما یا گرمای شدید

قوس و شعله جوشکاری باعث ایجاد و انتشار نورهای شدید مرئی و اشعه های ماوراء بنفش و مادون قرمز می شود. اشعه های گاما یا ایکس نیز توسط دستگاههای تست و بازرسی و یا ماشین های جوشکاری می تواند ایجاد شود.

هـ - ایمنی

جوشکاران اغلب مجبورند که:

-       در ارتفاعات کار کنند.

-       در فضاهای محصور کار کنند.

-       در اثر کار ممکن است دچار شوک الکتریکی یا برق گرفتگی شوند.

دیگر خطرات موجود عبارتند از:

-       پرتاب ذرات که ممکن است وارد چشم یا پوست آنها شود.

-       بریدگی و زخم حاصل از لبه های تیز فلزات

-       سوختگی در اثر تماس با سطوح داغ، شعله و جرقه

-  آتش سوزی در اثر جرقه، شعله یا فلزات داغ (این حالت ها زمانی رخ می دهد که در هوای محیط، اکسیژن زیاد می شود و بنابراین آتش سوزی راحت تر اتفاق می افتد) همچنین آتش سوزی ممکن است در اثر نقص عملکرد وسایل باشد. دقت داشته باشید که لباسهایی که آغشته به روغن یا گریس باشند راحت تر می سوزند. آستین یا شلواری که تا خورده و بالا زده شده باشد می تواند جرقه ها را جذب کند و خطر آتش سوزی را افزایش دهد.

و – روانی

    تقاضا برای کار و احتمال بیکاری نیز باعث بروز استرس می شود. بعلاوه برخی جوشکاران ممکن است مجبور باشند که در شیفت های بیشتر و یا ساعات طولانی تری در یک روز کار کنند که این امر بر روی سلامتی آنها اثر منفی دارد.

ëآیا جوشکاری در درازمدت اثرات سوئی بر روی سلامتی جوشکار دارد؟

-  عفونت ناحیه تنفسی در جوشکاران بیشتر از سایرین دیده شده است. به نظر می رسد که تحریکات شیمیایی حاصل از تماس با فیوم ها عامل بروز عفونت در این ناحیه باشد.

-  امراض و بیماریهای ریوی که در اثر تنفس ذرات معدنی یا فلزی ایجاد می گردند.

-  برخی سرطان ها (مثل کبد – بینی – سینوس ها – معده و شش) سازمان بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) فیوم های جوشکاری را جزء عوامل سرطان زا قرارداده است.

-       احتمال از دست دادن شنوایی

-  تماس با اشعه ماوراء بنفش موجب بروز بیماریهای مزمن و آسیب چشم ها و پوست می گردد.

-       آسیب سیستم عصبی در اثر تماس با فیوم های سرب – منگنز و آلومینیوم.

-  بیماریهای تنفسی ناشی از غلظت بالای دی اکسید کربن و میزان کم اکسیژن (خصوصاً در مناطق دارای تهویه ضعیف)

-  مسمومیت مزمن هنگامی که مواد خاصی در فیوم باشد مثل روی یا کادمیوم،
بی فنیل های پلی کلرینه (ناشی از تجزیه روغن های ضد خوردگی) یا مواد حاصل از تجزیه رنگ ها .

(منبع: راهنمای مشاغل – جوشکاری – دایره المعارف ایمنی و بهداشت - چاپ چهارم 1998 صفحات 103،34 - 103،33)

ë چه اقدامات پیشگیرانه ای را می توان انجام داد؟

-       نصب سیستم تهویه موثر هر جا که امکان پذیر باشد.

-  استفاده دائم از وسایل حفاظت فردی، جوشکاران بایستی از عینکی که آنها را در مقابل اشعه ماوراء بنفش مصون می دارد استفاده کنند. همچنین باید گوشی داشته باشند. اگر تهویه موضعی مؤثر یا نصب آن عملی نباشد، بایستی از وسایل مقتضی استفاده نمود. پیش بند و دستکش های چرمی نسوز نیز به حفاظت دست ها و
لباس ها کمک می کند.

-  اطمینان از اینکه مواد قابل احتراق و اشتعال دور از محل کار انبار شده اند.

-  داربست ها و نردبانها را باید قبل از استفاده بازدید و بازرسی نمود. کارگران باید نحوه جلوگیری از سقوط وسایل و استفاده صحیح آنها را فرا گیرند.

-       آموزش روشهای بالا رفتن ایمن

-  اگر لازم است کاری در موقعیت نامناسب از نظر ارگونومیکی انجام شود (بطور مثال دست فرد بالای سطح شانه ها قرار گیرد) باید زمان استراحت کافی به کارگر داده شود.

ë روش های کاری ایمنی که در حین عملیات جوشکاری باید مدنظر قرار گیرند شامل چه مواردی است؟

جوشکاران لازم است موارد زیر را بدانند:

-       اطلاعات عمومی در مورد جوشکاری

-       روش های صحیح انتخاب، استفاده و نگهداری وسایل حفاظت فردی

-       روش های ورود به فضاهای محصور

-       روش های حفاظت از سقوط

-  چگونگی کار کردن ایمن و استفاده مناسب از مایعات قابل اشتعال و احتراق

-       چگونگی استفاده ایمن از گازهای متراکم و تحت فشار

-       چگونگی استفاده از تجهیزات انتقال نیرو  

-       استفاده ایمن و مناسب از نردبانها ، سکوها و داربست ها

-       روش های حمل دستی مواد

همه کارگران بایستی کارهای زیر را انجام دهند :

-       پیروی از WHMIS [1]MSDS,  [2]

-       گزارش خطرات

-       روش های حفظ نظم و ترتیب محل کار

ë چگونه و از چه منابعی می توان اطلاعات بیشتری کسب نمود ؟

به علت اینکه در گستره وسیعی از محل های کار جوشکاری انجام می شود و مواد زیادی توسط جوشکاران مورد استفاده قرار می گیرد نمی توان همه موقعیت ها و موارد را در این مقاله بررسی نمود .

توجه : اگر در مورد سلامتی سوالی دارید از پزشک خود بپرسید .

اگر در مورد کارگاه خود سوالی دارید می توانید از مراکز زیر بپرسید .

-       کمیته حفاظت فنی و بهداشت

-       سندیکا یا اتحادیه

-       واحد ایمنی

-       سرپرست یا مدیر

-       چک و کنترل در آزمایشگاه محل کار

-       بخش دولتی مسئول بهداشت و ایمنی

---

1- MSDS: Material Safety Data sheet

2- WHMIS: Workplace Hazardous Material Information system

اخرین مدلهای ب ام و

1 Series

3 Series

5 Series

6 Series

7 Series

M1 Concept

M3

M5

M6

X1 Concept

X3

X5

X6

Z4 M

Gina Concept

Z9 Concept

تدوین آیین نامه های جدید ایمنی در کارگاهها- خبر گزاری برنا

یک مقام مسوول در گفت و گو با برنا اعلام کرد: عضو شورای عالی حفاظت فنی و نماینده کارگران در این شورا از تدوین آیین نامه های جدید حفاظت فنی و بهداشت در کارگاهها خبر داد و گفت: تدوین آیین نامه های جدید به افزایش ضریب ایمنی در کارگاهها کمک می کند.

"علی اکبر عیوضی" در گفت و گو با برنا در خصوص برنامه های جاری شورای عالی حفاظت فنی گفت: در حال حاضر شورای عالی حفاظت فنی برای تغییر و به روزرسانی آیین نامه های مربوط به ایمنی و بهداشت کار در کارگاهها برنامه ریزی کرده است.عضو شورای عالی حفاظت فنی اظهار داشت: با توجه به اینکه بسیاری از آیین نامه های مربوط به بهداشت و ایمنی در کارگاهها مربوط به سنوات بسیار دور حتی تا 40 سال گذشته است؛ تغییر و به روز رسانی آنها برای قابل استفاده بودن از برنامه های ما در این شورا است.

عیوضی در بخش دیگری از سخنانش نحوه انجام تغییرات آیین نامه ای را به صورت بازبینی و بازتعریف آنها اعلام کرد و بیان داشت: در حال حاضر آیین نامه های جدید با آخرین استانداردهای جهانی و ملی تدوین می شود.

نماینده کارگران در شورای عالی حفاظت فنی خاطر نشان کرد: هر آیین نامه ای را که مورد بازبینی و تدوین جدید قرار می گیرد، برای اجرا به بنگاهها و کارگاههای تولیدی ابلاغ می شود.

وی اجرای این طرح را حرکت جدیدی دانست که می تواند سهم بسزایی را در کمک به کارگاهها برای کاهش حوادث ناشی از کار و افزایش ضریب ایمنی کارگران در محیط کار داشته باشد.

کلاه ایمنی دیجیتالی

برای علاقه مندان به موتورسواری و مسابقات اتومبیل رانی، کلاه کاسکت جدیدی با نامNASCAR Helmet عرضه شده است که می تواند علاوه بر پخش برنامه های رادیویی، فایل های ذخیره شده روی CD و DVD را نیز پخش کند.این کلاه در نگاه اول تفاوتی با کلاه کاسکت های موجود در بازار ندارد، اما اگر کمی دقت کنید درخواهید یافت که لبه متحرک آن برای محافظت راننده در مقابل نور آفتاب به چراغ های LED ویژه ای مجهز شده است که می تواند وضعیت کنونی سیستم دیجیتالی داخلی را به اطلاع راننده برساند.پایین این نقاب متحرک ورودی مخصوص لوح های فشرده قرار گرفته است که بدون ایجاد هرگونه مشکل برای سر راننده، انواع فایل های صوتی با فرمت های مختلف را پخش می کند.این کلاه ایمنی که برای فایل های صوتی با قابلیت Playback مجهز شده است، می تواند برنامه های موج FM رادیو را پخش کند. کلاه ایمنی دیجیتالی 140 دلار قیمت دارد و هم اکنون در بازارهای جهانی فروخته می شود.

۸ موجود جالب

Giant leaf-tailed Gecko

Aye-aye

Snakefish

Kerivoula Kachinensis

Giant Isopod

Frilled Lizard

Star-nosed Mole

معرفی شاتل فضایی به زبان ساده

شاتل در لغت به اتوبوسهایی اطلاق می شود که در یک مسیر مشخص رفت و آمد می نمایند. آن ها اتوبوسهایی هستند که برای حمل انسان ،محموله های فضایی و برؤدن ماهواره به فضا، توسط اداره هوانوردی و فضایی ملی ایالات متحده آمریکا(NASA ) در دهه هفتاد میلادی طراحی شده است. شاتل فضایی بعنوان یک موشک قابل استفاده مجدد و فضاپیمای قابل بازیابی مطرح شد زیرا تا آن زمان در تکنولوژی پرتاپ با موشک،قسمت های مختلف از موشک جدا شده و به زمین سقوط نموده و یا اینکه در فضا سرگردان می ماندند برای مثال موشک ساترن 5 با جرمی حدود 2900 تن و ارتفاع 111 متر به فضا پرتاب شد ولی در بازگشت آنچه از این آسمان خراش پرنده باقی مانده بو د توده ای 6 تنی بود که در اقیانوس آرام فرود آمد و راهی موزه شد. شاتل ها به ترتیب ساخت اینتر پرایز،کلمبیا، چلنجر،دیسکاوری،آتلانتیس و ایندیور نامیده شدند. اینتر پرایز توانایی پرواز به فضا را نداشت و فقط ابزاری آزمایشی و آموزشی بود. دوازدهم آوریل 1981(اوایل دهه 1360)، یعنی بعد از حدود 10 سال،شاتل فضایی کلمبیا،با موفقیت به فضا فرستاده شد تا فصل جدیدی از تجسس ای فضایی آغاز گردد. در سال 1983،اولین ماهواره به وسیله چالنجر در مدار قرار داده شد. در نوامبر 1983 اولین آزمایشگاه فضایی با 71 مورد آزمایش طراحی شده به وسیله دانشمندان آمریکا و اروپا به فضا فرستاده شد و در آوریل 1984،اولین تعمیر ماهواره ای توسط شاتل صورت پذیرفت و بازیافت ماهواره های پاپالا و وستار و بازگرداندن آنها به زمین در نوامبر سال 1984 اتفاق افتد تا در 5 سال آغازین استفاده از شاتل،ماموریتهای بسیار مهمی انجام شود.پس از این موفقیت های اولیه در ژانویه سال1986،با انفجار شاتل چالنجر(چلنجر) و کشته شدن خدمه آن بعلت ایجاد شعله  در مخزن سوخت بیرونی،ماموریتهای شاتل برای تحقیق و تفحص به مدت 3 سال معلق ماند.   سازمان ناسا این 3 سال را صرف تکمیل و ایمن تر کردن شاتل نمود و در سال 1988 میلادی پروازهای شاتل دوباره آغاز شد. ولی متاسفانه دوباره حادثه به سراغ شاتل های فضایی آمد، در روز شنبه 12 بهمن 1381(16 ژرانویه 2003)در حدود ساعت 14 به وقت جهانی هفت فضانورد شاتل کلمبیا در پایان یک ماموریت 16 روزه علمی حاضر بودند(آماده بودند) که به زمین بازگرند،اما در کمال حیرت مردمان این فضاپیما  در اثر یک مشکل در قسمت مخازن سوخت منفجر شد و از بین رفت. پس از این حادثه بار دیگر شاتل ها به مدت 3 سال زمین گیر شدند. لازم به ذکر است شوروی سابق نیز برنامه ای مشابه با شاتل فضایی آمریکا را در نوامبر سال 1988 آغاز کرد،در این تاریخ شوروی نخستین شاتل خود به نام بوران را برای آزمایش پرواز بدون سرنشین به مدار فرستاد. شاتل بوران تقریبا هم اندازه وهم شکل شاتل آمریکا بود. این شاتل به همراه موشک جدید انرژیا به فضا رفت. اما این برنامه در سال 1993 یعنی بعد از فروپاشی شوروی با توقف روبرو شد. بوران دیگر هرگز پرواز نکرد. ساختار شاتل فضایی شاتل ها دارای سه بخش اصلی هستند: 1.     مدارگرد 2.     دو موشک سوخت جامد یا " بالا برنده" 3.     مخزن بیرونی و بزرگ سوخت مایع مدارگرد: مدارگرد تنها بخشی از شاتل است که وارد مدار می شود. مدارگرد به مخزن بزرگ سوخت متصل است و هیدروژن و اکسیژن مایع موجود در آن را می سوزاند تا نیروی رانشی پرتاب ایجاد شود. طول این مدارگرد 37 متر،عرض آن از انتهای یک بال تا انتهای بال دیگر 24 متر و ارتفاع آن در حالت ایستاده روی سکوی پرتاب 17 متر است. مدارگرد نیز پس از پایان ماموریت به زمین باز می گرد د و مانند هواپیمایی با سرعت 346 کیلومتر در ساعت بر باند ویژه فضاپیما ها می نشیند. مدارگرد نیز دست کم صد بار می تواند در مدار زمین قرار گیرد و هر بار مدت پرواز آن از 5 تا حداکثر 30 روز است. مدارگرد دارای سه بخش است: کابین فضانوردان،آفت یا اتاق بار و موتورها. کابین فضانوردان،در بخش جلویی شاتل قرار دارد و به طور میانگین گنجایش 7 نفر و در شرایط اضطراری 10 نفر را داراست. اتاق بار یا آفت قسمتی است در طبقه ی عقبی پرواز که متخصصان فنی و علمی در آنجا می نشینند. ان ها را به ترتیب متخصصان ماموریت(فضانوردان ناسا) و متخصصان بار (که فضانورد نیستند و عموما دانشمندند) می نامند. منظور از بار، ماهواره یا تجهیزاتی است که در فضاپیما با خود به مدار زمین می برد. در یک شاتل،51 موتور به کار رفته است. موتورهای موشکی سوخت جامد که فقط در دو دقیقه نخست پرتاب به کار می روند. سه موتور اصلی در جریان پرتاب روشن اند. این موتورها نیروی لازم برای کشش 170 تن جرم شاتل را تولید می کنند. دو موتور مانور در مدار، فضاپیما را قادر می سازند تا مدار خود را بدور زمین اصلاح کند و یا تغییر مسیر دهد. لازم به ذکر است که توان موتورهای شاتل فضایی حین برخاستن 140 میلیون اسب بخار است. (یعنی معادل توان حدود 1.5 میلیون پژو 206) بالا برنده ها: دو موشک با سوخت جامد،بزرگ ترین موشک های سوخت جامدی اند که تا بحال برای پروازهای فضایی ساخته شده اند، این دو موشک قادرن د هزار و سیصد تن جرم را رو به بالا بکشند و فقط صعود فضاپیما را تند تر می کنند. هر کدام از این موشک ها 43 متر ارتفاع و در هنگام پر بودن 60 تن وزن دارند. یک موشک پرتاب کننده نیروی رانشی معادل 1.5 میلیون کیلو گرم در هنگام پرتاب ایجاد می کند. این دو موشک پس از اینکه شاتل فضایی را بع ارتفاع 45 کیلومتری از زمین رساندند یعنی بالای ضخیم ترین لایه های جوی زمین از فضاپیما جدا می شوند و با چتر در اقیانوس فرود می آیند. این موشک ها قابل بازیافت بوده و در ماموریت های بعدی مورد استفاده قرار می گیرند. مخزن سوخت بیرونی: طول مخزن سوخت بیرونی 48 متر و عرض آن حدود 8 متر است و با 705 تن سوخت هیدرازین و نیتروکسید نیتروزین در کل 738.5 تن جرم دارد. این مخزن سه موتور موشکی مدارگرد را تغذیه می کند. این مخزن سوخت پس از رساندن مدارگرد به ارتفاع  مورد نظر،از آن جدا می شود و طبق برنامه بر اثر برخورد با جو زمین می سوزد و از بین می رود. ارتفاع مدارهایی که شاتل در آنها قرار می گیرند از 185 تا 1110 کیلومتر با توجه به ماموریتشان تغییر می کند. گرچه بیشتر اوقات به مدار 240 کیلومتری می روند. در آنجا هر 90 دقیقه ک بار دور زمین می گردند. شاتل فضایی در مواجهه با جو زمین چه می کند؟ اصطکاک بدنه شاتل فضایی با جو زمین موجب می شود دما در حد بسیار بالایی بالا برود. برای حل این مشکل مهندسان ناسا سطح زیرین مدارگرد را با سرامیک می پوشانند. طرح فعلی شاتل شامل20548 قطعه سرامیک از جنس الیا سیلیکون است. هر قطعه طوری شکل گرفته که دقیقا قالب تمام زوایای فضاپیما باشد و بتواند دمایی برابر با 1260 درجه سانتیگراد را تحمل کند. کلاهک دماغه شاتل و لبه ی بال ها که در هنگام بازگشت شاتل به جو،بیشترین گرما را متحمل می شوند،با ماده ای پوشیده اند که می تواند دمایی برابر 1649 درجه سانتیگراد را تحمل کند،دمایی که فولاد در آن ذوب می شود. آینده ی شاتل های فضایی: قرار بود شاتل ها ابزارهای ارزان قیمتی برای پرتاب فضانوردان به مدار باشند،اما در عمل هر پرتاب حدود سیصد میلیون دلار هزینه در بر داشت. نکته دیگر این است که ناسا باید حدود دوازده هزار نفر را فقط برای پرتاب فضاپیما استخدام کند! جایگزین آینده شاتل ها احتمالا چیزی مشابه هواپیمای ملی هوا فضا خواهد بود که ناسا و نیروی هوایی آمریکا بطور مشترک با هم ساخت اد. این هواپیما که X-33 نام دارد، سی و سومین هواپیما از یک رشته پر تعداد هواپیما های آزمایشی مشترک ناسا و نیروی هوایی است. این رشته از هواپیما ها به هواپیمای X-34 که مدل دیگری از موشک های قابل مصرف دوباره است،رسیده اند. هواپیمای X-33 مانند یک هواپیمای جت عادی از باند پرواز بلند می شود و به سرعت مناسب جهت پرتاب به مدار زمین می رسد و همانند یک هواپیمای معمولی فرود می آید.چ این فضاپیما طوری طراحی شده است که خودش را سریعتر و بالاتر پرتاب کند،تا جایی که جو آن قدر نازک شود که موتورهای عکس العملی آن به کار افتد. سپس در سرعت 22 ماخ(22 برابر سرعت صوت است یعنی 6.4 کیلومتر در ثانیه) ، این موتورها خاموش می شوند و یک موتور موشکی، سرعت آن را به 25 ماخ(سرعت لازم برای حرکت در فضا)می رساند. هر پرتاب هواپیمایX-33 بیش از یک میلیون دلار هزینه خواهد داشت. طرفداران این طرح مدعی اند که می توان این هواپیما را یک روز و نیم پس از فرود،دوباره به فضا فرستاد(شاتل ها باید بین پروازها چندین ماه استراحت کنند) و از آن جایی که هواپیمای هوافضا،بیشتر مانند یک جت عمل می کند تا یک موشک،می تواند در شرایط اضطراری دور بزند و به نقطه حرکتش بازگردد،قابلیتی که شاتل های فضایی ندارند.

دعوت به همکاری

منتظر نظرات شما هستم .  دانشجویان کارشناسان اساتید محترم ایمنی و بهداشت و محیط زیست لطفا نظرات و مقاله خود را برای اینجانب ارسال نمایید.

ایمنی امواج الکترومغناطیس- وبلاگ تخصصی مهندسی ایمنی

ایمنی امواج الکترو مغناطیس(سلاح های الکترومغناطیسی)

Extra Low Frequency  ایجاد تغییرات الکتریکی در برخی از نواحی مغزی و در نتیجه ایجاد تهوع، حملات پانیک، عدم هوشیاری و افسردگی می کند. استفاده از امواج الکترو مغناطیسی برای اولین بار در طی سال های 1960 الی 1965 در سفارت آمریکا در مسکو کشف شد؛ به گونه ای که دولت آمریکا متوجه بروز بیماری نامعلوم در بین اعضاء خود شد و حتی مرگ سفیر در آن زمان مشکوک قلمداد گردید. در 1967 وزیر خارجه آمریکا مدعی شد که اتحاد جماهیر شوروی امواج با فرکانس بالا به سفارت آمریکا در مسکو متمرکز نموده که موجب اثرات فیزیولوژیک در کارمندان این سفارت شده است. روسها انتظار داشتند که این امواج موجب تحریک پذیری، بی حالی و خستگی فرد به صورت موقتی بشود ولی بعدها معلوم شد که این اثرات موقتی نبوده و باعث کاتاراکت، تغییرات خونی، بدخیمی، اختلال گردش خون و اختلال دایم CNS شده است. در حادثه ای دیگر ایجاد پروژه پاندورا نهایتاً منجر به استفاده از امواج پر قدرت ماکروویو (HPM) در مرکز لوس آنجلس شد. در سال 1985 الی 1986 مشخص گردید که این امواج می توانند سبب سردرد، سرگیجه، سقط های خود بخودی، اختلالات قاعدگی، حملات ناگهانی فلج و ناتوانی در تکلم شوند. تظاهرات زنان طرفدار صلح علیه استقرار موشکهای کروز در انگلستان در ارتباط با همین موضوع بود. مقامات رسمی آمریکا مکرراً وجود سلاح های الکترو مغناطیسی را انکار می نمایند و می گویند در حد تحقیقات است. در سال 1979 روس ها از سلاح های جدید کشتار جمعی به سازمان ملل ارائه کرده و خواستار توقف تولید آن شدند که عبارتند از :

1-سلاح های رادیولوژیک که از موارد رادیو اکتیو است و مشابه انفجار اتمی است.

2-سلاح های تشعشعی آکوستیک مادون صوت

3-سلاح های اشعه ذره ای موثر بر اهداف بیولوژیک

4-سلاح های الکترو مغناطیسی

انسان در فضای مملو از امواج الکترو مغناطیسی غوطه ور است. میدانهای مغناطیسی آثار گرمایی تا آثار تحریکات عصبی را می توانند به وجود آوردند. فرستنده های مخابراتی، رادیو تلویزیونی و رادارهامیدانهای مغناطیسی شدیدی تولید می کنند که علایم آن بین KHz 100 تا MHz 10 ظاهر می شود. انرژی حاصله از امواج EMP می‌تواند کلیه سیستم های الکترونیکی رادارها و تجهیزات ارتباطی را به طور موقت یا دایم از کار بیندازد. EMP از گروه سلاح های انهدام کننده الکترونیکی هستند و در اهدافی باطیف گسترده و در ظرفیت های استراتژیک استفاده می شوند. اتفاقات و رخدادهای EMP شدیداً وابسته به طول موج است که عبارتند از:

الف) انفجارات با طول موج کوتاه (کمتر از 400 متر است)

الکترونهای موجود در انفجارهای کوتاه با سرعت خیلی بیشتر از اتم های یونیزه خارج و بسیار سبک می شوند و به اطراف پخش میگردند؛ سطح زمین به صورت رسانا عمل می کند. امواج یونیزه تا شعاع KM40 قدرت تخریب دارند. البته تخریب شدید فقط در مجاورت مرکز انفجار صورت می گیرد.

ب)انفجارات با طول بلند (بیشتر از 000/30 متر)

این انفجارات پالس های الکترو مغناطیسی تولید می کنند که بسیار مخرب و ویرانگر هستند و منطقه وسیع یونیزه شده تشکیل می دهند که می تواند 2500 کیلومتر به صورت افقی و 50 کیلومتر به صورت عمودی باز و منبسط شود. میدان مغناطیسی زمین سبب جابجایی الکترون ها شده که پالس الکترو مغناطیسی قوی ایجاد می کند. انتقال امواج یونیزه از مرکز انفجار به شعاع KM40 صورت می گیرد. در نتیجه توانایی جلوگیری از ارسال سیگنال رادیویی و راداری را دارد و فرکانسهای رادیویی در مسافتی بیش از چند هزار کیلومتر به مدت چندین دقیقه قطع می‌شود.

امتیاز بزرگ بمب های الکترو مغناطیس

نخست آن که این بمب ها مستقیماً جان انسان را به خطر نمی اندازند و تنها بر دستگاه های الکترونیکی تاثیر می گذارند. نکته دوم آن که ساخت آنها بسیار ساده است. بمب های الکترو‌مغناطیسی در صورتی می توانند خسارت وارد آورند که فرکانس امواجشان با فرکانس دستگاه هایی که به آنها وارد می شوند یکسان نباشد. بنابراین برای ایجاد مصونیت در دستگاه های الکترونیکی که در مراکز حساس کار می کنند می توان طراحی را به گونه ای انجام داد که اولاً میان بخش های مختلف سپرهای محافظتی موجود باشد و ثانیاً در ورودی دستگاه ها صافی هایی قرار داده شود که بتوانند علامت های مورد نیاز و امواج حاصل از انفجار را اطلاع دهند و مانع ورود این قبیل امواج شوند. بمب الکترو مغناطیسی با توجه به ساختار ساده ای که دارد، مورد توجه روز افزون تروریستها بوده و سلاح مخرب و دست یافتنی برای آنان به حساب می آید. هر چند هنوز هیچ گونه گزارشی از استفاده تروریستی این بمب ارائه نشده است، ولی حدس زده می شود که سلاح بالقوه و مورد توجه تروریست ها باشد. خصوصاً آنکه می توان با استفاده محدود و جهت دار به آنتن های مخصوص از آن در حمله های تروریستی به یک سازمان یا یک اتومبیل خاص بهره جست. مجله تایمز در شماره ژانویه 2003 خود به نقل از دونالد رامسفلد وزیر جنگ آمریکا اعلام نمود: در آغاز جنگ آمریکا با صدام، انفجار یک بمب 2 میلیارد واتی مغناطیسی صدام را کاملاً فلج نمود و عملاً کلیه تجهیزات الکترونیکی ارتش عراق و حتی رادیو و تلویزیون این کشور در آغاز جنگ قبل از هر تحرکی به وسیله سلاح الکترونیکی فلج گردید.

دفاع در مقابل بمب های الکترو مغناطیسی

1-موثرترین دفاع آفند است یعنی به دست آوردن این نوع سلاح.

2-حفاظت از تجهیزات الکترونیکی به روش Electronic Hardening

3-پوشاندن ابزار و لوازم و چادرهای سکونت با فویل آلومینیوم که از امواج ELF محافظت میکند. برای EHF موضوع پیچیده تر است.

نتیجه گیری

در حیوانات آزمایشگاهی و موشها به علت این که اثرات امواج الکترو مغناطیس قابل تشخیص است، میتوان به اثرات زیانبار این امواج در طولانی مدت و با شدت بالا بر روی نسوج حساس به خصوص چشم ها، تخمدانها و سلولهای خونی به صورت کاتاراکت و تغییرات سلولی در تخمدانها و بافت خون ساز پی ببریم. ولی در مورد افرادی که در نزدیکی پستهای فشار قوی برق زندگی می کنند و نظامیانی که بار رادارها و امواج سرو کار دارند با توجه به این که تعداد آزمایش شوندگان زیاد نبود، شدت تاثیر امواج بر بافتهای انسان را نتوانستیم به سهولت حیوانات آزمایشگاهی مشاهده کنیم. تحقیقات انجام شده نشان دهنده این مسئله است که این امواج تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی انسانها نداشته است. انفجار سلاح های الکترو مغناطیس باعث تغییرات رفتاری و شناختی و کنترل ذهن در افراد شده و از طرف دیگر کلیه نیروگاه ها، سیستم های بانکی، حمل و نقل و ارتباطی را به سرعت در کسری از ثانیه از کار می اندازد و عملاً درمنطقه انفجار بمب، تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را به حالت فلج در می آورد. این سلاح ها به عنوان برگ برنده ای در دست کشور دارنده سلاح برای پیروزی محسوب می شود. بخشهای CCU، اتاق عمل، دیالیز،ICU و مخابرات بیمارستان از دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی جهت درمان بیماران و ارتباطات استفاده می کنند که در زمان انفجار بمب الکترو مغناطیسی کلیه این دستگاه ها از کار می افتند و این به معنی فاجعه برای کلیه بیماران بدحال موجود در بیمارستان می باشد؛ لذا ما نباید صرفاً ذهنمان معطوف به تجهیزات نظامی و جنگی بشود و می بایست کلیه تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی مراکز درمانی را نیز در نظر بگیریم. به این منظور باید از متخصصین جنگ های الکترونیک جهت حفاظت دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی پیشرفته که جهت بیماران بدحال به کار برده می شود، استفاده کنیم و کلیه نکات ایمنی را در بیمارستانهای مجهز به کار بندیم. این تحقیق راهی را برای پژوهشگران برای تحقیق روی نیروهای نظامی باز می‌کند. نیروهای نظامی  به ویژه پرسنل کادر مخابرات در مجاورت دستگاه های مخابراتی به مدت طولانی فعالیت می کنند و شاید از ابتدای استخدام تا زمان بازنشستگی به مدت سی سال با امواج الکترو مغناطیسی در ارتباط مستقیم باشند. در انتها نکته ای که می بایست بر روی آن تاکید کرد مطالعات گسترده و نمونه گیری زیاد در زمان طولانی بر روی افراد نظامی و غیر نظامی می باشد به دلیل اینکه افراد ارتباط مستقیم با امواج الکترو مغناطیسی دارند.

ایمنی و دنیای مدرن- دکترمحمدفام

 

بکارگیری کارکنان جدید از دیدگاه ایمنی:‌ چرا و چگونه؟

امروزه واحدهای ایمنی و کنترل ضایعات با مسائل و رویداد جدید و پیچیده ای مواجهه می شوند که قبلاً لبا آنها برخوردی نداشته اند . اغلب استانداردی وجود ندارد که در زمینه موارد خاص صحبت کند و در واقع چارچوب یا نقشه از قبل طراحی شده ای برای این موضوعات وجود ندارد . با توجه به این موضوعوعات کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات بایستی مرزهای ایمنی و پیشگیری از تلفات کلاسیک را در نوردیده  برای آنالیز و شناسایی راه حلهایی دیگر برای حل اینگونه مسائل از خلاقیت خود استفاده کنند .

یکی از موضوعات مهمی که بسیاری از کارفرمایان با آن در موجهه بوده و این امر اغلب در ارتباط با فعالیتهای واحدهای ایمنی و پیشگیری از تلفات می باشند انتخاب و استخدام کارگران لایق است . بسیاری از واحدهای ایمنی و پیشگیری از تلفات با وجود تعریف و اجرای برنامه های ایمنی و کنترل ضایعات شاهد افزایش نرخ جراحات و بیماریهای شغلی می باشند که یکی از مهمترین دلایل امر عدم انتخاب صحیح کارگران می باشد . بدیهی است که سرزنشهای حاصل از اینگونه افزایش در نرخ جراحات و بیماریها در نهایت گریبانگیر کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات خواهد شد .

هنگامی که کارگری استخدام شد مسئولیت ایمنی فرد یاد شده در محیط کار با شرکت و در نتیجه واحد ایمنی و کنترل ضایعات می تواند از معتاد و الکلی بودن کارگران تا ناتوانی او در امر آموزش باشد .

اگر یک کارگر درحین کار دچار جراحت شود بر اساس قوانین کار ، فرد مصدوم برای مدت طولانی گریبانگیر واحد ایمنی و پیشگیری از تلفات خواهد بود . در نتیجه کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات احساس می کنند که در یک چرخه معیوب گیر افتاده اند .

برای مبارزه با این موضوع تعدادی از واحدهای ایمنی و پیشگیری از تلفات مراحل انتخاب ، استخدام ، فرایندهای آموزشی را در راستای کسب توانمندی برای شناسایی مشکلات بالقوه افراد ، قبل از استخدام آنها مورد ارزیابی مجدد قرار داده و برای ارزیابی افراد داوطلب کار آموزش کارکنان دولتهای جدیدی را بکار گرفته اند

تعدادی از ایده های خلاق شامل موارد زیر می باشد :

در نظر داشتن روشهای غیر معمول استخدام ؛ تعدادی از کارفرمایان برای استخدام بهترین افراد تنها به دادن اطلاعیه ها در روزنامه ها بسنده می کنند . برای گسترده کردن دامنه افراد صلاحیتدار برای کار ، بعضی از کارفرمایان گروههای دیگری از افراد نظیر افراد بازنشسته ، گروههایی با آموزشهای ویژه به معلولان ، کارآموزان و کارورزان دانشگاهی را نیز مد نظر قرار می دهند . در مواقع زیادی ، افراد یاد شده دارای شرایط مد نظر برای کار ، با نرخ جراحات تجربه شده کم و عموماً کارگرانی خوب می باشند . کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات بایستی مقرراتی نظیر قانون حمایت از معلولین و قوانین مرتبط با محافظت از افراد با معلولیتهای ویژه را نیز مد نظر داشته باشند . در اغلب مواقع اگر اصلاح یا تطبیق قابل قبولی مورد نیاز باشد می توان تطبیق یاد شده را با حداقل هزینه ها انجام داد . علاوه بر این چندین منبع مالی نیز برای انجام این تطبیقها وجود دارد ( فصل10 ) .

در ایالات متحذه آمریکا تقریباً 50% کارفرمایان برای شناسایی افراد الکلی و معتاد در معاینات قبل از استخدام از تستهای اختصاصی استفاده می کنند . اکثریت واحدهای ایمنی و پیشگیری از تلفات به این نتیجه رسیده اند که اینگونه تستها می توانند از نرخ بروز حوادث و بیماریهای شغلی بکاهند .

تعدادی از کارفرمایان از انواع مختلف تستهای روانشناسی نظیر MMPI ، به همراه تستهای جسمانی نظیر تست چابکی (Agility)! جسمانی در طی معاینات قبل از استخدام بهره می برند با این نوع تستها اغلب افراد با محدودیتهای خاصی قابل شناسایی بوده ، لذا می توانند در انتخاب کارگران مناسب مفید باشند .

بسیاری از کارفرمایان برای آموزش کارگران جدید الاستخدام درباره انتظارات از شغل آنها از انواع جدیدی از برنامه های آموزشی استفاده می کنند . اگرچه آموزشهای ارائه شده توسط تعدادی از کارفرمایان بسیار ابتدایی بوده و تنها شامل پر کردن دوره های آموزشی و قرائت مقررات کارخانه می باشد . تعدادی از کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات به این نتیجه رسیده اند که آموزشهای بدو استخدام فرصت بسیار مناسبی برای شروع آموزشهای گسترده ایمنی و پیشگیری از ضایعات می باشد . از فرصت آموزشهای بدو استخدام می توان برای یاد دادن مقررات ایمنی و بهداشت ، برنامه های جدید ، استفاده صحیح از PPT_S  و سایر جنبه های متعدد ایمنی و پیشگیری از ضایعات استفاده کرد .

در زمینه کنترلهای مهندسی ، کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات برای یافتن تکنولوژیهای نوین برای تعدیل و سپس بکارگیری در زمینه های ایمنی و پیشگیری از ضایعات ، بخشهای فراتر از شرکتهای سنتی ارائه کننده طرحهای حفاظ گذاری ماشین آلات را مد نظر قرار می دهند . از هنگامی که کامپیوتر در دنیای تجارت انقلابی ایجاد کرده است ، این تکنولوژی موارد استفاده متعددی بعنوان نمونه از جمع آوری و نگهداری MSDS تا پیگیری گزارشات حوادث در حیطه ایمنی و پیشگیری از ضایعات پیدا کرده است .

امروزه بطور مداوم تکنولوژیها و محصولات نوینی با کاربردهای بالقوه در زمینه ایمنی و پیشگیری از ضایعات ایجاد شده و در حال توسعه می باشند . برای مثال حفاظهای ماشین آلات 20 سال پیش درابتدا از پوششهای فلزی که بر روی قسمتهای متحرک قرار می گرفتند یا کابلهایی برای دور نگه داشتن دست و پا از نقاط عمل تشکیل می شوند . در حالیکه امروزه این نوع حفاظها جای خود را به سیستمهای پیچیده نظیر سیستمهای نوری و لیزری داده اند . اینگونه تکنولوژیهای نوینی که در گذشته ای نه چندان دور در افسانه ها پیدا می شدند امروزه براحتی قابل دسترسی اند .

در زمینه انگیزش کارکنان و تغییر رفتارهای آنها ؛ آیا می توان همانند قبل عمل کرد ؟ آیا انگیزه های کارکنان در دهه 80 همانند دهه 60 است ؟آیا امروزه انتظارات کارکنان متفاوت از پدران و مادرنشان است ؟

آیا امروزه آموزشهای ارائه شده به بچه در سیستمهای آموزشی فعلی با آموزشهایی که کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات در همان سنین دریافت کرده اند متفاوت است ؟ چه تعداد از کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات اروزی د سالیان اولیه زندگی خود عمرشان را در dayeare طی کرده اند ؟ چه تعداد از کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات امروزی در طول سالیان دبیرستان خود کارکرده اند ؟ چه تعداد از کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات امروزی اگر کامپیوتر شخصی نگوییم یک تلویزیون داشته اند ؟ از نظر اغلب کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات تفاوتهای معنی داری بین زمینه و انگیزه های کارکنان امروزی و دیروزی وجود دارد . بنابراین چرا هنوز کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات برای انگیختن کارگران به کار ایمن از همان روشهای قدیمی استفاده می کنند ؟ چوب و فلک در گذشته مورد استفاده قرار گرفتند ولی امروزه و در آینده باز هم قابل استفاده خواهد بود ؟ آیا چوبها تفاوت کرده اند یا فلکها همان فلکهای قدیمی نبوده اند ؟

کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات بایستی امروزه بدنبال راههای جدیدی برای انگیختن کارگران به کار ایمن باشند. بطور کلاسیک کارشناسان ایمنی و بهداشت از برنامه های تشویق ایمنی نظیر اهداء کارتهای سبز یا ----- مالی برای افرادی که در طول یک مدت خاصی دچار جراحت نمی شدند در راستای رسیدن به یک هدف خاص کاهش روزهای تلف شده استفاده می کردند . اغلب برنامه های تشویق ایمنی کوتاه مدت بوده و بر روی ضروریات ثبت و ضبط سنتی OSHA متمرکز بودند . کارکنان در چنین نظامی در طول مسابقه اغلب برای رسیدن به تشویقهای بیشتر دچار درد و رنج می شوند . هر چند که برنامه های سنتی تشویق ایمنی کارکنان را تشویق می کرد تا پایان دوره مسابقه جراحات و بیماریهای خود را پنهان کرده و نارساییهای موجود در محل برنامه ایمنی و پیشگیری از تلفات را بپوشانند .

با توجه به مطالب یاد شده آیا روشهای دیگر انگیزشی برای افزایش آگاهی کارکنان وجود دارد ؟ کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات ممکن استبخواهند ایده های زیر را مد نظر قرار دهند :

-    زدن یک ضربه آرام به پشت کارگران و گفتن اینکه آنها کار خود را به خوبی انجام می دهید .

-    دادن کارتهایی با مضمون « من دیدم که شما کار خود را بخوبی انجام می دهید »

-    کارتهای تولید با مضامین ایمنی

-    تبریک بر روی بورد خبری

-    پیامهای تشکر در روزنامه های کارگری

اینگونه تشویقها هیچ هزینه مالی در بر نداشته اما انگیزه های خوبی در افراد ایجاد می کند . چیزهای کوچک ممکن است معانی بزرگی داشته باشند . ستایش و تمجید افراد در انگیزش افراد نقش بزرگی ایفا می کند .

مشخص شده است که بازخوردهای مثبت نسبت به بازخوردهای منفی فاکتورهای انگیزشی بزرگتری محسوب می شوند . آخرین باری که شما به کارگران خود گفته اید که آنها از دید شما کارگر خوبی هستند چه وقت بوده است ؟

در مقابل برنامه های کلاسیک تشویق ایمنی و پیشگیری از ضایعات ، تعدادی از کارشناسان روشهای جدید و مبتکرانه ای را برای تشویق کارکنان خود بکار برده اند :

-    بردن گروههای ایمنی موفق به تماشای مسابقات فوتبال ملی

-    سپردن وظیفه حمل پرچم در مسابقات محلی به افراد موفق

-    موظف کردن کارفرما به انجام کار کارگر و دادن مرخصی به او

-    تراشیدن سبیل توسط کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات

نوع برنامه های تشویقی ایمنی و کنترل ضایعات برای اغلب کارگران جدید و متفاوت است . بیشتر کارگران با هر سابقه کاری در صنعت در برنامه های سنتی مشارکت کرده اند . امروزه کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات متقاعد شده اند که برای یافتن راههای انگیزشی کارگران با آنها مشورت کنند . کارگران به کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات خواهند گفت که از چه چیزی خوششان می آید و چه چیزی را نمی پسندند و کارشناسان قادر خواهند شد که برای انگیزش آنها یک برنامه تشویقی را طراحی کنند .

همانطور که قبلاً نیز بیان شد نویسنده کتاب تا زمانی که اصول اساسی برنامه ایمنی و پیشگیری از تلفائ بکارگرفته نشده اند استفاده از برنامه های ایمنی مبتنی بر رفتار را توصیه نمی کند . تا مادامی که اصول اساسی برنامه های ایمنی و پیشگیری از ضایعات بکار گرفته نشوند . اکثریت قریب به اتفاق برنامه های تشویقی ایمنی و پیشگیری از ضایعات دوام نیاورده و نزول به صرفه نخواهند بود . برای آن دسته از برنامه هایی که بر پایه های محکم استوار شده و بدنبال ارتقاء برنامه به سطوح بالاتر باشد . کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات می توانند یک یا چندین برنامه اصلاح رفتارهایی را نیز با آنها بکار گیرد .

کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات مجبورند که برای یافتن راههای جدید و خلاقانه در جلب مشارکت و انگیزش کارگران مدیران در فعالیتهای ایمنی و پیشگیری از ضایعات به حیطه هایی فراتر از سطوح سنتی بیاندیشند . همانگونه که ارسطو در چندین سده قبل گفته است « همه چیز با گذشت زمان کهنه می شود » تعدادی از برنامه های ایمنی و پیشگیری از ضایعات با گذشت زمان کهنه شده و اثر بخشی خود را از دست می دهند .

کارشناسان ایمنی و کنترل ضایعات بایستی برای یافتن راههای جدید و خلاقانه برای تقویت و بهبود برنامه های خود حدود هنجارها را درنوردیده و به راههایی که کمتر مورد توجه بوده اند فکر کنند .

سیستم مدیریت ایمنی وبهداشت حرفه ای

آشنایی با OHSAS 18001

(Occupational Health And  Saftey Assessment Series) به معنای «مجموعه ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه ای» است. و OHSAS-18001:1999 نام نظام جهانی مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای مصوب) IS0 سازمان بین‌المللی استاندارد) است و عبارت است از نیازمندیهای نظام مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای، تا یک سازمان بتواند بخوبی مخاطرات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای را کنترل کند و یک محیط سالم و ایمن کاری را به وجود آورد و عملکرد خود را بهبود بخشد. توجه به استاندارد‌های نظام OHSAS 18001 از سال آخر دهه 1990 میلادی آغاز شد و سازمانهای عمومی و خصوصی زیادی در سطح دنیا با اجرای آن گزارش کردند که اجرای این نظام باعث بهبود ایمنی و بهداشت محیط کارشان شده و هزینه‌های ضایعات را نیز به شدت کاهش داده است. اصولاً هدف از اسقرار نظام ایمنی و بهداشت شغلی، سالم‌سازی محیط کار و بهبود عملکرد سازمان در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی از طریق پیشگیری آسیبها و خطرات است.

1ـ ضرورت استقرار نظام مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در یک سازمان

عوامل زیان‌آور زیادی در محیطهای کاری مختلف وجود دارند که منجر به ضایعات انسانی و مادی فراوان می‌شوند. رعایت نکات ایمنی و بهداشت کار باعث سالم و بی‌خطر شدن محیط‌های کاری و کنترل ضایعات می‌شود. اصولاً ایمنی را میزان فرار از خطر و دور کردن آسیبها تعریف کرده‌اند. رشته مهندسی ایمنی و حفاظت رشته با ارزش، وسیع و گسترده‌ای است که مجموعه تدابیر، ‌فنون، شیوه‌ها و اصولی را در بر می‌گیرد که با به کار بردن آنها می‌توان نیروی انسانی و سرمایه را در مقابل خطرات مختلف و محتمل در محیط‌های کار به نحو موثری حفظ و حراست کرد و در نتیجه محیط‌های کاری بی‌خطر و سالمی جهت افزایش کارایی کارکنان و سودآوری سازمان ایجاد کرد و خطرات و آسیبهای محیط کار را به حداقل خود رسانید. أشنا شدن با عوامل و عناصر زیان‌بخش و خطرات محیط کار و نحوه مقابله با آنها باعث می‌شود که نیروی انسانی شاغل در محیط کار احساس امنیت کند و کارآیی‌اش افزایش یابد، همچنین وجهه، اعتبار و ارزش سازمان در انظار عمومی ارتقا پیدا کند

شناخت آثار سوء مواد شیمیایی، گازها، تشعشعات وسایر عوامل فیزیکی و شیمیایی زیانبخش محیط کار روی بدن انسان و حوادث ناشی از کار با وسایل و ماشین‌آلات، پیش‌بینی تدابیر، فنون و وسایل ایمنی لازم را برای هر یک از موارد مذکور ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. هر اقدام ایمنی و بهداشت شغلی باعث ارتقاء سطح نسبی ایمنی در سازمان می‌شود. بررسیهای انجام شده پیرامون چگونگی وقوع حوادث در صنایع مختلف نشان داه است که علت اصلی آنها وجود((شرایط ناایمن» و «اعمال ناایمن» است که خود ناشی از سوء مدیریت و برخوردهای موردی و موضعی (و نه نظام گرایانه، بنیادی و راهبردی) با فعالیتهای ایمنی است.ضمناً باید توجه داشت که آسیبها و خطرهای محیطهای کاری محدود به حادثه نمی‌شود. حادثه اثرات سوء آنی و فوری بر روی نیروی انسانی و عوامل مادی برجا می‌گذارد: حال آن که عواملی هستند که تاثیر‌های سوء درازمدت بر سلامت انسان و محیط‌زیست می‌گذارد که شاید تاسالها قابل تشخیص نباشند که آنها را بیماری (عمدتاً بیماریهای حرفه‌ای و امراض شغلی یعنی بیماریهایی که به سبب نوع کار عارض انسان می‌شود) می‌نامند.

به دنبال این تفکر و با تمرکز بر شناخت عامل بالقوه آسیب‌رسان (اعم از حادثه و بیماری). به عنوان نقطه آغازین بررسی در امور ایمنی بهداشت کار و محور قرار دادن انسان به عنوان کلید پیشرفت و تعالی سازمان، نظامی برقرار شده است که گردانندگان آن باید برنامه ریزی، سازماندهی، نظارت و کنترل همزمان را بر حوادث و همچنین بیماریها و در نتیجه ایجاد یک محیط سالم و ایمن کاری، داشته باشند.

اصولاً امروزه بسیاری از سازمانها برای هدایت و هماهنگ‌کردن فعالیتهای هدفمند و نظام‌گرای خود از نظامهای مختلف جهانی مدیریت استفاده می‌کنند. در هر یک از این نظامهای مدیریت، رضایت گروه خاصی بیش از سایرین مورد توجه قرار گرفته است. این گروهها می‌توانند مشتریان، کارکنان، صاحبان شرکتها و سهامداران، عرضه‌کنندگان، پیمانکاران، جامعه، گروههای مستقل و دولت باشند که به عنوان گروههای دینفع یا علاقمند شناخته شده‌اند. بنابراین اگر قرار باشد رضایت همه گروههای علاقمند را فراهم کرد، باید به فعالیتها از جنبه‌های مختلف نگاه شود. این خود مستلزم استقرار نظام مدیریت و بهداشت شغلی نیز به عنوان یکی از راههای جلب رضایت بیشتر

گروههای علاقمند و پیشگیری از ضرر و زیان است.

سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تلاش زیادی کرده است تا یک استاندارد بین‌المللی برای نظام مدیریت کیفیت به جای استانداردهای ملی گوناگون تدوین کند که نتیجة آن تدوین استانداردهای سری ISO9000 برای نظام کنترل کیفیت فراگیر (جامع) بود که امروزه با آخرین ویرایش تحت عنوانISO9000-2000 مطرح است. این استانداردها اساس تدوین سایر استانداردهای نظام‌های مدیریتی نظیر سری ISO 14000 یا استاندارد زیست‌محیطی (تولید پاک) شده است.استانداردهای نظامهای مدیریت ایمنی نیز عمدتاً بر همین فلسفه استوارند. به دلیل نیازمندی شدیدی که به نظامهای مدیریت ایمنی احساس می شد، استانداردهای زیادی در این زمینه تدوین شده است که در مجموع آنها را بر اساس ماهیتشان به دو دسته عمده می‌توان تقسیم کرد:

الف – استاندارد‌های مدیریت ایمنی مربوط به مواد خطرناک، که هدف این استانداردها به حداقل رسانیدن خطرات ناشی از کار با مواد خطرناک است.

ب – استانداردهای مربوط به ایمنی و بهداشت شغلی کارکنان، که هدف این استانداردها به حداقل رسانیدن خطراتی است که افراد را در محیط کار تهدید می‌کنند. معروفترین این استانداردها OHSAS 18001 برای نظام مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای است.دلایل مهم برای استقرار نظام OHSAS 18001 عبارتند از:

1ـ اقدامات دولتها و سازمانهای دولتی برای تشویق بیشتر نظام خود کنترلی در سازمانها با ایجاد حس مسوولیت‌پذیری و قانونمندی در آنها به کمک نظام OHSAS 18001 بهتر اجرا می‌شود.

2

ـ تغییر در قوانین و مقررات از طرف سازمانهای قانون‌گذار در ارتباط با نیازمندیها و الزامات عملکردی سازمانها به کمک نظام OHSAS 18001 بهتر اجرا می‌شود.

 -3

انتظارات فزایندة کارکنان سازمانها برای داشتن یک محیط کاری ایمن، بهداشتی و بدون آلودگی با اجرای نظام OHSAS 18001 بهتر تأمین می‌شود. مزایای برپایی نظام OHSAS 18001
برپایی نظام OHSAS18001 در یک سازمان مزایای عمده زیر را در بر دارد:

1

ـ همسویی اهداف و برنامه‌های نظام OHSAS با اهداف نظامهای تجاری

2

ـ ایجاد یک چارچوب برای بهبود مستمر

3ـ ا مکان اجرای ممیزی بر اساس یک نظام مدون برای ثبت و صدور گواهی بین‌المللی OHSAS 18001
4ـ شناخت کافی خطرات بالقوه موجود در محیط کار

5ـ ارزیابی ریسک ناشی از خطرات و کاهش آن به منظور پیشگیری و کنترل حوادث ناشی از کار
6ـ شناخت قوانین و مقررات مربوطه و در نتیجه کاهش هزینه‌های ناشی از خسارتهای احتمالی به واسطه عدم رعایت این قوانین و مقررات
7ـ ایجاد یک مجموعه مدون از خط مشی، روشهای اجرایی، برنامه‌ها و اهدافی که بسیار موثر و کارآمد برقرار می‌شوند.
8ـ هدفمند کردن نظام ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و همچنین نگرش برنامه‌ای و مستند به موضوعات مربوط
9ـ ساختار معین و مشخص برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای که مشخص‌کننده محدوده مسوولیتها نیز هست.
10ـ اعتماد بیشتر کارکنان به مدیریت به واسطه تلاش برای ایجاد یک محیط کاری ایمن و سالم و در نتیجه بالا رفتن انگیزه آنان برای انجام مطلوبتر کارها و وظایف سازمانی

11ـ بالا رفتن سطح آگاهی و دانش کارکنان در زمینه ایمنی و بهداشت کار

12ـ استفاده از توازن فکری بالقوه نیروی انسانی برای تقویت پایه‌های مدیریت ایمنی و بهداشت کار
13ـ فراهم شدن زمینه رقابت سالم و موثر بین سازمانها

محاسن نظامOHSAS 18001 برای کارکنان نظام OHSAS 18001 بیشترین مزایا را هم برای کارکنان یک سازمان و هم برای سازمان به ارمغان می‌آورد زیرا:
1ـ مخاطرات محیط کار برای کارکنان به حداقل می رسد.

2ـ از امکانات سخت‌افزاری موجود استفاده مناسب و بهینه می‌شود.

3ـ عملکرد ایمنی و بهداشتی سازمان بهبود پیدا می‌کند.

4ـ اعتبار و منزلت سازمان در انظار عمومی و از نظر مشتریان و مصرف‌کنندگان سازمان ارتقاء پیدا می‌کند و این خود باعث غرور و سربلندی کارکنان می‌شود.

راهبردهای (استراتژیهای) امور ایمنی و بهداشت حرفه‌ای

1ـ برقرار کردن نظام مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای.

2ـ بالا بردن آگاهی‌های بهداشت و ایمنی در سطوح مختلف سازمان ایجاد فرهنگ انجام کارها در قالب اصول و ضوابط تعیین شده در نظام.

3ـ بهبود وضعیت موجود بهداشت و ایمنی از طریق آموزش

4ـ مشارکت موثر نیروی انسانی شاغل در صنعت در زمینه‌های مرتبط با بهداشت و ایمنی.

5ـ کاهش احتمال بروز و ظهور عوامل بالقوه آسیب‌رسان از طریق بهبود فن‌آوری، بالا بردن کارآیی نیروی انسانی، ایمنی‌سازی ماشین‌آلات، محیط کار یا ایستگاههای کاری.

6ـ کاهش زیانهای ناشی از حوادث از طریق:

-کاهش خسارت ناشی از توقف

- کاهش هزینه‌های مربوط به درمان

-کاهش میزان پرداخت غرامتهای ناشی از کارافتادگی موقت یادائم یا مرگ کارکنان

-کاهش اتلاف وقت در اثر کار نکردن فرد/ افراد حادثه دیده

-کاهش اتلاف وقت به واسطه نگرانی‌های ناشی از پیامدهای حادثه و امدادرسانی

- کاهش میزان خرابی دستگاه یا اتلاف مواد و در نتیجه ضایعات کمتر در تولید

-امکان خود ارزیابی توسط سازمان برای انطباق با یک نظام مدیریت ایمنی و بهداشت و ایجاد بستری مناسب برای بهبود مستمر در سازمان

7ـ ایجاد بستر مناسب برای ارتقاء بهره‌وری و تعالی سازمان که مهمترین نتیجه ایجاد یک نظام مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است.
2ـ بهره‌گیری از نظام کیفیت فراگیر در طراحی برنامه‌های ایمنی و بهداشت حرفه ای

امروزه متخصصان ایمنی دریافته‌اند که فرآیندی که به طور مستمر از طریق اعمال مدیریت، منجر به بهبود کیفیت می‌شود دقیقاً همان فرایندی است که سالیان متمادی سعی در به کارگیری آن برای پیشگیری از صدمات انسانی، ضایعات مادی و وقایع زیست‌محیطی داشته است. در واقع بهبود ایمنی از طریق یکپارچه‌سازی با مدیریت کیفیت جامع امکان‌پذیر است. بهترین عملکرد ایمنی را هنگامی می‌توان به دست آورد که نظامهای مدیریت کیفیت و اصول مدیریت ایمنی یکپارچه شوند. ارتباط چشم‌گیر بین اصول مدیریت کیفیت و اصول مدیریت ایمنی آشکار است. بهترین عملکرد فقط هنگامی قابل دستیابی است که یک تغییر فرهنگی یکپارچه و منسجم برای کیفیت یا ایمنی «در مسیری که یک سازمان به طور روزانه طبق آن فعالیت می‌کند» اجرا شوند. «پیشگیری» باید نیرویی باشد که عملکرد بدون حادثه را همواره دنبال کند. حادثه به معنای رویداد ناخواسته، غیرمنتظره و برنامه‌ریزی نشده‌ای است که منجر به مرگ، بیماری، جراحت و معلولیت شود. نظامی که روی اجرای درست همه فعالیت‌ها در بار نخست متمرکز می‌شود. کارآمدتر از نظامی است که به طور مداوم حوادث را تحلیل می‌کند تا ارقام و اطلاعاتی را استخراج کند و بر اساس آنها اقداماتی برای اصلاح بهبود و توسعه به عمل آورد. اگر رهیافت‌ها و اقلامات سنتی ایمنی جای خود را با ابتکارات کیفیت عوض کنند، پیمودن مسیر منتهی به «حادثه صفر» و دستیابی به یک محیط ایمن و کاملاً بی‌خطر کاری آسانتر و بهتر میسر می‌شود. یکپارچه‌سازی نظام مدیریت ایمنی و مدیریت کیفیت، سبب یک دگرگونی فرهنگی چشم‌گیر می‌شود و این فرآیند باید بخوبی به مرور زمان طرح‌ریزی و اجرا شود.

هنگامی که مدیریت، حقوق کارکنان خود را همان‌گونه که حقوق مشتریان خود را در نظر دارد، مورد توجه قرار دهد. هدف نهایی

«حادثه صفر» دست یافتنی می‌شود. بدیهی است که وقتی در محیط کار، ایمنی انسانها بالاترین هدف و ارزش تلقی می‌شود. حوادث خود بخود حذف خواهند شد. سازمانهایی که به وعده‌های خود عمل می‌کنند و از کارکنانشان در مقابل خطرات محیط کار حفاظت می‌کنند. شاهد توسعه ایمنی خواهند بود. در حالی که سازمانهایی که ارزش بهبود ایمنی عملیاتشان را درک نمی‌کنند، همچنان شاهد سقوط ارزشهای انسانی و کاهش سودآوری و رشد هزینه‌های عملیاتی خواهند بود و کارکنانشان احساس فقدان رضایت شغلی خواهند کرد.

3ـ ادغام و یکپارچگی مفاهیم کیفیت و ایمنی و بهداشت شغلی

مفهوم کیفیت مورد استفاده در نظام کیفیت جامع که باعث رضایت مشتریان خارجی می‌شود، باید در نظام ایمنی و بهداشت شغلی برای رضایت «مشتریان داخلی» سازمان (یعنی کارکنان نیازمند به ایمنی و بهداشت) نیز مورد استفاده قرار گیرد. در پرتو چنین رویکردی است که برنامه‌های ایمنی در نظام کیفیت جامع یک سازمان یکپارچه می‌شود و به طور آشکار رضایت خاطر «مشتریان داخلی» را فراهم می‌آورد. برنامه‌های ایمنی هنگامی که در فرهنگ سازمان ادغام شوند، بسیار موثر و کارآمد عمل می‌کنند. در واقع بهترین عملکرد سازمان تنها هنگامی دست یافتنی است که کیفیت در ایمنی و بهداشت شغلی نیز در نظر گرفته شود. یعنی شرایط و مبانی کیفیت در عملیات ایمنی وبهداشت شغلی رعایت شود.

نشانه‌های فقدان کیفیت در ایمنی و بهداشت شغلی در یک سازمان:

اصولاً در سازمانهای بی‌توجه به نکات ایمنی، مانند سازمانهای بی‌توجه به موضوع کیفیت، نشانه‌های یکسانی وجود دارند که می‌توان از آنها برای شکل دادن به یک رویکرد مثبت برای بهبود ایمنی استفاده کرد. این علائم به شرح زیر هستند:

1

ـ کالاها یا خدمات ارایه شده در چنین سازمانهایی به طور معمول با الزامات موافقت شده، اعلام شده یا نوشته شده سازگاری ندارد. در مورد ایمنی در این سازمانها باید گفت که چگونگی رسیدن به اهداف ایمنی به وضوح در خط مشی ها، روشهای اجرایی و دستورالعمهای مکتوب آورده نشده است. ایمنی با انجام درست کارها (بر اساس دستورالعملهای توافق شده) حاصل می‌شود. بدون اهداف صحیح و شفاف‌سازی و ابهام‌زدایی اهداف، کارکنان مرتبط نمی‌توانند برای این که کارها چگونه اجرا شده و چه چیزی باید به دست آید، توافق کنند. سازمانی قادر است بهترین عملکرد ایمنی را داشته باشد که توافق وتفاهم لازم رادر کارکنان برای اجرای دستورالعملهای کاری، به دست آورده باشد. درغیر این صورت «عدم انطباق» امری عادی خواهد بود، بدین معنی که بهترین عملکرد به دست نخواهد آمد و حوادث و بیماریهای شغلی کماکان وجود خواهند داشت.

ب – سازمان دارای عملیات و فرآیندهای فراوانی برای بازرسی و اقدامات اصلاحی هزینه زا به منظور راضی نگه‌داشتن مشتریان است. از دیدگاه ایمنی، این موضوع به معنای اصلاح اشکالات در تجهیزات و عملیات به سبب طراحی ناصحیح آنها، نقص فنی آنها یا انجام ندادن صحیح کارها است که منجر به دوباره‌کاری درعملیات می‌شود و هزینه‌های اضافی ایجاد می‌کند. سطح ایمنی در سازمان مستقیماً به درجه اهمیت طراحی اولیه ماشین‌آلات، ابزار و واردات، فرآیندها و روشهای کاری ارتباط دارد.
«دمینگ» متخصص پرآوازه کیفیت معتقد است که: کیفیت باید در طراحی ایجاد شود» و منظور او این است که: «وابستگی رسیدن به کیفیت از طریق بازرسی باید کنار گذارده شود و با ایجاد کیفیت در محصول در نخستین مرحله، یعنی طراحی، نیاز به بازرسی بعدی حذف شود.»

در مورد ایمنی باید گفت که: «ایمنی از میز طراحی آغاز می‌شود.» سازمانها سطحی از کیفیت را باید هدف قرار دهند که توسط فرایندهای طراحی قابل دستیابی و اجرا باشد.

عامل مهم در پیشگیری از حوادث، «طراحی فرایند، وسیله و ماشین به گونه‌ای است که در برابر خطاها مقاوم باشد.» رویه رایج برای دستیابی به هدف و «مقاوم بودن در برابر خطاها»، طراحی یا باز طراحی ماشینها، تجهیزات و ابزار (به طور کلی سخت‌افزارها) به گونه‌‌ای است که امکان خطای انسانی را نامتحمل یا غیرممکن سازد.

طراحی به صورت «مقاومت در برابر خطا» یا «ایمنی از طریق طراحی»، در مورد سخت‌افزارها (ماشین‌آلات، تجهیزات، تاسیسات، ابزار و ادوات و …) و نرم‌افزارها (روشهای اجرای کار، مدیریت و طراحی سازمانی، تخصیص وظایف بین‌ انسان و ماشین) اساس کارهاست.

طراحی صحیح، اصل کلیدی در دستیابی به ایمنی، بدون تحمیل شدن خسارات انسانی و مالی برای انجام دوباره‌کاریها و عبرت‌گیریهاست و بهبود مستمر را به دنبال دارد. در فارسی هم ضرب‌المثل‌های معروف: «تجربه را تجربه کردن خطاست» و «در مسائل ایمنی اغلب اوقات تجربه‌گران تمام می‌شود»، همین مفهوم را می‌رسانند. بدین طریق احتمال ایجاد خطر را در همان نطفه خفه می‌کنند.سازمانهایی که به طور مداوم درگیر حل کردن مشکلات پیش آمده هستند. در یک وضعیت انفعالی قرار دارند و هزینه‌های بیشتری را برای حل مشکلاتشان متحمل می‌شوند. برعکس سازمانهایی که به ارزش پیشگیری واقف‌اند و اقداماتی برای پیشگیری به عمل‌ می‌آورند. هزینه‌های کمتری خواهند داشت. همواره باید توجه داشت که سازمانی که به ارزش مآل‌اندیش و پیشگیری واقف است و «پیشگیری» را یک بخش حیاتی از عملیات روزانه خود قرار می‌دهد، از دیگر سازمانها که همواره برای حل مشکلات خودکار می‌کنند. گوی سبقت را خواهد ربود. پیامهای معروف حفاظتی همچون: «بهداشت هم آسانتر و هم کم‌خرج‌تر است و مشکل درمان را هم به دنبال ندارد»، «پیشگیری موثرتر، آسانتر و بهتر از درمان است»، «پیشگیری امروز را به علاج فردا موکول نکنید» و «با پیشگیری خطرات، سلامت و سعادت خود و خانواده‌تان را حفظ کنید»، همه ناظر بر همین موضوع است.

پ – مدیریت، تعریف استاندارد و واضحی از کیفیت ارایه نکرده است

.در چنین سازمانی هر کس، کار و عملکرد خود را همان طور که دلش می‌خواهد ارایه می‌دهد. در مورد ایمنی هم باید گفت که مدیران و کارکنان این واقعیت را نمی‌دانند که «همه حوادث قابل پیشگیری هستند» و بنابراین در چنین محیطی، عملکرد بدون خطا در دست یافتنی نیست، چون خود سازمان استانداردهایی از عملکرد را مقرر کرده است که مطلوب نیستند. سازمانی که صادقانه به انجام عملکرد التزام دارد، هیچ استانداردی را به جز «حادثه صفر» به عنوان هدف درازمدت خود نخواهد پذیرفت. هنگامی که این انتظار در سراسر سازمان اعلام شود و انتشار یابد، کارکنان بهتر قادر خواهند بود تا به طور مداوم خود را در راستای حرکت به سوی بهترین عملکرد ایمنی، بهبود بخشند.

ت – مدیریت بهای تمام شده «عدم انطباق» را نمی‌داند.

مطالعات نشان می‌دهد که به طور معمول 35 درصد هزینه‌های عملیاتی سازمان‌ها مصروف انجام دوباره‌کاری‌هایی می‌شود که در نخستین بار درست اجرا نشده‌اند. در قلمرو ایمنی، هزینه عدم انطباق (عدم انطباق با الزامات قانونی یا الزامات سازمانی مانند روشهای اجرایی، دستورالعملها، آیین‌نامه‌ها و…) می‌تواند غیرقابل بخشش و غیرقابل جبران باشد، زیرا که نتیجه عدم انطباق در ایمنی، در خوشبینانه‌ترین وضعیتها، صدمات و لطمات جسمانی و روانی، درد و رنج شدید در حوادث، از دست رفتن اعضا و جوارح بدن (نقائص جسمانی و معلولیت) و در نهایت مرگ است. به این ضایعات باید خسارات مادی ناشی از خرابی و آسیب‌ به ماشین‌آلات، تجهیزات، ابزار و ادوات، مواد و غیره را نیز افزود. فارغ از این خسارات، لازم است سلب اعتماد مردم و افکار عمومی از سازمان که در نتیجه حوادث به وجود می‌آیند را نیز در نظر گرفت. زیانهای ناشی از عدم انطباق، مجموعه هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم است .
نکته‌ای که در مورد زیانهای ناشی از عدم انطباق باید یادآوری کرد آن است که بیمه تنها درصد محدودی از خسارات وارده (قسمتی از خسارتهای مستقیم) را پرداخت می‌کند. هنگامی که همه ضایعات عدم انطباق (هزینه‌های حل مشکل، اقدامات اصلاحی، دوباره‌کاریها و …) را در نظر بگیریم اهمیت صحیح کارها در همان نخستین بار، مشهود می‌شود. ث – مدیریت انکار می‌کند که مجموعه خود او (مدیریت) مسبب اصلی ایجاد مشکلات است.در این مورد، درباره ایمنی، متخصصان بر این باورند که به جای جست و جوی بینش‌ها و عملکردهای ضعیف و نادرست در کارگران، باید در جست‌و جوی مشکلات مدیریتی بود که به سوی سطوح پایین سازمان (کارکنان) سرازیر و منجر به بروز حوادث می‌شود. بررسیها نشان می‌دهد که مدیریت، مسوول 94 درصد همه نتایج خوب و بد سازمانی (از جمله حوادث) ست. کارگر جزء کوچکی از سیستم است و کار کارگر به اصطلاح اضافه کردن آخرین ادویه به غذای دست‌پخت سیستم مدیریت است، لذا سهم کارگر در ایجاد یک حادثه بسیار کم است و در اکثر قریب به اتفاق موارد ایجاد حادثه تنها به سبب قصور کارگر نیست .نقایصی که ناشی از طراحی ضعیف، نصب نادرست، نگاهداری غلط و تصمیمهای بد مدیریت است. سهم آنها معمولاً اضافه کردن آخرین ادویه به یک غذای سمی است. غذایی که مواد آن از قبل به مدت درازی مشغول پخت بوده است.

مجموعه‌ای از عوامل مادی و انسانی دست به دست هم می‌دهند و زمینه، شرایط و بستری را فراهم می‌کنند که منجر به حادثه می‌شود و

کار کارگر و نقش کارگر در ایجاد آن، یکی از موارد است. متاسفانه در غالب موارد، برای پیشگیری از حوادث، نظام مدیریت، که

می‌تواند علت اصلی و بنیادین عدم انطباق باشد، فراموش می شود و بهبود پیدا نمی‌کند، بلکه در نهایت یک روش اجرایی یا دستورالعمل، بازنگری و بازنویسی شده و به کارگران آموزش داده می‌شود که در نتیجه کارساز نخواهد بود و نظام مدیریت بدون تغییر باقی می‌ماند.برای حل مشکلات ایمنی و بهداشت شغلی، مجموعه علل،‌عوامل و اسباب ایجاد حوادث و بیماریها (و تاثیر متقابلشان برهم) باید بررسی شوند، نه فقط جزیی از کل یا تنها یک قسمت از فرایند کاری، همواره باید توجه داشت که تقابل صحیح سه جانبه بین «انسان – سازمان – فن‌آوری» در پرتو طراحی صحیح، می‌تواند همواره ضامن اصلی ایمنی و کارآیی سازمانها باشد.

اهمیت آموزش

با توضیحات فوق، آموزش نکات ایمنی به کارکنان سازمان یک امر حیاتی است. کارکنان باید درک کنند که چه چیزی از آنها انتظار می‌رود. به علاوه آنها باید چگونگی اجرای کارها را به روش ایمن و مطمئن بدانند و مهارتهای لازم وشرایط احراز مربوط به شغل مربوط را دارا باشند فرایند آموزش باید این اطمینان و تضمین را ایجاد کند که هر یک از کارکنان از جمله کارکنان ارشد اجرایی، قواعد و ضوابط ایمنی را به خوبی درک کرده است. همه کارکنان باید بدانند که ایمنی «وظیفه دیگران»، مثلاً مهندسین یا سازمان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای سازمان، نیست، بلکه بازرس و متخصصین ایمنی نقش مشاور را در شناسایی خطرات و ارایه راه‌حلهای اصلاحی دارد

و آنها خودشان باید نکات ایمنی را به طور کامل در عمل اجرا کنند و جدی بگیرند. اجرا کردن نکات ایمنی، یعنی عملی کردن آن چه که در فرآیند آموزش ایمنی فرا گرفته شده است، مستقیماً به عهده کارگر است و توسط آنها باید پیاده و اجرا شود.

در عمل هیچ اتفاقی نخواهد افتاد مگر این که مدیریت ارشد سازمان از طریق تعیین و تبیین اهداف و التزام به آنها، امکان وقوع آنها را ایجاد کند. مدیریت باید زمینه و شرایط کافی را برای حصول اطمینان از اتفاق افتادن تغییرات مورد نیاز را فراهم کند و سکان رهبری عملیات ایمنی را همواره در دست داشته باشد. بنابراین برای کمک به سازمان در برآورده شدن اهداف درازمدت، اهداف کوتاه مدت باید تعیین شود و اولویتهای آنها مشخص شود. نقش فرهنگ نکته دیگر در مورد کیفیت و نیز ایمنی، نقش فرهنگ است. فرهنگ باعث «نهادینه شدن» نکات ایمنی می‌شود. فرهنگ یک سازمان متشکل از باورها، ارزشها، اهداف، ماموریتها، اقدامات عملکردی، آداب و تشریفات و احساس مسوولیت در برابر کارگران، مشتریان و جامعه است. یعنی تمام آن چه که از آن به یک «نظام رفتاری مورد انتظار» یاد و تعبیر می شود کیفیت یا ایمنی بهبود نخواهد یافت مگر آن که این نظام رفتاری مورد انتظار به طور مداوم تغییر پیدا کند. متاسفانه تغییر در فرهنگ به آسانی وبه سرعت دست یافتنی نیست و زمان‌بر است. در مبحث ایمنی همیشه گفته شده است که «فرهنگ، کلید است.»

ارائه راهکارهای مناسب جهت افزایش ضریب ایمنی و کنترل ضایعات پیمان

مقدمه


در سالهای اخیر بکار گیری بخش خصوصی به عنوان بازوان اجرائی شرکتهای توزیع از سرفصلهای سیاست این شرکتها بوده و از طرفی با وجود عملیاتی شدن این موضوع در برخی از زمینه ها متاسفانه آنگونه که شایسته بخش خصوصی است از سوی شرکتهای توزیع به آنها توجه نشده است .
همه ساله حوادث گوناگونی در بخش خصوصی صنعت برق روی میدهد و خسارات جانی و مالی متعددی به بار میآید .جهت پیشگیری از وقوع حوادث , ابتدا میبایست علل حوادث را بررسی و پردازش نمود تا از تکرار حوادث مشابه جلوگیری گردد.
از جمله مدلهایی که به بررسی علل حوادث میپردازد مدل سیستمی میباشد.با پیشرفت نظریه سیستمها برخی از محققین علوم ایمنی , حوادث را در قالب سیستم یا شبکه بیان نموده اند دراین مدل شبکه انسان- ماشین –محیط مطرح گردیده , که نظام انسان – ماشینی نامیده میشود دراین سیستم در صورت کار صحیح کل شبکه و نظام نتیجه مطلوب حاصل خواهد شد و در صورت عدم کارکرد صحیح هر یک از سه عامل فوق الذکر حادثه بوجود خواهد آمد .
در این مقاله سعی میگردد بر اساس مدل مذکور ابتدا نقش عوامل موثر در بروز و پیشگیری از بروز حوادث مشخص گردیده و سپس راهکارهایی جهت افزایش ضریب ایمنی و کنترل ضایعات پیمانکاران ارائه گردد.و در انتها یکی از روشهای آماری جهت بررسی وضعیت ایمنی پیمانکاران ارائه میگردد.

1.جایگاه فعلی بخش خصوصی از لحاظ ایمنی و کنترل ضایعات
تا کنون فرهنگ رعایت موارد ایمنی از دیدگاه بخش خصوصی با توجه به عدم بستر سازی مناسب از سوی شرکتهای توزیع نتوانسته است جایگاه مناسبی در فعالیتهای این بخش کسب نماید. در این دیدگاه , ایمنی و کنترل ضایعات صرفاً هزینه ساز بوده و کاهش سرعت اجرای طرحهای در دست اقدام را در بر خواهد داشت .در این قسمت مولف , با معرفی نقش سه عنصر مدیریت ,پرسنل اجرائی و تجهیزات در بروز و پیشگیری از حوادث سعی دارد نقش عناصر فوق را بعنوان عناصر کلیدی در بروز و پیشگیری از وقوع حوادث تشریح نماید .
1_1.نقش مدیریت بخش خصوصی در بروز وپیشگیری از حوادث
بادر نظر گرفتن وظایف مدیریت بخش خصوصی که شامل (برنامه ریزی –ساماندهی –هماهنگی –رهبری –کنترل و نظارت )میباشد بدیهی است در صورت فقدان هر یک از موارد مذکور بخش خصوصی دچار چالشهای اساسی میگردد.
در بخش توزیع, شرکتهای خصوصی شاغل عمدتاً دارای معضلاتی بوده که عبارتند از :
1_1_1.از دیدگاه فتی و اجرائی:
 غیر متخصص وغیر فنی بودن مدیران بخش خصوصی .
 واگذاری مسئولیت به افراد بی تجربه و غیر فنی.
 عدم توجه به بازرسی و کنترل ضایعات .

1_1_2.از دیدگاه آموزش و گزینش :
 عدم توجه به آموزش فنی و ایمنی پرسنل اجرایی.
 نبود سیستم گزینش مناسب در بخش خصوصی جهت انتخاب صحیح پرسنل اجرایی.

1_1_3.از دیدگاه اقتصادی:
 چند شغله بودن مدیران بخش خصوصی .
 نبود فرهنگ سرمایه گذاری در ایمنی .
 عدم توانایی رقابت در بازار و زیان دهی .
 واگذاری پروژه برنده شده در مناقصه به شرکتهای دست دوم فاقد صلاحیت.
 کارفرمایان با دیرکرد ارسال بیمه کارگری موجبات تضییع حقوق آنان را فراهم آورده و این امر باعث کسری مدت زمان پرداخت بیمه کارگران میگردد.

1_1_4.از دیدگاه ایمنی و کنترل ضایعات
 عدم توجه به نگهداری صحیح تجهیزات و یراق آلات .
 عدم توجه به خرید لوازم و ابزارهای صحیح ایمنی پیمانکاران.
 عدم توانایی برآورد ( متره) طرح در دست اقدام.
 عدم توانایی در تخمین زمان مورد نیاز اجرای طرح.
 فرار از قیود نظارتی قرارداد.
بدیهی است بخش خصوصی در صورت برخورداری از مدیریت توانا , فارغ از موارد فوق , میتواند نسبت به شناخت مشکلا ت اجرایی و ارائه راهکارهای مناسب و رفع موارد مذکور اقدام نماید و در نتیجه زمینه های بروز حوادث کاهش مییابد.
1_2.نقش پرسنل اجرائی بخش خصوصی در بروز و پیشگیری از حوادث
در بخش خصوصی مدیران جهت کاهش هزاین در تلاشند از پرسنلی با حقوق و مزایایی پایین تر استفاده نمایند.بدیهی است افرادی با تخصص و آموزش دیده , طلب اجرت بالاتر را نموده و در صورت عدم نظارت کافی در حین اجراء , این شرکتها تمایل دارند از پرسنل و کارگرانی حتی در سطح روز مزد استفاده نمایند.در مجموع بخش کارگری با شرایط ذیل زمینه ساز بروز حوادث خواهند بود .
1_2_1.از دیدگاه فنی و اجرائی
 عدم شناخت کارگران غیر فنی از شبکه برقدار و یا بی برق (تحویل گرفتن شبکه بدون نصب اتصال زمین موقت در طرفین محل کار).
 جابجایی خودسرانه محلهای پیکتاژ شده.
1_2_2.از دیدگاه آموزش
 عدم اطلاع کارگران آموزش ندیده از استانداردهای توزیع.
 افزایش دوباره کاری در اجرای طرحهای توزیع
1_2_3.از دیدگاه اقتصادی
 افزایش هزینه اجرای طرح با دوباره کاریها ی حاصل از عدم اطلاع.
 درگیری فکری و فشار اقتصادی ناشی از پایین بودن سطح درآمد.
1_2_4. از دیدگاه ایمنی و کنترل ضایعات.
 پوشش نامناسب و غیر ایمن در محل کار(عدم استفاده از لباس کار مناسب).
 دپوی نامناسب تجهیزات و یراق آلات.
 عدم رعایت حریم خطوط توزیع در حین کار.
 خصوصیات شخصیتی کارگران منجمله بی باکی کم حوصلگی و سن بالا و پیری و خصوصیات جسمی.
 نبود فرهنگ استفاده از ابزار ایمنی .
 عدم ثبات کاری و موقت بودن فعالیت اجرائی کار.
 عدم اطمینان از حمایت بخش خصوصی در طی دوره درمان ناشی از سوانح کار.
 هر گونه قطع و وصل خودسرانه شبکه توزیع.
 عدم بکارگیری علائم هشدار دهنده در حین پهن نمودن سیم شبکه در مسیر عبور و مرور خودروها و عابرین پیاده.
 ترس از دست دادن موقعیت کاری , بعضاً سبب میگردد کارگران با فشار کاری بیش از حد تحملشان برخورد نماید .
1_3.نقش تجهیزات در بخش خصوصی در بروز حوادث
در سال 1930 فلسفه ایمنی هنریچ مطرح شد “دستگاهها حادثه آفرین نیستند بلکه فاکتور انسانی است که حادثه آفرین است”, لذا همچنانکه در مباحث قبلی مطرح گردید , عامل انسانی با بکارگیری تجهیزات فرسوده و یا غیر استاندارد زمینه های بروز حوادث را فراهم میآورند.
بخش خصوصی در تلاش است با کاهش هزاین و گریز از قیود هزینه ساز قرارداد , نسبت به کاهش هزاین و افزایش سود اقدام نماید این نگرش اقتصادی سبب میگردد:
1_3_1.از دیدگاه اقتصادی
 بکارگیری تجهیزات ارزان قیمت .
 عدم بکارگیری از خودرو آماده در محل کار.
 کاهش زمان اجاره ماشین آلات سنگین و بالا بردن سرعت اجرای کار(بعنوان مثال در کانال کنی این امر موجبات صدمه زدن به تاسیسات زیر زمینی شهری میگردد).
 عدم بکارگیری از وسایل هشدار دهنده مناسب در محل کار.
 جابجایی کارگران با خودروهای باربری .
1_3_2.از دیدگاه فنی
 عدم استفاده از جرثقیل با تناژ مناسب جهت نصب تیر.
 عدم بکارگیری زنجیرمخصوص جهت جابجایی تجهیزات با جرثقیل .
 عدم بکارگیری بالابر جهت نصب تجهیزاتی که نصب آنها نیاز به بالابر دارد .
همانطوریکه در ابتدای مقاله مطرح گردید در مدل سیستمی نقس انسان و ماشین توأماً در بروز حوادث موثر بوده و در مطالعات میزان ایمنی بخش خصوصی , میبایست با دید علمی و آماری با مطالعه حوادث رخ داده نسبت به بررسی ریشه های حادثه اقدام نمود .
در ادامه مقاله نقش شرکتهای توزیع و اداره کار به عنوان اهرمهای تنبیه و تشویق بخش خصوصی بررسی میگردد.
2.ارائه راهکارهای افزایش ضریب ایمنی بخش خصوصی
2_1.نقش شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی
شرکتهای توزیع بعنوان کارفرمای بخش خصوصی مطابق قانون کار و قراردادهای تنظیم شده با بخش خصوصی تمایل دارند تا جائیکه ممکن است قیود دارای بارحقوقی قرارداد را , به پیمانکار محول نموده و از مفاد مسئولیت زا گریز نمایند.
از سوی دیگر شرکتهای توزیع خود پیمانکار شرکتهای برق منطقه ای بوده و با فرض اعتبار ثابت دولتی , مایلند با کاهش مبلغ ریالی قراردادهای خود با بخش خصوصی , حجم عملیات بیشتری را واگذار نمایند .
راهکارهای پیشنهادی در خصوص افزایش ضریب ایمنی توسط شرکتهای توزیع در بخش خصوصی از چهار دیدگاه , به شرح ذیل پیشنهاد میگردد:
2_1_1.از دیدگاه بستر سازی
2_1_2. از دیدگاه آموزش و نظارت
2_1_3. ازدیدگاه اقتصادی
2_1_4.از دیدگاه اجرائی
2_1_1.از دیدگاه بستر سازی
 ارزشیابی ایمنی بخش خصوصی و تعیین شرکتهای پیمانکاری نمونه ایمنی در هرسال در سطح شرکت .
 دعوت از بخش خصوصی جهت شرکت در همایشهای ایمنی و لحاظ نمودن زمان جهت ابراز نظرات این بخش .
 هماهنگی با ادارات کار در خصوص بازدید های نظارتی از فعالیت بخش خصوصی و درصورت عدم رعایت ایمنی , تهیه اخطار و ارسال رونوشت به اداره کار.
 لحاظ قیودی در قرارداد جهت کسر مبلغی از قرارداد در صورت عدم رعایت موارد ایمنی .
 آموزش مکرر پرسنل اجرایی بخش خصوصی با برگزاری دوره های مدون .
 تهیه و تدوین دستورالعملها و جزوات ایمنی .
 تهیه و تکثیر فرمهایی جهت بررسی شرایط روحی کارگران شاعل در محل کار.
 گزینش افراد متقاضی در دوره سیمبانی شبکه های هوایی.
 تعریف بندی در قرارداد جهت پیش پرداخت برای تجهیز کارگاه و تهیه تجهیزات ایمنی مورد نیاز طرح با بخش خصوصی .
 تعریف گردش کار مناسب در رعایت نکات ایمنی توسط پیمانکاران در سیستم تضمین کیفیت.

با توجه به اقدامات شایسته در شرکتهای توزیع در خصوص برونسپاری و بکارگیری پیمانکار , متاسفانه دیدگاه پیمانکار ستیزی در لایه هایی از شرکت های توزیع وجود دارد که میبایست فرهنگ مناسب جایگزین گردد.
2_1_2. از دیدگاه آموزش و نظارت
 سرکشی و بازدید از محل کار گروه اجرائی.
 افزایش ناظران جهت بازدید مستمر از محل کار بخش خصوصی.
 بکارگیری روشهای آماری در تعیین صلاحیت ایمنی پیمانکاران که در انتهای مقاله به آن اشاره میگردد.
 برگزاری دوره های آموزش سیمبانی شبکه های هوایی با همکاری سازمان فنی و حرفه ای.
 بکارگیری سیمبانهای آموزش دیده حداقل به مدت محدود همراه با گروههای تعمیرات شرکت های توزیع جهت آموزش عملی.
2_1_3. ازدیدگاه اقتصادی
 پیش بینی و تعیین نرخ معقول اجرای طرحهای توزیع .
 شایسته است شرکتهای توزیع با توجه به توان مالی که در اختیار دارند , نسبت به ساخت ,بررسی و معرفی تجهیزاتی که با تکیه بر فن آوری روز میتواند نقش موثری در ارتقاء ایمنی کارگران ایفاء نماید اقدام ورزند.
2_1_4.از دیدگاه اجرائی
 فشار بر پیمانکاران در بازه های زمانی , همانند پایان سال جهت بستن پروژههای در دست اقدام , میتواند زمینه ساز بروز حوادث باشد.

2_2.نقش ادارات مهندسی و نظارت شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی
ادارات مهندسی و نظارت بعنوان ناظرین و طراحان شبکه های توزیع میتوانند نقش بسزائی در پیشگیری از وقوع حوادث در بخش خصوصی داشته باشند و این امر با تکیه بر اطلاعات فنی و بازدیدهای مکرر ناظرین میتواند محقق گردد.
با عنایت به اینکه سیاست شرکتهای توزیع بسمت برونسپاری کارها به بخش خصوصی و پررنگ نمودن نظارت بر این بخش میباشد , متاسفانه ادارات مهندسی و نظارت هم از کمبود نیرو رنج برده و این امر مضافاً با گسترش فزاینده ی شهرها پررنگتر میگردد.لذا جهت افزایش بهره وری نیروهای فعلی موارد ذیل در راستای کاهش حوادث احتمالی پیشنهاد میگردد.
2_2_1.در بخش طراحی
 در تهیه شرح فنی کتابچه پروژه , راهنماییهای مناسب در خصوص خطرات احتمالی شبکه های توزیع و رعایت نکات ایمنی لحاظ گردد.
 در تهیه شرح فنی پروژه , خطوط برقدار مشحص گردد.
 در شرح فنی پروزه لزوم همراه داشتن دوعدد اتصال زمین توسط پیمانکار در صورت درخواست خاموشی قید گردد.
 در شرح فنی پروژه مشخص گردد کلیه شبکه های موجود برقدار تلقی گردد.
 طراح میبایست در ابتدای تهیه طرح استعلامهای مورد نیاز از ارگانهای خدماتی تهیه نماید.
 علائمی جهت هشدار ایمنی به مجری , در طرح تهیه و در نقشه لحاظ گردد.
 در ریز لوازم پروژه کالاهای هشدار دهنده همچون نوار اعلام خطر برآورد گردد.
 تعداد خاموشیهای مورد نیاز طرح دقیقاً برآورد و لحاظ گردد.
 مقدار حریم خطوط فشار متوسط و فشارضعیف و تاسیسات دستگاههای خدماتی همچون آب و گاز در تهیه طرحها رعایت گردیده و در صورت عدم امکان رعایت حریم با مدیریت مربوطه مکاتبه گردد.
 شرایط محیطی و بومی در تهیه طرحها لحاظ گردیده و درصورت نیاز به شاخه زنی مقدار هزاین مرتبط در ریزهزاین پروژه برآورد گردد.
 در تهیه پروژههای نقاط مختلف در محلهایی که امکان نصب تیر وجود ندارد از جعبه های پلیمری استفاده گردد.
 در طرحهای تهیه شده نقاط مانور دقیقاً مشخص و به مجری گوشزد گردد.
 عدم آیند ه نگری طراح , میتواند زمینه ساز دوباره کاری و اطا له وقت پیمانکار گردد.
 پراکندگی طرحهای توسعه شبکه و از سویی عدم اطلاع پیمانکار از جغرافیای منطقه میتواند موجبات سردرگمی و زیان دهی پیمانکار گردد.
 با انجام هماهنگی با اتفاقات از تحویل خاموشی به گروههایی که , با توجه به نظر استاد کار اتفاقات توانایی انجام عملیات محوله را , در مدت زمان درخواست شده ندارند, ممانعت گردد.
2_2_2.در بخش نظارت
 قبل از اجرای طرح در خصوص مراحل نظارتی و نحوه اجرای طرح پیمانکار , توجیح گردد.
 در زمان پیکتاژ مجدداً طرح را از نظر اجرائی بررسی و توصیه های لازم به پیمانکار گوشزد گردد.
 ناظر پیمانکار را موظف نماید در صورت برخورد با هرگونه موردی که از دیدطراح پنهان مانده با طراح و ناظر هماهنگ نماید.
 ناظر با مشاهده هر گونه نقض موارد ایمنی , موضوع را کتباً به پیمانکار ابلاغ نموده و در صورت تکرار مطابق ضوابط شرکت و مفاد قرارداد برخورد نماید.
 ناظر سعی نماید بازدیدها و سرکشیهای مداومی از محل کار گروه اجرایی صورت دهد.
 برخورد سلیقه ای با طرح موجبات دوباره کاری و زیان دهی پیمانکاران را فراهم میآورد.
2_3.نقش مسئولین ایمنی شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث
اعتلای جایگاه مسئولین ایمنی بعنوان متولیان نظارت بر رعایت نکات ایمنی و کنترل ضایعات در سطح شرکت های توزیع میتواند سهم بسزائی در افزایش ایمنی بخش خصوصی , ایفاء نماید .
متاسفانه علیرغم دیدگاه مثبت شرکتهای توزیع در افزایش تعداد پرسنل ایمنی , تاکنون اقدامی مثبت انجام نگرفته است , لذا با افزایش هر روزه پیمانکاران فعال در سطح شرکت پیشهاد میگردد پست مسئول ایمنی در بخش پیمانکاری ایجاد و حتی الامکان در سطح امورها در اداره مهندسی منصوب گردد.
2_4.نقش اداره کار در پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی
ادارات کار بعنوان متولیان قانون کار بوده و نظارت بر کارگاههای صنعتی و کارگری بعهده این ادارات میباشد.
لازم بذکرست با عنایت به گستردگی شهرکهای صنعتی و کارگاههای سطح شهرستان ها و از سوئی تنها یک کارشناس اداره کار جوابگو نبوده و صرفاً بازدیدهای انجام شده , حداقل هر شش ماه یکبار نمیتواند بازدارنده از وقوع حوادث باشد.
3.روش کنترل ایمنی به طریق آماری
3_1.ضرایب حادثه
حوادث همه ساله به مواد و محصولات و تاسیسات و جان انسانها صدمات زیادی وارد میآورند , لذا برای موفقیت در امر پیگیری از حوادث پیش آمده به دقت توجه و ریشه یابی نموده , تا کاملاً عوامل حادثه مورد شناسایی قرار گیرد وسعی بر رفع آن گردد .
در بخش خصوصی , انگیزه کسب سود بیشتر موجبات شتابزدگی کارکنان در انجام کارها و عدم توجه به مقررات ایمنی را فراهم نموده و در نتیجه موجبات افزایش حادثه پررنگتر میگردد.
برای بررسی حوادث شرکتهای بخش خصوصی نیاز به ضرایبی استکه نشان دهنده وضعیت ایمنی باشد , این ضرایب عبارتند از:

3_2. ضریب وفور و یا تکرار حادثه Frequency Rate (F.r)
که حوادث یک میلیون ساعت کار را نشان میدهد و هر چه این ضریب بیشتر باشد تعداد حوادث بالاتر خواهد بود.

* تعداد حوادث در یکسال
----------------------------------------- = ضریب تکرار حوادث

کل ساعات کار انجام شده


3_3.ضریب شدت حادثه (S.r) Severity rate
این ضریب تعداد روزهای تلف شده را در 1000 ساعت کار در سال نشان میدهد.


(1000*تعداد روزهای از دست رفته)
= ------------------------------------------------------ ضریب شدت حادثه
(کل ساعات کار انجام شده)

3_4.ضریب شیوع حادثه
این ضریب تعداد کل حوادث را نسبت به تعداد کارگران میسنجد.

1000* تعداد حوادث در یکسال
----------------------------------------------- = ضریب شیوع حوادث
متوسط تعداد کارگران در یکسال


بالا بودن هر یک از سه ضرایب فوق نشانگر وضعیت بد ایمنی است.


3_5.روش S.T.S
در این روش با توجه به ضریب تکرار و ضریب شدت حادثه در دو دوره و استفاده ار رابطه ذیل میتوان کیفیت ایمنی را کنترل نمود.


Fr(now) – fr (past)
------------------------------------ = S.T.S
Fr (past ) * 1000000
-------------------------------- √
Time - work



time_work : ساعات کار فعلی انجام شده
اگر S.T.S بالای 2 باشد نتیجه میگیریم که تغییرات نسبت به گذشته بدتر شده است.
اگر 2>
اگر S.T.S کمتر از 2- باشد نتیجه میگیریم که وضعیت نسبت به گذشته بهتر شده است.
مثال:پیمانکار X در سال گذشته ده حادثه داشته است و مجموع کار انجام شده 10000ساعت میباشد امسال تاکنون 15 حادثه داشته است و مجموع ساعات کار انجام شده برابر 10000 ساعت میباشدمطلوبست کیفیت ایمنی؟

10 *100000
------------------------------ = 1000= F.r(x)1
1000

15 *100000
------------------------------- = 1500=F.r(x)2
1000


1000-1500 ---------------------------- = 1.58 = S.T.S
1000 * 1000000
----------------------------√-
10000


بنا براین در این شرکت پیمانکاری, کیفیت ایمنی هیچگونه بهبودی نسبت به گدشته نداشته است .
لازم بذکرست آمار حوادث صرفاً وسیله بررسی و مطالعه از نظر پیشگیری نیست , مسئله مهم اینستکه اطلاعات آماری در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد تا اطلاع کافی به خطراتی که آنها را تهدید مینماید داشته باشد و به امر حفاظت و ایمنی اهمیت خاصی قائل شوند.




نتیجه گیری
امروزه ایمنی در جایگاهی است که بمدد فن آوری روز سعی دارد در مدلهای جدید نسبت به بررسی حوادث و ریشه یابی علل آن اقدام نماید, لذا هدف از نگارش این مقاله بیان مشکلات و معضلات بخش خصوصی و بررسی علمی نقش مدیریت و پرسنل اجرائی در بروز و پیشگیری از حوادث بوده و بدیهی است شرکتهای توزیع با تکیه بر تجربیاتی که حاصل ار شناخت شبکه های توزیع و نیازهای مردمی است میتواند نقش مناسبی در جلوگیری از بروز حوادث ایفاء نمایند.
تاکنون در شرکتهای توزیع برق خراسان فعالیتهای نوسازی و ترمیم اصلاح و نصب لوازم اندازه گیری و حتی تهیه پروژه به بخش خصوصی واگذار شده و شایسته است این شرکتها در راستای سیاستهای دولت محترم , نقش نظارتی را ایفاءنموده و حتی الامکان کلیه وظایف اجرائی خود را به بخش خصوصی واگذار نمایند.
در این بین مناسب است شرکتهای توزیع نسبت به تعدیل قراردادهای یکسویه خود با بخش خصوصی اقدام نموده و با انتقال تجربیات و آموزش به بخش خصوصی نسبت به کاهش زمینه های حوادث اقدام نمایند.
فرهنگ سازی به عنوان اولین گام در جلوگیری از حوادث ضروری میباشد, بدیهی است در صورت نبود فرهنگ مناسب رعایت نکات ایمنی , حتی با خرید تجهیزات گران قیمت حفاظتی باز هم شاهد حوادث خواهیم بود .
اجرای سیاستهای تنبیهی و تشویقی و حذف شرکتهای غیر ایمن از لیست شرکتهای با صلاحیت , از جمله امور موثر در راهبری پیمانکاران بوده و همچنین برگزاری دورههای باز آموزی ایمنی میتواند موثر باشد.
با امید به گسترش هر چه بیشتر فرهنگ ایمنی و نگرشی علمی به رخدادها و حوادث صنعت برق...

والسلام
منابع :
- نگرشی بر ساختار علوم ایمنی و اصول کنترل خسارت در مدیریت , تالیف مهندس سید محسن دیان
- پیشگیری از حوادث شغلی تالیف خسرو ارجمند
- بررسی علل حوادث در صنعت برق و روشهای پیشگیری از آن تالیف احمد وحید نیا

عکس های زیبایی پاییزی

راهکارهای مناسب جهت افزایش ضریب ایمنی و کنترل ضایعات پیمانکاران

راهکارهای مناسب جهت افزایش ضریب ایمنی و کنترل ضایعات پیمانکاران نویسنده : شهرام کیخایی - امور برق نیشابور مقدمه در سالهای اخیر بکار گیری بخش خصوصی به عنوان بازوان اجرائی شرکتهای توزیع از سرفصلهای سیاست این شرکتها بوده و از طرفی با وجود عملیاتی شدن این موضوع در برخی از زمینه ها متاسفانه آنگونه که شایسته بخش خصوصی است از سوی شرکتهای توزیع به آنها توجه نشده است . همه ساله حوادث گوناگونی در بخش خصوصی صنعت برق روی میدهد و خسارات جانی و مالی متعددی به بار میآید .جهت پیشگیری از وقوع حوادث , ابتدا میبایست علل حوادث را بررسی و پردازش نمود تا از تکرار حوادث مشابه جلوگیری گردد. از جمله مدلهایی که به بررسی علل حوادث میپردازد مدل سیستمی میباشد.با پیشرفت نظریه سیستمها برخی از محققین علوم ایمنی , حوادث را در قالب سیستم یا شبکه بیان نموده اند دراین مدل شبکه انسان- ماشین –محیط مطرح گردیده , که نظام انسان – ماشینی نامیده میشود دراین سیستم در صورت کار صحیح کل شبکه و نظام نتیجه مطلوب حاصل خواهد شد و در صورت عدم کارکرد صحیح هر یک از سه عامل فوق الذکر حادثه بوجود خواهد آمد . در این مقاله سعی میگردد بر اساس مدل مذکور ابتدا نقش عوامل موثر در بروز و پیشگیری از بروز حوادث مشخص گردیده و سپس راهکارهایی جهت افزایش ضریب ایمنی و کنترل ضایعات پیمانکاران ارائه گردد.و در انتها یکی از روشهای آماری جهت بررسی وضعیت ایمنی پیمانکاران ارائه میگردد. جایگاه فعلی بخش خصوصی از لحاظ ایمنی و کنترل ضایعات1 تا کنون فرهنگ رعایت موارد ایمنی از دیدگاه بخش خصوصی با توجه به عدم بستر سازی مناسب از سوی شرکتهای توزیع نتوانسته است جایگاه مناسبی در فعالیتهای این بخش کسب نماید. در این دیدگاه , ایمنی و کنترل ضایعات صرفاً هزینه ساز بوده و کاهش سرعت اجرای طرحهای در دست اقدام را در بر خواهد داشت .در این قسمت مولف , با معرفی نقش سه عنصر مدیریت ,پرسنل اجرائی و تجهیزات در بروز و پیشگیری از حوادث سعی دارد نقش عناصر فوق را بعنوان عناصر کلیدی در بروز و پیشگیری از وقوع حوادث تشریح نماید . 1_1.نقش مدیریت بخش خصوصی در بروز وپیشگیری از حوادث بادر نظر گرفتن وظایف مدیریت بخش خصوصی که شامل (برنامه ریزی –ساماندهی –هماهنگی –رهبری –کنترل و نظارت )میباشد بدیهی است در صورت فقدان هر یک از موارد مذکور بخش خصوصی دچار چالشهای اساسی میگردد. در بخش توزیع, شرکتهای خصوصی شاغل عمدتاً دارای معضلاتی بوده که عبارتند از : 1_1_1.از دیدگاه فتی و اجرائی: غیر متخصص وغیر فنی بودن مدیران بخش خصوصی . واگذاری مسئولیت به افراد بی تجربه و غیر فنی. عدم توجه به بازرسی و کنترل ضایعات . 1_1_2.از دیدگاه آموزش و گزینش : عدم توجه به آموزش فنی و ایمنی پرسنل اجرایی. نبود سیستم گزینش مناسب در بخش خصوصی جهت انتخاب صحیح پرسنل اجرایی. 1_1_3.از دیدگاه اقتصادی: چند شغله بودن مدیران بخش خصوصی . نبود فرهنگ سرمایه گذاری در ایمنی . عدم توانایی رقابت در بازار و زیان دهی . واگذاری پروژه برنده شده در مناقصه به شرکتهای دست دوم فاقد صلاحیت. کارفرمایان با دیرکرد ارسال بیمه کارگری موجبات تضییع حقوق آنان را فراهم آورده و این امر باعث کسری مدت زمان پرداخت بیمه کارگران میگردد. 1_1_4.از دیدگاه ایمنی و کنترل ضایعات عدم توجه به نگهداری صحیح تجهیزات و یراق آلات . عدم توجه به خرید لوازم و ابزارهای صحیح ایمنی پیمانکاران. عدم توانایی برآورد ( متره) طرح در دست اقدام. عدم توانایی در تخمین زمان مورد نیاز اجرای طرح. فرار از قیود نظارتی قرارداد. بدیهی است بخش خصوصی در صورت برخورداری از مدیریت توانا , فارغ از موارد فوق , میتواند نسبت به شناخت مشکلا ت اجرایی و ارائه راهکارهای مناسب و رفع موارد مذکور اقدام نماید و در نتیجه زمینه های بروز حوادث کاهش مییابد 1_2.نقش پرسنل اجرائی بخش خصوصی در بروز و پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی مدیران جهت کاهش هزینه ها در تلاشند از پرسنلی با حقوق و مزایایی پایین تر استفاده نمایند.بدیهی است افرادی با تخصص و آموزش دیده , طلب اجرت بالاتر را نموده و در صورت عدم نظارت کافی در حین اجراء , این شرکتها تمایل دارند از پرسنل و کارگرانی حتی در سطح روز مزد استفاده نمایند.در مجموع بخش کارگری با شرایط ذیل زمینه ساز بروز حوادث خواهند بود 1_2_1.از دیدگاه فنی و اجرائی عدم شناخت کارگران غیر فنی از شبکه برقدار و یا بی برق (تحویل گرفتن شبکه بدون نصب اتصال زمین موقت در طرفین محل کار جابجایی خودسرانه محلهای پیکتاژ شده 1_2_2.از دیدگاه آموزش عدم اطلاع کارگران آموزش ندیده از استانداردهای توزیع افزایش دوباره کاری در اجرای طرحهای توزیع 1_2_3.از دیدگاه اقتصادی افزایش هزینه اجرای طرح با دوباره کاریها ی حاصل از عدم اطلاع درگیری فکری و فشار اقتصادی ناشی از پایین بودن سطح درآمد 1_2_4. از دیدگاه ایمنی و کنترل ضایعات پوشش نامناسب و غیر ایمن در محل کار(عدم استفاده از لباس کار مناسب) دپوی نامناسب تجهیزات و یراق آلات عدم رعایت حریم خطوط توزیع در حین کار خصوصیات شخصیتی کارگران منجمله بی باکی کم حوصلگی و سن بالا و پیری و خصوصیات جسمی نبود فرهنگ استفاده از ابزار ایمنی عدم ثبات کاری و موقت بودن فعالیت اجرائی کار عدم اطمینان از حمایت بخش خصوصی در طی دوره درمان ناشی از سوانح کار هر گونه قطع و وصل خودسرانه شبکه توزیع عدم بکارگیری علائم هشدار دهنده در حین پهن نمودن سیم شبکه در مسیر عبور و مرور خودروها و عابرین پیاده ترس از دست دادن موقعیت کاری , بعضاً سبب میگردد کارگران با فشار کاری بیش از حد تحملشان برخورد نماید 1_3.نقش تجهیزات در بخش خصوصی در بروز حوادث در سال 1930 فلسفه ایمنی هنریچ مطرح شد “دستگاهها حادثه آفرین نیستند بلکه فاکتور انسانی است که حادثه آفرین است”, لذا همچنانکه در مباحث قبلی مطرح گردید , عامل انسانی با بکارگیری تجهیزات فرسوده و یا غیر استاندارد زمینه های بروز حوادث را فراهم میآورند بخش خصوصی در تلاش است با کاهش هزینه ها و گریز از قیود هزینه ساز قرارداد , نسبت به کاهش هزینه ها و افزایش سود اقدام نماید این نگرش اقتصادی سبب میگردد : 1_3_1.از دیدگاه اقتصادی بکارگیری تجهیزات ارزان قیمت عدم بکارگیری از خودرو آماده در محل کار کاهش زمان اجاره ماشین آلات سنگین و بالا بردن سرعت اجرای کار(بعنوان مثال در کانال کنی این امر موجبات صدمه زدن به تاسیسات زیر زمینی شهری میگردد) عدم بکارگیری از وسایل هشدار دهنده مناسب در محل کار جابجایی کارگران با خودروهای باربری 1_3_2.از دیدگاه فنی عدم استفاده از جرثقیل با تناژ مناسب جهت نصب تیر عدم بکارگیری زنجیرمخصوص جهت جابجایی تجهیزات با جرثقیل عدم بکارگیری بالابر جهت نصب تجهیزاتی که نصب آنها نیاز به بالابر دارد همانطوریکه در ابتدای مقاله مطرح گردید در مدل سیستمی نقس انسان و ماشین توأماً در بروز حوادث موثر بوده و در مطالعات میزان ایمنی بخش خصوصی , میبایست با دید علمی و آماری با مطالعه حوادث رخ داده نسبت به بررسی ریشه های حادثه اقدام نمود . در ادامه مقاله نقش شرکتهای توزیع و اداره کار به عنوان اهرمهای تنبیه و تشویق بخش خصوصی بررسی میگردد 2.ارائه راهکارهای افزایش ضریب ایمنی بخش خصوصی 2_1.نقش شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی شرکتهای توزیع بعنوان کارفرمای بخش خصوصی مطابق قانون کار و قراردادهای تنظیم شده با بخش خصوصی تمایل دارند تا جائیکه ممکن است قیود دارای بارحقوقی قرارداد را , به پیمانکار محول نموده و از مفاد مسئولیت زا گریز نمایند از سوی دیگر شرکتهای توزیع خود پیمانکار شرکتهای برق منطقه ای بوده و با فرض اعتبار ثابت دولتی , مایلند با کاهش مبلغ ریالی قراردادهای خود با بخش خصوصی , حجم عملیات بیشتری را واگذار نمایند راهکارهای پیشنهادی در خصوص افزایش ضریب ایمنی توسط شرکتهای توزیع در بخش خصوصی از چهار دیدگاه , به شرح ذیل پیشنهاد میگردد : 2_1_1.از دیدگاه بستر سازی 2_1_2. از دیدگاه آموزش و نظارت 2_1_3. ازدیدگاه اقتصادی 2_1_4.از دیدگاه اجرائی 2_1_1.از دیدگاه بستر سازی ارزشیابی ایمنی بخش خصوصی و تعیین شرکتهای پیمانکاری نمونه ایمنی در هرسال در سطح شرکت دعوت از بخش خصوصی جهت شرکت در همایشهای ایمنی و لحاظ نمودن زمان جهت ابراز نظرات این بخش هماهنگی با ادارات کار در خصوص بازدید های نظارتی از فعالیت بخش خصوصی و درصورت عدم رعایت ایمنی , تهیه اخطار و ارسال رونوشت به اداره کار لحاظ قیودی در قرارداد جهت کسر مبلغی از قرارداد در صورت عدم رعایت موارد ایمنی آموزش مکرر پرسنل اجرایی بخش خصوصی با برگزاری دوره های مدون تهیه و تدوین دستورالعملها و جزوات ایمنی تهیه و تکثیر فرمهایی جهت بررسی شرایط روحی کارگران شاغل در محل کار گزینش افراد متقاضی در دوره سیمبانی شبکه های هوایی تعریف بندی در قرارداد جهت پیش پرداخت برای تجهیز کارگاه و تهیه تجهیزات ایمنی مورد نیاز طرح با بخش خصوصی تعریف گردش کار مناسب در رعایت نکات ایمنی توسط پیمانکاران در سیستم تضمین کیفیت با توجه به اقدامات شایسته در شرکتهای توزیع در خصوص برونسپاری و بکارگیری پیمانکار , متاسفانه دیدگاه پیمانکار ستیزی در لایه هایی از شرکت های توزیع وجود دارد که میبایست فرهنگ مناسب جایگزین گردد 2_1_2. از دیدگاه آموزش و نظارت سرکشی و بازدید از محل کار گروه اجرائی افزایش ناظران جهت بازدید مستمر از محل کار بخش خصوصی بکارگیری روشهای آماری در تعیین صلاحیت ایمنی پیمانکاران که در انتهای مقاله به آن اشاره میگردد برگزاری دوره های آموزش سیمبانی شبکه های هوایی با همکاری سازمان فنی و حرفه ای بکارگیری سیمبانهای آموزش دیده حداقل به مدت محدود همراه با گروههای تعمیرات شرکت های توزیع جهت آموزش عملی 2_1_3. ازدیدگاه اقتصادی پیش بینی و تعیین نرخ معقول اجرای طرحهای توزیع شایسته است شرکتهای توزیع با توجه به توان مالی که در اختیار دارند , نسبت به ساخت ,بررسی و معرفی تجهیزاتی که با تکیه بر فن آوری روز میتواند نقش موثری در ارتقاء ایمنی کارگران ایفاء نماید اقدام ورزند 2_1_4.از دیدگاه اجرائی فشار بر پیمانکاران در بازه های زمانی , همانند پایان سال جهت بستن پروژههای در دست اقدام , میتواند زمینه ساز بروز حوادث باشد 2_2.نقش ادارات مهندسی و نظارت شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث در بخش خصوصی ادارات مهندسی و نظارت بعنوان ناظرین و طراحان شبکه های توزیع میتوانند نقش بسزائی در پیشگیری از وقوع حوادث در بخش خصوصی داشته باشند و این امر با تکیه بر اطلاعات فنی و بازدیدهای مکرر ناظرین میتواند محقق گردد با عنایت به اینکه سیاست شرکتهای توزیع بسمت برونسپاری کارها به بخش خصوصی و پررنگ نمودن نظارت بر این بخش میباشد , متاسفانه ادارات مهندسی و نظارت هم از کمبود نیرو رنج برده و این امر مضافاً با گسترش فزاینده ی شهرها پررنگتر میگردد.لذا جهت افزایش بهره وری نیروهای فعلی موارد ذیل در راستای کاهش حوادث احتمالی پیشنهاد میگردد 2_2_1.در بخش طراحی در تهیه شرح فنی کتابچه پروژه , راهنماییهای مناسب در خصوص خطرات احتمالی شبکه های توزیع و رعایت نکات ایمنی لحاظ گردد در تهیه شرح فنی پروژه , خطوط برقدار مشحص گردد در شرح فنی پروزه لزوم همراه داشتن دوعدد اتصال زمین توسط پیمانکار در صورت درخواست خاموشی قید گردد. در شرح فنی پروژه مشخص گردد کلیه شبکه های موجود برقدار تلقی گردد طراح میبایست در ابتدای تهیه طرح استعلامهای مورد نیاز از ارگانهای خدماتی تهیه نماید علائمی جهت هشدار ایمنی به مجری , در طرح تهیه و در نقشه لحاظ گردد در ریز لوازم پروژه کالاهای هشدار دهنده همچون نوار اعلام خطر برآورد گردد تعداد خاموشیهای مورد نیاز طرح دقیقاً برآورد و لحاظ گردد مقدار حریم خطوط فشار متوسط و فشارضعیف و تاسیسات دستگاههای خدماتی همچون آب و گاز در تهیه طرحها رعایت گردیده و در صورت عدم امکان رعایت حریم با مدیریت مربوطه مکاتبه گردد. شرایط محیطی و بومی در تهیه طرحها لحاظ گردیده و درصورت نیاز به شاخه زنی مقدار هزاین مرتبط در ریزهزاین پروژه برآورد گردد در تهیه پروژههای نقاط مختلف در محلهایی که امکان نصب تیر وجود ندارد از جعبه های پلیمری استفاده گردد در طرحهای تهیه شده نقاط مانور دقیقاً مشخص و به مجری گوشزد گردد عدم آیند ه نگری طراح , میتواند زمینه ساز دوباره کاری و اطا له وقت پیمانکار گردد پراکندگی طرحهای توسعه شبکه و از سویی عدم اطلاع پیمانکار از جغرافیای منطقه میتواند موجبات سردرگمی و زیان دهی پیمانکار گردد با انجام هماهنگی با اتفاقات از تحویل خاموشی به گروههایی که , با توجه به نظر استاد کار اتفاقات توانایی انجام عملیات محوله را , در مدت زمان درخواست شده ندارند, ممانعت گردد 2_2_2.در بخش نظارت قبل از اجرای طرح در خصوص مراحل نظارتی و نحوه اجرای طرح پیمانکار , توجیه گردد در زمان پیکتاژ مجدداً طرح را از نظر اجرائی بررسی و توصیه های لازم به پیمانکار گوشزد گردد ناظر پیمانکار را موظف نماید در صورت برخورد با هرگونه موردی که از دیدطراح پنهان مانده با طراح و ناظر هماهنگ نماید ناظر با مشاهده هر گونه نقض موارد ایمنی , موضوع را کتباً به پیمانکار ابلاغ نموده و در صورت تکرار مطابق ضوابط شرکت و مفاد قرارداد برخورد نماید ناظر سعی نماید بازدیدها و سرکشیهای مداومی از محل کار گروه اجرایی صورت دهد برخورد سلیقه ای با طرح موجبات دوباره کاری و زیان دهی پیمانکاران را فراهم میآورد 2_3.نقش مسئولین ایمنی شرکتهای توزیع در پیشگیری از حوادث اعتلای جایگاه مسئولین ایمنی بعنوان متولیان نظارت بر رعایت نکات ایمنی و کنترل ضایعات در سطح شرکت های توزیع میتواند سهم بسزائی در افزایش ایمنی بخش خصوصی , ایفاء نماید . متاسفانه علیرغم دیدگاه مثبت شرکتهای توزیع در افزایش تعداد پرسنل ایمنی , تاکنون اقدامی مثبت انجام نگرفته است , لذا با افزایش هر روزه پیمانکاران فعال در سطح شرکت پیشهاد میگردد پست مسئول ایمنی در بخش پیمانکاری ایجاد و حتی الامکان در سطح امورها در اداره