kurdistan HSE

سایت تخصصی ایمنی، بهداشت صنعتی و سیستم های مدیریتی

kurdistan HSE

سایت تخصصی ایمنی، بهداشت صنعتی و سیستم های مدیریتی

الودگی هوا

عنوان : استانداردهای حفظ کیفیت هوا

کلمات کلیدی: آلودگی هوا، شاخص ها، استانداردها، منابع

 

حفظ کیفیت هوا عبارتی است که تمامی عملیات لازم را برای کنترل کیفیت اتمسفر توصیف می‌کند.  استانداردهای حفظ کیفیت هوا


مقررات کنترل و سیاستهای کنترلی ، مجوز قانونی جهت اجرای سیاستهای کنترل ابداعات جدید ، مربوط به گازهای متصاعد شده در اتمسفر ، شبکه نظارت بر اتمسفر ، سیستم اطلاعات حفاظتی ، تاسیس سازماندهی نهادها ، سیستم مربوط به تجزیه و تحلیل شکایات درباره آلودگی هوا و عملیات نمونه‌برداری از گازهای خازج شونده از دودکش ، از جمله عناصر ضروری حفظ کیفیت هوا به شمار می‌روند.


کیفیت هوای اتمسفر و استانداردهای مربوط به گازهای آزاد شده شامل استانداردهای اول که متکی بر معیارهای کیفیت هوا ، ایمنی و حفظ سلامت جامعه را در دامنه‌ای گسترده رعایت نموده است در حالی که استانداردهای ثانوی که آنها نیز متکی بر معیارهای کیفیت هوا هستند جهت حفظ رفاه عموم از قبیل کارخانه‌ها ، حیوانات ، اموال و مواد پی‌ریزی شده‌اند. برای پایین آوردن آلودگی به کمتر از استانداردهای کیفیت هوای اتمسفر ، استانداردهای ملی مواد متصاعد شده با تکیه بر در دسترس بودن تکنولوژی کنترل وضع گردیدند.


● شاخصهای کیفیت هوا
آژانس حفاظت محیط زیست ، شورای کیفیت محیط زیست ، در توسعه شاخص استانداردهای آلاینده (PSI) به منظور گردآوری عوامل پیچیده‌ای که مجموعا کیفیت هوا را بوجود می‌آورند، با یکدیگر همکاری کرده و این شاخص اندازه‌ گیریهای مربوط به هوا را برای ۵ معیار اصلی آلاینده‌ها از صفر تا ۵۰۰ درجه بندی می‌نمایند. آلاینده‌های مربوط عبارتند از: منو اکسید کربن ، دی اکسید سولفور ، کل ذرات معلق اکسید کننده‌های فتوشیمیایی یا ازن و دی اکسیدکربن اگر غلظت هر یک از آلاینده اصلی بیش از مقدار پیش بینی شده برای کیفیت هوا در هر ایستگاه کنترل آلودگی باشد در آن روز معین ، کیفیت هوا درناحیه مورد نظر ناسالم است.


حتی اگر غلظت چهار آلاینده اصلی دیگر پایینتر از حد استاندارد ملی باشد. تنها هنگامی که اندازه گیری مربوط به همه پنج آلاینده‌ها دارای مقدار شاخص یا کمتر از مقداری که کمتر از نصف حد تعیین شده توسط استاندارد است باشد، اصطلاحا گفته می‌شود که کیفیت هوا خوب است.
 

▪ اعمال استانداردها
اعمال استانداردهای کیفیت هوای اتمسفر ، استانداردهای آزاد شدن گازها برای صنایع جدید و ساکن موجود و استانداردهای آزاد شدن موادی برای آلاینده‌های خطرناک وظیفه نهادهای ایالتی شمرده می‌شود. علاوه بر کنترل منابع ساکن موجود نهادهای ایالتی کنترل آلودگی هوا نیز باید به بررسی و مرور طرحهای ارائه شده برای توالی منابع جدید ساکن بپردازند. نهادهای ایالتی برای رفع مقررات ضروری طرح‌ریزی شده جمعیت جلوگیری از رسیدن غلظتهای آلاینده‌ها در اتمسفر به حدودی که برای سلامت انسان خطرناک هستند، دارای اختیار و قدرت می‌باشند.


در وهله اول که به آن مرحله هوشیاری گفته می‌شود. اولین مرحله کنترل آغاز می‌شود. در مرحله هشدار بر عملکرد دستگاههای خاکستر ساز و وسائط نقلیه محدودیتهایی اعمال می‌شوند. در مرحله سوم ، علاوه بر تعیین حد اضطراری بر اجاقهای سرباز ، عملکرد خاکسترسازها ، واحدهای صنعتی و اتومبیلها کنترلهای شدید اعمال می‌شود. نهادهای ایالتی باید به کنترل انتشار گازهای آلاینده خطرناک بپردازد یعنی آن دسته از آلاینده‌هایی که می‌توانند در افزایش مرگ و میر یا شیوع بیماریهای جدی ناتوان کننده برگشت ناپذیر نقش داشته باشند.ایالتها باید به رعایت استانداردهای ملی مواد آزاد شده در اتمسفر ، وضع شده برای پنج ماده خطرناک (پنبه نسوز ، بریلیم ، جیوه ، وینیل کلراید و بنزن) ملزم باشند.


● منبع نشر آلاینده
عبارتست از روشن کردن منابع آلودگی هوا در یک ناحیه مشخص و تعریف انواع و مقدار آلودگی که این منابع ممکن است بوجود آورند، نشر آلاینده‌ها ، تناوب ، تداوم و مقدار نسبی نشر آلودگی مربوط به هر منبع. پنج آلاینده صلی هوا که معمولا در یک منبع انتشار آلودگی در نظر گرفته می‌شوند، عبارتند از: منو اکسید کربن ، هیدروکربنها ، اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای گوگرد. با این وجود اندازه گیری اکسید کننده‌های فتوشیمیایی (یا ازن) در شاخصهای استاندارد آلاینده‌ها جایگزین اندازه گیری هیدروکربنها در بسیاری از منابع نشر آلودگی شده است.
 

● منابع نشر آلودگی
▪ منابع نشر آلودگی عبارتند از:
    ـ حمل ونقل وسائط نقلیه یا منابع متحرک احتراق
    ـ منابع ساکن احتراق
    ـ فرآیندهای صنعتی
    ـ دفع مواد زاید جامد و فعالیتهای متفرقه.


آگاهیهای مربوط به کمیت و کیفیت موارد مورد استفاده فرآیند شده سوخته شده در چهار گروه منبع را از طریق پرسشنامه‌ها ، تماس مستقیم با مدیران ، اتاقهای بازرگانی یا سازمانهای تحقیقاتی ، مطبوعات و مجلات ، منابع اطلاعاتی ، آژانسهای ایالتی و یا منابع مطلع می‌توان بدست آورد. با جمع آوری اطلاعات از راههای مذکور می‌توان از این آگاهیها با توجه به عامل نشر برای تعیین آلودگی در یک جامعه مشخص و همچنین برای محاسبه سرعت نشر آلاینده استفاده کرد.

 

» منبع: Aftab.ir

تاثیر امواج صوتی ناشی از استفده از وسایل-سلامت نیوز




امواج صوتی با 120 دسیبل باعث افت شنوایی می شود
آلودگی صوتی در شهرهای صنعتی ، آلودگی هوا، استفاده زیاد از ام پی تری ها و هندزفری موبایل با 120دسیبل باعث افت شنوایی می شوند.

مهدی اکبری در گفتگو با خبرنگار سلامت نیوز اظهار داشت: مهمترین عامل  اختلالات شنوایی در کودکان ازدواج های فامیلی و در سالمندان پیرگوشی است و آلایندهای  صوتی در شهرهای شلوغی مثل تهران و استفاده از وسایل صوتی با فرگانس بالا در وضعیت کنونی سلامت شنوایی افراد را تهدید می کند.

وی گفت: امروزه آلودگی صوتی به عنوان سم پنهان شناخته می شود  و عوامل محیطی مثل سرو صدا ، تیر اندازی ، کار در کارخانه و مکانهای شلوغ به حلزون گوش و عوامل مرکزی مثل  امواج موبایل ، الکترومغناطیسها و  آلودگی هوا به عصب شنوایی آسیب می رساند.

عضو انجمن شنوایی سنجی ایران افزود: وزوز گوش می تواند  علامت یک بیماری باشد و باید آنرا جدی گرفت در خیلی از مواقع  سرما خوردگی یا وارد شدن جسم خارجی به گوش موجب سوت کشیدن آن می شود که در افت شنوایی تاثیر دارد. اگر وزوز گوش با علائمی مثل سرگیجه همراه باشد  باید به پزشک مراجعه کرد چون ممکن است علامت یک تومور مغزی باشد.

بهداشت حرفه ای برگرفته ازدبیرستان غیر انتفاعی شریف


 

تاریخچه کار

 

بشر از زمانی که خود راشناخت در پی کار و فعالیت بوده ودر هر زمان دستخوش تحولاتی گردیده است . وجود ابزار کار شاید قدیمی ترین تحولی باشد که در زندگی بشر بوجود آمده است . زمانی ابزار سنگی و بعدا با پیدایش آهن و فلزات ابزار فلزی جایگزین آن شد و تا موقعی که آن ابزار جز به نیروی عضلانی انسان حرکت نمی کردند ابزار دستی اساسی ترین عنصر تولید بوده است لیکن با ابداع کشاورزی ودامداری . آغاز شهرنشینی و گسترش شهرها ورود ماشین آلات . توسعه آن و تجلی عصر ماشین . انقلابی بس عظیم در کسترش فعالیتهای انسانی پدیدار شد . در بررسی تاریخچه کار از عصر ابزار دستی تا عصر ماشین به دوره های دیگری نیز برمی خوریم که در زندگی و کار انسانها سایه افکنده است از این رو تاریخچه کار را بطور کلی می توان در دوره هایی مشتمل بر عصر ابزار دستی . دوره بردگی . کار زراعتی . کار زنان و عصر ماشین مورد بررسی و مطالعه قرار داد .

تاریخچه بهداشت شغلی ( حرفه ای )

 

تا قرن شانزدهم میلادی در کتب طبی به بهداشت شغلی و ارتباط بیماریهای مختلف با شغل افراد اشاره قابل توجهی نشده است . از قرن شانزدهم به بعد در تاریخ به چهره های درخشانی بر می خوریم که تمام عمر خود را صرف تشخیص وجلوگیری از بیماریهای ناشی از کار نموده و خدمات با ارزشی انجام داده اند .

اولین فردی که آثار ارزنده ای در موردد بهداشت شغلی از خود به یادگار گذاشته است طبیبی از ناحیه ساکسونی در ایتالیا بنام اگریکولما بود او کتابی در 12 جلد درباره اکتشافات و استخراج فلزات . ابزار کار . حوادث و بیماریهای ناشی از کار و ... نوشت که در سال 1556 منتشر شد . بعداز اودر سال 1567 پزشک دیگری اهل سوئیس بنام پاراسلسوس کتابی درباره بیماری های وابسته به شغل در بین کارکنان معدن ذوب و فلزات منتشر کرد . در سال 1633 پدر طب کار یا همان رامازینی بدنیا آمد که یکی از پیشقدمان بزرگ قرن 17 در زمینه بهداشت کار می باشد . کتاب معروفش در باره بیماریهای حرفه ای در سال 1700 میلادی منتشر شد . او برای اولین بار به پزشکان توصیه کرد که علاوه بر سوالات که در زمان معاینه از بیماران می پرسیدند از همه  بپرسند شغل شما چیست این جمله کوتاه نقطه عطفی در تاریخ طب کار بشمار آمده است .

پس از آن می توان به وضع قانون کار در سال 1832 در انگلستان  اشاره کرد در میان پزشکان قرن نوزدهمی که  در این رشته فعالیت داشته میتوان از دو پزشک انگلیسی به نامهای چارلز تاکرا و سرتوماس لک نام برد .

تعریف بهداشت حرفه ای

 

تعریف کلاسیک : علمی که شناسائی . اندازه گیری و مقایسه با استاندارد و کنترل عوامل زیان آور محیط کار شامل عوامل شیمیائی فیزیکی  بیولوزیکی مکانیکی و روانی  که روی سلامتی کارگران یا شاغلین اثر می گذارد رابه عهده دارد

هدف بهداشت حرفه ای

 اهداف کلی بهداشت حرفه ای را می توان بدین ترتیب نام برد :

1- ارتقاء سطح سلامت جسمی وروانی و اجتماعی شاغلی

2- پیشگیری از بروز بیماریهای حرفه ای

3- جلوگیری از بروز حوادث ناشی از کار

4- انتخاب کارگر مناسب که از لحاظ جسمی و روانی متناسب با کار باشد

عوامل زیان آور محیط کار بطور کلی به چهار گروه تقسیم می شوند

1- عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار

این عوامل خود به 5 دسته تقسیم می شوند

* صدا 

هر چیزی که شنیده میشود صدا نام دارد . امروزه صدا جزئی از زندگی انسان رادر بر می گیرد وبه عنوان یکی از خطرات شغلی و صنعتی به شمار می آید . صدا باعث افزایش ضربان قلب . افزایش فشار خون . سردرد سرگیجه واستفراغ ودر نهایت باعث کری شغلی می شود . حد استاندارد صدا در محیط کار 85 دسی بل در 8 ساعت کاری است .

 

برای پیشگیری از عوارض صدا به نکات ذیل باید توجه کرد

- معاینات قبل از استخدام و دوره ای

- استفاده از وسایل حفاظت فردی

- کاهش صدا در دستگاه

جوشکاریها . تراشکاری ها .نجاریها . چوب بری ها سنگ بری ها و ... در معرض عوارض ناشی از صدا هستند .

* ارتعاش

حرکت نوسانی اجسام است که از ماشین ها و تجهیزات تولید و اثرات آن ناشی از تماس با آن است . ارتعاش در موارد خفیف باعث سردرد وناراحتی عمومی ودر موارد شدید باعث سرئرئ . سرگیجه و استفراغ می شود . ارتعاش در دست باعث رنگ پریدگی در انگشت . درد .خارش و مورمور شدن دست می شود . ارتعاش بیشتر در دست وبازو و یا تمام بدن ( رانندگان ) منتقل میشود و عوارض ایجاد می کند

برای کنترل و پیشگیری از عوارض ارتعاش می توان اقدامات ذیل را انجام داد

- میراکردن ارتعاش به دست و بازو ( هدایت ابزار از فاصله دور . میرا کردن ابزار از درون ویا بدنه ابزار )

- کاهش زمان کار با دستگاه تولید ارتعاش

- در رانندگان استفاده از سیستم فنر بندی صندلی راننده و نیز قرار دادن بالشی نرم میان راننده و صندلی

* روشنائی

امروزه روشنائی برای کارگاهها اهمیتی ویزه یافته است زیرا کمبود روشنائی در محیط کار . افزون بر ایجاد خستگی اعصاب . آسیب های دیگر به سلامت و بینائی کارگر وارد می آورد

روشنائی در کارگاه به دو صورت تامین می گردد

- روشنائی طبیعی ( نور خورشید )

 می توان با تعبیه پنجره مناسب این روشنائی را ایجاد کرد که نسبت به روشنائی مصنوعی برتر ی دارد

- روشنائی مصنوعی

در روشنائی مصنوعی از لامپ های الکتریکی استفاده می گردد که باید در طراحی آن دقت شود تا باعث خیرگی نشود

قالی بافان . طراحان و اپراتورها و ... در معرض عوارض ناشی از روشنائی هستند

* اشعه

گونه ای از انرزی است که در خلاء یا ماده منتشر می شود

-   یونساز                  - غیر یونساز

پرتوهای یون ساز کاربردهای پزشکی . کشاورزی و صنعتی داشته در هنگام استفاده از این پرتو ها باید به نکات حفاظتی تماس با آن توجه و رعایت شود از جمله حفاظ گذاری و زمان و فاصله مناسب زمان کار توجه نمود . اشعه ایکس جزء پرتوهای یونساز است

اشعه ماوراء بنفش و اشعه مادون قرمز جزء اشعه های غیر یونساز است .اثرات پرتو ماورائ بنفش شامل قرمزی پوست . تیرگی پوست . سرطان پوست و التهاب قرنیه میباشد . هنگام تماس برای حفاظت در برابر آن باید به نکات حفاظتی از جمله آموزش . فاصله از منبع اشعه . ووسایل حفاظت فرذی و محصور کردن توجه کرد 

خورشید یکی از تولید کنندگان این اشعه است

اشعه مادون قرمز از اجسام ملتهب منتشر شده ( جوشکاری ) می تواند باعث آب مروارید شود

گشاورزان . جوشکاران .رادیواوزیستهاو آجرپزها در معرض لشعه هستند

* گرما سرما رطوبت

شرایط جوی محیط کار شامل گرما و سرما و رط.بت می باشد

- گرما و رطوبت گرمای موجود در محیط کار از منابع مختلفی مثل ماشین آلات . فرایندهای تولید تابش خورشید و وسائل روشنائی وشرایط خارج از محیط کار ایجاد می شود . عوارض آن به دو گروه خفیف وشدید تقسیم می شود .خفیف شامل سوختگی پوست و جوش گرمائی و شدید شامل گرمازدگی . ضعف گرمائی می باشد . برای کنترل گرمای محیط کار روش های متعددی وجود دارد مانند کاهش فعالیت جسمانی . برنامه منظم کار واستراحت . تهویه عمومی و استفاده از وسائل حفاظت فردی

- سرما

تمروزه مطلوب ترین دما برای زندگی 21 درجه  سانتی گراد است . در دمای پائین کار وفعالیت دشوار می شود . اگر سرما شدید باشد دست و پاهای فرد حالت کرخی پیدا کرده و فرد توان انجام کار راندارد . در این حالت استفاده از دستکش ووسائل حفاظت فردی . استفاده از غذا و نوشیدنی ها یگرم . استفاده از پوشاک گرم و برنامه ریزی برای گرم شدن هنگام استراحت می تواند از عوارض سرما جلوگیری نماید

 

عوارض ناشی از سرما عبارتند از :

  - کهیر       - سرخی        - سرمازدگی

 همچنین استفاده از از اتاقک و چادرهای ویزه برای کسانی که در فضای باز کار می کنند پیشنهاد می گردد

کشاورزان .کارگران راه سازی . جنگل بانان و کارگران کوره های آجر پزی در معرض عوارض ناشی از سرما و گرما هستند .

*** فشار هوا و جریان الکتریکی نیز جزء عوامل زیان آور فیزیکی می باشند

2- عوامل زیان آور شیمیائی

عوامل زیان آور شیمیائی محیط کار به سه دسته گردو غبار . دود ودمه  . گاز و بخار و کلیه مواد شیمیائی وسموم  که در صنعت و کشاورزی  استفاده و کارگران در معرض آن هستند تقسیم می شود

کنترل عوامل شیمیائی در بهداشت حرفه ای شامل اقدامات و روش هایی است که برای حذف یا کاهش تماس افراد با عوامل زیان آور محیط کار انجام گرفته یا بکار بسته می شود هدف پایانی همه آنها جلوگیری از اثرا ت سوء عوامل زیان آور برروی کارکنان است  . این اقدامات شامل دودسته اقدامات محیطی و فردی می باشد

عوامل کنترلی محیطی شامل

1- طراحی و جانمائی مناسب       2- حذف یاکاهش آلاینده در محل تولید

3- جداسازی                            4-  تهویه ( عمومی و موضعی )              

5- استفاده از روش تر                  6- نظافت کارگاه . انبار کردن مواد و برچسب گذاری

عوامل کنترلی فردی شامل :

1- روش انجام کار                     2- وسائل حفاظت فردی               

3- کاهش زمان کار        4       - بهداشت فردی          

 5- دیگر اقدام ها ( معاینه پزشکی . آموزش بهداشت و ....)                  

3- عوامل زیان آور ارگونومیکی

این عوامل عبارتند از طراحی نادرست ابزار . تجهیزات و محیط کار نیز حمل و بلند کردن بار . شرائط بینائی نا مطلوب . ارتعاش  وضعیت نامطلوب بدنی هنگام کار  اعمال نیرو و تکرار حرکت .

هر یک از عوامل یاد شده اگر از اندازه تحمل فیزیواوزیک بدن انسان فزونی گیرد . عوارض و آسیب هایی راایجاد می کند . در بهداشت حرفه ای کوشش ها بر پیش بینی . تشخیص . ارزیابی ودر صورت نیاز کنترل آنها متمرکز است

4- عوامل زیان آور زیست شناختی  ( بیولوزیکی )

این عوامل عبارت هستند از حشرات . کپک ها . قارچ ها . باکتری ها . ویروس ها . ریکتزیاها و کلامیدها . این عوامل ممکن است به هنگام کار با نمونه های زیست شناختی . گیاهان . جانوران و یادفع نادرست مواد زاید وفاضلاب . رعایت نکردن بهداشت فردی و نظم و نظافت تولید شوند . در برخی شغل ها به دلیل شرائط کار .گونه فعالیت و نیز تولید یا مصرف مواد گوناگون کارکنان در برابر عوامل زیست شناختی زیانآور ودر نتیجه . ابتلا به بیماریهای عفونی قرار دارند

برنامه ها بهداشت حرفه ای

1- آزمایشات پزشکی قبل از استخدام

2- معاینات دورهای

3- معاینات استخدامی

4- نظارت بر خانه ها بهداشت وبهورزان  در روستا در خصوص پیگیری مسائل بهداشت حرفه ای

5- نظارت بر کارخانجات و بازرسی ماهانه

6- طرح بهگر

7- طرح بقاء ( بهداشت قالی بافان ) طرح مشترک جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت

8- طرح بهسازی کلرگاههای قالیبافی  ( طرح اختصاصی وزارت بهداشت در بهداشتی نمودن کارگاههای قالی بافی )

9- طرح صنوف

10- طرح یایش کارگاههای شهری  ( بازدید از کارگاههای سطح شهر )

11- آموزش موازین بهداستی و ایمنی به کارگران . کارکنان . کشاورزان در ارتباط با شغل آنها

12- شناسائی . ارزیابی وکنترل عوامل زیان آور محیط کار

13- اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کا ر ( صدا سنجی نورسنجی اندازه گیری گاز و بخارات )

14- صدور مجوز ها بهداشتی به کارخانجات

15- بازدید از ترمینال

16- ارجاع به دادگاه

17 - برنامه های مربوط به تغذیه کارگران

18 - توانبخشی حرفه ای

  19-  بازدید از معادن

دامنه فعالیتهای بهداشت حرفه ای به اختصار عبارتنداز :

1- مسئله بررسی و کنترل بیماریهای ناشی از کار

2- پیشگیری از حوادث ناشی از کار

3- معاینات پزشکی در صنعت

4- تسهیلا ت بهداشتی در صنعت

اساسا بهداشت حرفه ای بیشتر پیشگیری است تا درمان و برای پیشگیری ابتدا با اثر های متقابل محیط کار و خطرهای کاری . علل حوادث و دشواریهلی صنعتی شدن لازم می باش

معاینات شغلی

معاینه شغلی کارگر و یا کارمند یکی از اصول مهم برنامه های بهداشت حرفه ای بوده و در موارد مختلف و با اهداف متفاوت انجام می شود.

نظرکلی در همه موارد :

تعیین میزان سلامتی کارگران، تشخیص زودرس و درمان به موقع بیماریها، انتخاب کارگران مناسب برای کارهای مختلف، جلوگیری از بروز حوادث، پیشگیری از بیماریهای شغلی و غیر شغلی، حفظ سلامت سایر کارگران و کارمندان، حفظ سرمایه کارفرما یا بیمه گذار می باشد.

بسته به موارد مختلف و هدف معاینه نحوه و حدود معاینات از معاینه ساده یک عضو تا معاینه کامل همه اعضاء و استفاده از وسائل پاراکلینیک و حتی مشاوره با متخصصان مختلف فرق می کند. مهمترین معاینات معمول بهداشت حرفه ای عبارتند از :

الف - معاینات قبل از استخدام :

انتخاب کار باید از روی عقل و بصیرت و با توجه به میزان قدرت و قابلیت افراد و حتی الامکان متناسب با ذوق و استعداد شخص باشد تا باعث تقویت دائمی قوای بدن و موجب شادی و نشاط گردد. امروزه متخصصان بهداشت حرفه ای بر این عقیده اند که نه تنها افراد سالم بلکه آنان که عیب و نقص بدنی دارند و یک یا چند عضو خود را از دست داده اند نیز می توانند کار انجام دهند و هر کس به تناسب استعداد و توانایی خود قادر به انجام کار خاصی باشد بنابراین لازم است که همه متقاضیان کار قبل از استخدام از نظر سنجش سلامتی و توانایی کار و هدف های دیگر مورد معاینه پزشکی قرار گیرند.

مهمترین هدف های معاینه قبل از استخدام عبارتند از :

1- تعیین استعداد بدنی و قابلیت فرد برای کار مورد نظر

2- حفظ صنعت و سرمایه و سلامت کارگران دیگر

3- تعیین حدود سلامت متقاضی و محدودیتهایی که باید در کار بعدی خود داشته باشد.

4- تشخیص زودرس بیماریها و درمان آنان

5- تعیین ضایعات و نواقص قبلی متقاضی و ثبت در پرونده او تا بعداً به حساب ضایعات ناشی از کار منظور نشود.

6- کشف بیماریهای قابل سرایت کارگر و جلوگیری از انتشار آنها.

7- تعیین لزوم، دفعات و فاصله معاینات بعدی که از کارگر باید به عمل آید.

8- تشکیل پرونده بهداشتی و استفاده از آن در مراجعات بعدی کارگر

9- آشنا شدن به روحیات و اطلاعات بهداشتی کارگر.

برای اجرای موفق این برنامه، پزشک علاوه بر داشتن اطلاعات کافی پزشکی، بایستی اطلاعاتی نیز در مورد محیط های کار، نحوه انجام کار و هم چنین قدرت جسمانی و روانی مورد لزوم جهت انجام کار داشته باشد. معاینات پزشکی مورد لزوم در بدو استخدام بستگی به نوع کار داشته ولی بطور کلی شامل مراحل زیر می باشد :

- گرفتن شرح حال از متقاضی

- معاینه بدنی و انجام آزمایشات پاراکلینیکی و در صورت لزوم مشورت با متخصصان دیگر.

ضمناً برای ثبت این اطلاعات از فرم های مخصوص استفاده می شود. در انتهای این معاینه پزشک می بایست نتیجه معاینات را بدون ذکر بیماریها و ناراحتی های متقاضی و سوابق خانوادگی او و با تصریح این نکته که کارگر قادر به انجام کار مورد نظر
می باشد یا نه و در چه شرایطی باید بکار بپردازد به اطلاع مسئولین امر برساند.

ب - معاینات دوره ای (متناوب) :

منظور انجام معاینات پزشکی در فواصل معین جهت نیل به هدفهای زیر
می باشد :

1- تشخیص زودرس بیماریها و عوارض ناشی از کار و غیر کار

2- پیگیری موارد مشکوک تا روشن شدن وضع آنان

3- درمان بموقع و جلوگیری از پیشرفت بیماری افراد

4- توصیه برای تغییر شغل و یا محدود کردن کار افراد بیمار

5- جلوگیری از انتقال و انتشار بیماریهای قابل انتقال به دیگران

6- پیشگیری از بروز بیماریهای شغلی در افرادی که کار مشابه دارند

7- مطالعه اثرات زیان آور مواد موجود در محیط کار

8- تعیین اثر محیط بر سلامتی و بیماری کارگران

9- ارزشیابی روشهای پیشگیری و ایمنی

فاصله زمانی انجام اینگونه معاینات به نوع کار - موادی که کارگران با آن سروکار دارند و سن کارگر بستگی دارد ولی اگر منظور از انجام این معاینات صرفاً بررسی سلامتی کارگر باشد، این فاصله یکسال در نظر گرفته می شود.

در این نوع معاینات باید به سوابق شغلی، کار فعلی و محیط کار کارگر و خطرات ناشی از آن توجه بیشتری شود ضمناً پزشک پس از اتمام معاینات بایستی کارگر یا کارمند معاینه شده را با زبان ساده در جریان نتیجه معاینات قرار داده و راهنمائی های لازم را در مورد نحوه انجام کار و طرق پیشگیری بنماید.

ج - معاینات اختصاصی :

تحت این عنوان می توان از معاینات ذیل نام برد :

1- معاینات اختصاصی کارگران مشاغل سخت و زیان آور :

برحسب این که کارگر با چه نوع ماده ای در تماس است از نظر نوع و آزمایشات بالینی و آزمایشگاهی و هم چنین فاصله زمانی معاینات متفاوت است.

2- معاینه در موقع تغییر شغل :

مانند معاینه قبل از استخدام، شاغل باید برای تصدی شغل جدید از نظر پزشکی ارزشیابی گردد تا از نظر جسمانی و روانی صلاحیت احراز شغل جدید را داشته باشد.

3- معاینه در موقع برگشت بکار :

هر گاه شاغل بعلت انتقال، ماموریت، مرخصی طولانی، مدت مدیدی از محیط کار بدور باشد، یا بعلت سانحه و یا بیماری مدتی خارج از محیط کار باشد، در هر دو صورت لازم است که قبل از اشتغال مجدد بکار، بار دیگر مورد معاینه قرار گیرد زیرا در صورت اول ممکن است در مدت غیبت طولانی، در قوای شاغل و یا در شرایط کار تغییری پیدا شده باشد و در صورت دوم ممکن است عارضه و بیماری بقدری قوای او را بتحلیل برده باشد و یا نقص عضوی بجای مانده باشد که دیگر قادر به ادامه کار گذشته نباشد.

4- معاینه پزشکی در مقابل درخواست :

اینگونه معاینات معمولاً با درخواست کارفرما جهت انجام ارزشیابی مجدد افراد خاص یا افراد شاغل در واحد یا قسمت خاص صورت می گیرد. مثلاً برای بررسی دلیل غیبت های افراد در قسمت خاصی از محل کار.

معاینات قیل از استخدام


- تعیین استعداد بدنی و قابلیت شخص برای کار موردنظر
- حفظ صنعت و سرمایه و سلامت کارگران دیگر
- تعیین حدود سلامتی متقاضی و محدودیت‌هایی که باید در کار بعدی خود داشته باشند
- شخیص زودرس بیماریها و درمان آنان
- کشف بیماریهای مسری کارگر و جلوگیری از انتشار آنها
- تعیین فواصل معاینات بعدی با توجه به وضع کارگر و شرایط محیط کار
- تشکیل پرونده بهداشتی و استفاده از آن در مراجعات بعدی کارگر
- آشنا شدن به روحیات و اطلاعات بهداشتی کارگر
مهمترین هدف‌های معاینات پزشکی دوره‌ای : - تشخیص زودرس بیماریها و عوارض ناشی از کار و اقدام به درمان فوری آنها
- توصیه برای تغییر شغل و یا محدود کردن کار افرادبیمار
- تعیین اثر محیط کار بر سلامت کارگران
- ارزشیابی روش‌های پیشگیری و ایمنی
- جلوگیری از انتقال و انتشار بیماریهای واگیر
مهمترین هدف‌های معاینات اختصاصی :
- معاینات اختصاصی کارگران مشاغل سخت و زیان آور
- معاینات پزشکی جوانان و زنان
- معاینات در موقع تغییر شغل
- معاینات در موقع برگشت به کار مجدد پس از بیماری و حادث

بررسی اماری حادثه

 

وزارت کار و امور اجتماعی

معاونت تنظیم روابط کار

اداره کل بازرسی کار

 

 

 

 

 

 

 

نتایج  بررسی آماری حوادث ناشی از کار

(کشورهای ترکیه،یوگسلاوی و هندوستان)

 

 

 

 

منبع: سایت سازمان جهانی کار(ILO)

 

 

 

گردآورنده و مترجم: لیلا حسنی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتایج بررسی های آماری حوادث ناشی از کار در کشور ترکیه

( در طی سالهای 1995 تا 1997 )

 

بر طبق بررسی های صورت گرفته توسط ILO، سالانه 000/000/250 حادثه در سطح دنیا اتفاق می افتد و نرخ تلفات ناشی از حوادث، 14 نفر در هر 000/100 نفر حادثه دیده می باشد. با توجه به نرخ بالای حوادث در سطح دنیا، تنها 15-5 درصد نیروی کار، به سرویسهای بهداشت حرفه ای (درمحل کار) دسترسی دارند.

و اما آمار بدست آمده در کشور ترکیه حاکی از آنست که نرخ حوادث مرگبار در این کشور سالانه به میزان 3/22 نفر در هر 000/100 حادثه دیده می‌باشد و از هر 000/100حادثه به وقوع پیوسته، 7/976 حادثه می تواند مرگبار باشد، ولی در سال 2000، نرخ تلفات مرگبار شامل 9/13 نفر به ازای هر 000/100 حادثه بود و نرخ تکرار حوادث به میزان 3/14 حادثه از هر 000/100 حادثه می باشد.

آمار پیش رو بر اساس اطلاعات حاصل از آمار حوادث صنعتی در مؤسسه بیمه اجتماعی ( SII ) می باشد و تنها کارگران مشمول بیمه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته اند که معادل 5/14% جمعیت کل کشور می باشند. این مطالعه آماری ، در سالهای 1995 تا 1997 در منطقه Aegean Region که شامل شش استان بوده و 5/11% جمعیت کشور ترکیه را تحت پوشش قرار داده و به عنوان یک منطقه صنعتی بحساب می آید، صورت گرفته است.

بر اساس جدول 2 ، این بررسی در سه بعد نیروی کار، محیط کار و شرایط کاری مورد بررسی قرار گرفته است. در این طول این سه سال، تعداد کل حوادث 1694 حادثه بوده که 351 حادثه (معادل7/20%) آنها منجر به مرگ شده است. نرخ میانگین حوادث در طی این دوره سه ساله، 2/79 حادثه شغلی به ازای هر 000/100 نفر نیروی کار و نرخ میانگین حوادث مرگبار، 4/16 حادثه به ازای هر یکصد هزار نفر می باشد.

بر طبق جدول3، 9/93 درصد حادثه دیدگان مرد می‌باشند و میانگین سنی حادثه دیدگان 3/23 سال است. بر همین اساس 5/1جمعیت مورد مطالعه در معرض خطرجدی و ریسک بالایی قرار دارند که تقریباً 3/1 این جمعیت در رده سنی پایین هستند. 30% حادثه‌دیدگان در این رده سنی ( زیر 18 سال ) در بخشهای ساختمان سازی و معدن و استخراج دچار‌آسیب و یا حادثه شده اند. در کل گروههای سنی، بالاترین ریسک شامل گروه سنی متوسط (سنین 19 تا 44 سال) و معادل 3/78% می باشد.

در مورد محل کار، 63 درصد حوادث مربوط به کارگاههای با جمعیت زیر 50 نفر است که تقریباً نیمی از این حوادث (معادل 43 درصد آنها) مربوط به کارگاههای با جمعیت کمتر از 9 نفر می باشد. بنابر این توزیع حوادث مرگبار در کارگاههای کوچکتر بالاتر می باشد. بعلاوه، تکرارپذیری حوادث در این نوع کارگاهها بیشتر است.

بالاترین آمار حوادث به ترتیب مربوط به بخشهای تولیدی (معادل 52 درصد )، ساختمان‌سازی ( معادل 1/23%) و معدن و استخراج ( معادل 8/11 درصد ) می باشد. اکثریت حوادث ناشی از CIUB ( انواع بریدگی‌ها ) و معادل 6/35 درصد بوده و سپس حوادث ناشی از سقوط در رده بعدی و معدل 21 درصد کل حوادث می باشند.

8/16 درصد حوادث در طی روزهای آخر هفته (شنبه و یکشنبه) و 5 درصد آنها در ساعات اضافه کاری و 7/26 درصد آنها نیز در طی شیفتهای عصر و شبانه، به وقوع پیوسته اند. بنابر این اضافه کاری در شب، یک فاکتور مهم در احتمال آسیب‌دیدگی یا وقوع حوادث مرگبار در محل کار می باشد. بررسی ها نشان می دهد که ریسک حوادث مرگبار در شیفتهای بعد از ظهر و شب، 6/1 برابر بیشتر از شیفتهای روزانه است. این حقیقت نشان
می دهد که استراتژی پیشگیری از وقوع حوادث باید بر اساس تغییر شرایط کاری، برنامه‌ریزی گردد.


 



جدول 1- شاخصهای بهداشت حرفه ای در ترکیه و منطقه Aegean

 

درصد کارگران تحت پوشش

SII درمقایسه با جمعیت کل کشور

تعداد کارگران تحت پوشش SII

(%) توزیع کارگاههای کوچک

تعداد کارگاهها

موقعیت

% 8/9

000/759

%00/73

119000

Aegan Region

% 8/7

100/254/5

%00/98

753000

Turkey

 

 

 

 

شـاخصهای حوادث شـغلی

      تعداد مرگ و میرها                         نرخ  تلفات در هر یکصدهزار نفر                    موقعیت       

351                                                              6/46                                           Aegean Region

 

       1173                                                        3/22            Turkey                                             

 

 

 

 

اتحادیه های کارگری

کارگاههای بدون اتحادیه                                 کارگاههای شامل اتحادیه های

        کارگری (%)                                             کارگری (%)                                             موقعیت       

نامشخص                                                           00/7                                          Aegean Region

 

       8/56                                                           7/11        Turkey                                             

 

1 ٭ منظور از کارگاههای کوچک، کارگاههای با جمعیت کمتر از 49 نفر کارگر می باشد.


 

 

جدول2 – متغیرهای مورد استفاده در بررسی بعمل آمده

 

(45         رده سنی بالا 44-19        رده سنی متوسط  18=           رده سنی پایین) :    سن

                                                                                                   ( مرد - زن )  : نسیت        

کارگر

(50  =                تعداد کارگران - 50        تعداد کارگر) : (از نظر جمعیتی) :       اندازه کارگاه

(ساختمان سازی- استخراج و معدن- تولیدی- خدمات):                        نوع فعالیت اقتصادی

(سایر موارد4-وسایل نقلیه موتوری- درون کارگاهی3- سقوط- بریدگی2- برخورد1) : نوع حادثه به وقوع پیوسته

محیط کارگری

( روزهای آخر هفته- روزهای کاری در طول هفته) :                          روز وقوع حادثه

( ساعات اضافه کاری- در طی 8 ساعت کاری در طول روز) :        ساعات کاری روزانه

(00: 8 -00:00 )شیفت شبانه (24:00-18:00) شیفت عصر (17:00-90:00) شیفت روزانه) :    شیفت کاری

شرایط کاری کارگری

حوادث منجر به مرگ

حوادث منجر به سایر صدمات جدی

نتایج

 


جدول 3- توزیع حوادث برحسب درصد در طی سالهای 1995 تا 1997 درAegean RegionÝ

 

تعداد

درصد

                   مشخصه های فردی کارگران           

جنسیت

101

0/6

زن

590/1

9/93

مرد

3

1/0

نامشخص

گروه سنی

149

8/8

                                                              18=         

327/1

3-78

44-19

218

9/12

+ 45

                                                        مشخصه های محیطی محل کار

تعداد کارگران

071/1

2/63

                                                                        50                                       

489

9/28

50  =

134

9/7

نامشخص

فعالیت اقتصادی

199

8/11

معدن و استخراج

882

0/52

فعالیتهای تولیدی

391

1/23

ساختمان سازی

212

5/11

بخش خدمات

10

6/1

نامشخص

نوع حادثه

603

6/35

انواع بریدگی ها

355

0/21

سقوط از ارتفاعات / سقوط درسطوح هم سطح

259

3/15

انواع برخوردها

183

8/10

حوادث مربوط به وسایل نقلیه موتوری

102

0/6

برق گرفتگی

161

5/9

سایرموارد

31

8/1

نامشخصÝ

                                                                               مشخصه های در ارتباط با شرایط کاری

روز وقوع حادثه

345/1

5/79

روزهای کاری در طول هفته

286

8/16

(شنبه و یکشنبه)  آخر هفته

63

7/3

نامشخص

 

 

ساعات کاری روزانه

533/1

5/90

در طی 8 ساعت کاری در طول روز

84

0/5

ساعات اضافه کاری

77

5/4

نامشخص

 

 

شیفت کاری

035/1

1/61

شیفت روزانه

265

6/15

شیفت بعد ازظهر و عصر

188

1/11

شیفت شبانه

206

2/12

 نامشخص

 

 

                                                                          نتایج

351

7/20

حوادث منجر به مرگ

343/1

3/79

حوادث منجر به آسیب های جدی

694/1

0/100

مجموع کل حوادث


جدول 4- توزیع حوادث منجر به مرگ و یا منجر به صدمات جدی (برحسب درصد)

در طی سالهای 1995 تا 1997 در منطقه Aegean Region

بر طبق متغیرهای مورد مطالعه در جدول شماره 2 [1]Ý

حوادث منجر به صدمات جدی

تعداد کل – 1343

حوادث مرگبار

تعداد کل – 351

متغیرها

 

 

گروه سنی

1/9

7/7

                18=

2/78

6/78

44-19

7/12

7/13

45 =

 

 

اندازه جمعیت کارگاه

3/32

6/27

50

7/67

4/72

50 =

 

 

نوع حادثه

7/17

5/7

برخوردها

4/44

2/5

CIUB

3/19

2/29

سقوط

0/7

3/26

وسایل نقلیه موتوری

6/11

8/31

سایر موارد

 

 

نوع فعالیت اقتصادی

6/59

0/25

بخش تولیدی

8/10

5/19

بخش خدمات

1/10

4/18

معدن و استخراج

6/19

1/37

ساختمان سازی

 

 

روز کاری

7/82

4/81

روز کاری طول هفته

3/17

6/18

آخر هفته

 

 

ساعات کاری روزانه

7/97

3/91

در طی 8 ساعت در طول روز

3/4

7/8

ساعات اضافه کاری

 

 

شیفت کاری

0/72

7/59

شیفت روزانه

0/28

3/40

شیفت شبانه و عصر

 

 

جدول5- فاکتورهای ریسکی مربوط به صدمات مرگبار حوادث (نتایج حاصل از رگرسیون لاجیستیک)

 

95%CI

Odd ratio

P

طبقه‌بندی ها

 

 

 

 

 

مدل کامل

3.11-0.82

60/1

164/0

مرد

جنسیت

 

 

198/0

 

گروه سنی

 

Ref

 

44-19

 

2.60-0.78

43/1

245/0

18 سال و کمتر

 

1.18-0.47

75/0

218/0

+ 45

 

1.58-0.75

10/1

642/0

50

 (از نظر جمعیتی) اندازه کارگاه

 

 

000/0

 

نوع فعالیت اقتصادی

 

Ref.

 

تولیدی

 

4.01-0.55

50/2

000/0

معدن

 

3.79-1.53

41/2

000/0

ساختمان سازی

 

2.44-0.86

46/1

0.155

بخش خدمات

 

 

 

000/0

 

نوع حادثه

 

Ref.

 

بریدگی ها (CIUB)

 

7.29-1.79

62/3

000/0

برخورد

 

17.32-4.72

05/9

000/0

سقوط

 

48.61-12.48

56/24

000/0

وسایط نقلیه ماشینی درون کارگاهی

 

55.47-12.26

10/26

000/0

برق گرفتگی

 

21.04-5.31

60/10

000/0

سایر موارد

 

1.78-0.78

20/1

425/0

آخر هفته

روز کاری

2.13-0.48

97/0

935/0

ساعات اضافه کاری

ساعات کاری روزانه

2.41-1.13

65/1

010/0

شیفت بعداز ظهرو شبانه

شیفت کاری

 

 

 

 

مـدل تقلیل یافـته

 

 

000/0

 

نوع فعالیت اقتصادی

 

Ref.

 

فعالیت تولیدی

 

4.11-1.61

58/2

000/0

معدن

 

4.03-1.63

61/2

000/0

ساختمان سازی

 

2.42-0.88

46/1

140/0

بخش خدمات

 

 

 

000/0

 

نوع حادثه

 

Ref.

 

بریدگی ها (CIUB)

 

7.17-1.78

58/3

000/0

برخورد

 

16.62-4.56

71/8

000/0

سقوط

 

45.30-11.83

15/23

000/0

وسایل نقلیه موتوری درون کارگاهی

 

55.43-12.35

17/26

000/0

برق گرفتگی

 

19.61-5.00

91/9

000/0

سایر موارد

 

2.39-1.16

97

005/0

شیفت عصر و شبانه

شیفت کاری

 

 


نتایج بررسی صدمات ناشی ازکار منجر به مرگ در کشور یوگسلاوی (ایالت Vojvodiua)

 

دهة 1990 تا 1999

در دهة 1990 تا 1999، 336 مورد صدمه شغلی منجر به مرگ در وجوو دینا به وقوع پیوست Ýکه به طور میانگین نرخ آن به میزان 39/7 نفر در هر000 و100 نفر کارگر می باشد. بر اساس جدول 1، در دورة 6 ساله اول این دهه،‌ به میزان 79/58 درصد کاهش نرخ تلفات مشاهده می گردد. (نرخ تلفات درسال 1990       27/9 و در سال 1996      82/3
می باشد.) همچنین بر اساس همین جدول، ساختمان سازی، بالاترین نرخ تلفات را دارا بوده است که میزان آن 30/15 نفر به ازای هر000و100 نفر کارگر می باشد. پس از آن، نرخ تلفات بعدی مربوط به بخش کشاورزی، ماهی‌گیری و جنگل‌داری و به میزان 69/12 و سپس سرویسهای تجاری و دولتی به میزان 80/9 و در نهایت نرخ بعدی مربوط به واحدهای حمل و نقل و سازمانهای خدمات عمومی و ارتباطات و به میزان 41/9 می باشد که این بخشها بالاترین نرخ تلفات را دارا می باشند.

در این بررسی متغیرهای اجتماعی – اقتصادی زیر هم مدنظر قرار گرفته اند:

(برحسب گیگاوات ساعت (میزان برق مصرفی )       CH=Consumption of Electricity

(برحسب میلیون دینارÝ )مبلغ مربوط به هدر رفتن تولید موادMP=Gross Material Product

(برحسب میلیون دینار )  در آمد ملی                        I=National Income

برطبق شکل 1، بین میزان نرخ تلفات شغلی مرگبار و CE ، ارتباط مثبت معنی دار آماری وجود دارد که چنین ارتباطی بین این نرخ و بر طبق شکل 1 ، بین میزان نرخ تلفات شغلی مرگبار و CE ، ارتباط مثبت معنی دار آماری وجود دارد که چنین ارتباطی بین این نرخ و GMP و یا NI مشاهده نمی‌گردد .

    براساس جدول 2 ، مرگ و میرهای ناشی از وسایل نقلیه موتوری (درون کارگاهی) در تمام تقسیم بندی ها در بالاترین رده نرخ مرگ و میر قراردارد که میزان آن از رنج 39/3 نفر به ازای هر یکصدهزار نفر در بخشهای تولید صنعتی و معدن ، تا 65/8 نفر به ازای هر یکصدهزار نفر در بخش ساختمان سازی متغیر می‌باشد .

    رده بندی شامل حوادث ناشی سقوط در کارهای ساختمانی (سقوط از ساختمان ، پشت بام، نردبان، و داربست) و به میزان 99/2 نفر (در 000/100 نفر کارگر) ، تلفات ناشی از ماشین‌آلات کشاورزی ، جنگل داری ، و ماهیگیری و به میزان 74/2 ، مرگ و میرهای ناشی از حمل و نقل ریلی در بخش واحدهای حمل و نقل ، سازمانهای خدمات عمومی و ارتباطات به میزان 04/1 ، تلفات ناشی از قتل در سرویسهای تجاری و دولتی به میزان 03/1 و در نهایت برق گرفتگی در بخش تولید صنعتی و معدن می‌باشد که سایر عوامل ذکر شده هم در رده‌های بعدی و با نرخ پایینتر موجود می‌باشند .

براساس همین جدول در کل عوامل ذکر شده ، مرگ و میرهای ناشی از وسایط نقلیه موتوری درون‌کارگاهی بیشترین نرخ تلفات را به میزان 02/5 نفر به ازای هر 000و100 کارگر دارا بوده ، بعد از آن ماشین‌آلات بالاترین علت مرگ و میرهای ناشی از کار بوده و نرخ آن 42/0 و سپس سقوط با نرخ 3/0 ، برق گرفتگی با نرخ 24/0 و ... در جایگاههای بعدی قرار دارند .

تحقیقات نشان می‌دهند که صنعت ساختمان سازی خطرناک ترین و حادثه آفرین ترین صنعتی در چین می‌باشد و در آمریکا، استرالیا و نیوزلند هم بالاترین آمار حوادث ناشی از کار مربوط به بخشهای : (به ترتیب) الف. کشاورزی ، ماهیگیری و جنگل‌داری- ب – ساختمان سازی – ج – واحدهای خدمات عمومی و حمل و نقل می‌باشد . در انگلستان نیز ، صنایع انرژی و آب بالاترین نرخ حوادث و سپس کشاورزی ، جنگل‌داری و ماهیگیری و ساختمان سازی هم در رده سوم قراردارد .

در بررسی علل حوادث، وسایل نقلیه موتوری در صنعت ساختمان سازی آمریکا بالاترین آمار تلفات را داراست و پس از آن هم ماشین آلات در بخش‌های صنعتی وکشاورزی و جنگل داری و ماهیگیری در رده بعدی می‌باشد .

سومین علت تلفات (در آمریکا) مربوط به سقوط است که بطورکلی سقوط در ردة سوم حوادث ناشی از کار در صنایع مختلف می‌باشد و تنها استثناء در مورد ساختمان سازی است که سقوط در بالاترین رده حوادث ناشی از کار منجر به مرگ می‌باشد که این امر در آمار حوادث چین و استرالیا هم مشاهده می‌گردد.

در بخش ساختمان سازی پس از سقوط، عامل بعدی مربوط به وسایط نقلیه موتوری درون‌کارگاهی می‌باشد (در استرالیا و آمریکا) و در کشور چین پس از سقوط نوبت به ماشین آلات می‌رسد .

در بخش سرویسهای تجاری و دولتی ، دومین عامل پس از وسایط نقلیه موتوری ، مربوط به قتل می‌باشد . (در کشور آمریکا) کارگران شاغل در بخشهای مربوط به مبادله پول وهمچنین کسانی که مجبور به پنهان داشتن اسرار حکومتی و دولتی خاص می‌باشند ، در بالاترین ریسک مربوط به این بخشها قرار دارند .


جدول 1 – جدول توزیع تعداد صدمات مرگبار ناشی از کار در دهه 1990 تا 1999 در یوگسلاوی

 

مجموع

سایرموارد

سرویسهای تجاری‌ودولتی

بازرگانی

واحدهای حمل و نقل

سازمانهای خدمات عمومی

ساختمان سازی

کشاورزی

جنگل‌داری

ماهیگیری

تولید صنعتی و معدن

سال

(9.27)35

(3.30)3

(1.36)5

(10.00)7

(15.04)7

(90.50)4

(24.21)16

(4.56)11

1990

(10.17)57

(7.90)6

(18.90)8

(1.67)1

(23.43)10

(21.65)8

(16.46)11

(5.72)13

1991

 

(8.93)48

(7.15)6

(12.19)5

(8.31)5

(7.58)3

(11.41)4

(14.21)9

(7.44)16

1992

(6.78)35

(1.21)1

(7.45)3

(6.95)4

(10.48)4

(13.91)4

(20.84)13

(2.90)6

1993

(5.39)27

(3.69)3

(7.87)3

__

(8.09)3

(13.34)4

(8.11)5

(4.51)9

1994

(3.93)19

(2.44)2

(11.34)4

__

(5.85)2

(6.89)2

(1.71)1

(4.13)8

1995

(3.82)18

(7.18)6

(5.21)2

(9.05)4

(2.76)1

(3.66)1

(3.65)2

(1.05)2

1996

(5.85)31

(7.18)6

(11.28)4

(5.21)2

(2.76)1

(3.91)1

(13.65)7

(5.50)10

1997

(12.15)54

(4.74)4

(5.59)2

(24.95)9

(2.85)1

(58.82)14

(13.93)7

(9.53)17

1998

(5.62)24

(3.69)3

(5.53)2

(3.04)1

(11.16)4

(18.10)4

(6.20)3

(4.13)7

1999

(7.39)366

(4.77)40

(9.80)38

(6.59)33

(9.41)36

(15.30)46

(12.69)74

(4.94)99

مجموع

 


جدول 2- توزیع علل صدمات مرگبار ناشی از کار در دهه 1990 تا 1999 در یوگسلاوی

 

مجموع

سایر موارد

سرویسهای تجاری و دولتی

بازرگانی

واحدهای حمل و نقل سازمانهای خدمات عمومی و ارتباطات

ساختمان سازی

کشاورزی

جنگل‌داری

ماهیگیری

تولید صنعتی

و معدن

علت مرگ

(5.02)251

(4.05)34

(8.25)32

(5.39)27

(6.53)25

(8.65)26

(6.68)39

(3.39)68

وسایل‌نقلیه‌ماشینی

(0.42)21

__

__

__

(0.26)1

__

(2.74)16

(0.19)4

ماشین‌آلات

(0.30)15

(0.11)1

__

__

(0.26)1

(2.99)9

__

(0.19)4

سقوط

(0.24)12

__

__

__

(0.26)1

(0.33)1

(0.17)1

(0.44)9

برق گرفتگی

(0.22)11

(0.11)1

(1.03)4

(0.19)1

(0.26)1

__

(0.51)3

(0.04)1

قتل

(0.20)10

__

__

(0.19)1

__

(2.32)7

(0.17)1

(0.04)1

خفگی

(0.16)8

__

__

__

__

__

(1.37)8

__

برخوردبااجسام‌درحال‌سقوط

(0.16)8

__

__

__

(1.04)4

(0.66)2

__

(0.09)2

حمل ونقل ریلی

(0.10)5

__

__

(0.39)2

__

__

(0.17)1

(0.09)2

مسمومیت

(0.08)4

__

__

__

(0.26)1

__

__

(0.14)3

آتش سوزی

(0.08)4

(0.23)2

(0.25)1

(0.19)1

__

__

__

__

گلوله

(0.06)3

(0.23)2

__

(0.19)1

__

__

__

__

حمل و نقل هوایی

(0.06)3

__

__

__

__

__

(0.34)2

(0.04)1

طبیعت

(0.06)3

__

__

__

(0.26)1

(0.66)2

__

__

غرق شدگی

(0.06)3

__

__

__

(0.26)1

__

(0.17)1

(0.04)1

برخوردبااجسام‌درحال‌پرواز

(0.12)6

__

(0.25)1

__

__

__

(0.34)2

(0.14)3

سایر موارد

(7.39)366

(4.77)40

(9.80)38

(6.59)33

(9.41)36

(15.30)46

(2.69)74

(4.94)

مجموع

جدول 2- توزیع علل صدمات مرگبار ناشی از کار در دهه 1990 تا 1999 در یوگسلاوی

   


بررسی آمار حوادث یک کارخانه تولید بطری های شیشه ای در هندوستان

بر طبق آمارهای سازمان جهانی کار (ILO) ، میزان صدمات و آسیبهای شغلی سالانه معادل 000و000و50 صدمه می‌باشد که معادل 160000 آسیب شغلی در هر روز می‌باشد . در کشورهای با درآمد کمتر همانند کشورهای آفریقایی و آسیای جنوبی حوادث ناشی از کار یکی از علل عمده مرگ و میرها و یا از کارافتادگی های بزرگسالان می‌باشند . موارد ارگونومیکی در ارتباط با کار و یا ماشین آلات ، موقعیت کاری افراد، شاخصه های فیزیکی و فیزیولوژیکی در ارتباط با ابزارآلات و کارگران، فاکتورهای اجتماعی – روانی ، شرایط محیطی (گرما، سرما، سروصدا و آلودگی هوا) ممکن است بر محیط کار اثر گذاشته و در نتیجه روی سلامت و ایمنی افراد تأثیرگذار باشند . انجام مطالعات و بررسی ها بر روی این عوامل ، در کاهش و یا پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار و همچنین کاهش فاکتورهای زیان آور محیط کار بسیار مفید می‌باشد و می تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کاری و محیطی کارگران داشته باشد .

    بر همین اساس تحقیق و بررسی پیش رو در یک کارخانه تولید بطری های شیشه‌ای (واقع در جنوب هند) در یک دورة یکساله از ژانویه تا دسامبر 1998 صورت گرفته است . در این تحقیق ، حوادث به سه دسته کلی تقسیم‌بندی شده‌اند که شامل:

الف – حوادث وخیم(ناتوانی دائمی و یا ناتوانی برای چندین ماه)

ب – حوادث نسبتاً وخیم (ناتوانی برای چندین روز یا چندین هفته)

ج – حوادث جزئی (ناتوانی که کارگر با وجود آن همانروز و یا حداکثر روز بعد از وقوع حادثه می تواند به سر کار برگردد)

بر همین اساس ، صدمات و آسیب های شغلی هم به سه دسته وخیم، نسبتاً وخیم وجزئی تقسیم بندی می‌شوند.

    برای انجام این بررسی اطلاعات زیر جمع‌آوری گردید:

1- کارگاهی که حادثه در آن بوقوع پیوسته است .

2- شیفت کاری

3- زمان وقوع حادثه

4- شرح و دلیل وقوع حادثه

5- نوع حادثه و محل دقیق وقوع آن

6- جسم یا سطحی که باعث ایجاد آسیب دیدگی گردید.

7- آخرین زمان مصرف غذا

8- استفاده از نوشیدنی الکلی در 12 ساعت قبل از وقوع حادثه

9- آخرین اختلال خوابی افراد حادثه دیده

10- وجود مشکلات و کشمکشهای خانوادگی

11- وجودبیماری‌های خاص ومزمن وهمچنین نوع داروهای مصرفی درصورت وجودبیماری

12- معالجه و درمان صدمه

13- مراجعات صورت گرفته برای درمان آسیب دیدگی

14- دوره غیاب حادثه دیدگان بعد از بروز حادثه و وقوع صدمه

    تعداد آسیب دیدگان این کارخانه در یک دروه یک ساله شامل 341 کارگر مرد با میانگین سنی 58-18 سال می‌باشند که اکثریت آنها در گروه سنی 25 تا 35 سال قرار دارند. در مجموع 377 آسیب شغلی برای این تعداد آسیب دیده در عرض یک سال گزارش شده است که معادل 5/1105 آسیب شغلی برای هر یکهزار کارگر آسیب دیده (در عرض یک سال) ، بنابراین 7/56% از کل آسیب دیدگان دچار تعداد آسیب شغلی بیش از یکی شده‌اند که بعضی از آنان در همان زمان وقوع حادثه و برخی دیگر در زمانی جداگانه و طی حادثه دیگری به وقوع پیوسته اند.

    در زمینه رابطه بین آسیب دیدگی ها و زمان کاری : این کارخانه در 4 شیفت کار می‌کند که شامل :

الف – 6 صبح تا 2 بعدازظهر (شیفت صبح)

ب – 2 بعدازظهر تا 10 شب (شیفت عصر)

ج – 10 شب تا 6 صبح (شیفت شبانه)

د – 9 صبح تا 5 بعد از ظهر (شیفت عمومی)

    بر اساس جدول 1 ، بجز شیفت شب ، در بقیه شیفتهای کاری، نیمه دوم شیفت ، آمار حوادث بالاتری را دارا بوده است (که این امر می‌تواند به دلیل خستگی و فرسودگی کارگر وعدم تمرکز او باشد ) . بنابراین در شیفت شبانه ، بالاترین آمار حوادث مربوط به نیمه اول شیفت کاری می‌باشد . همچنین نسبت تعداد صدمات به تعداد کارگران در شیفت صبح بالاترین میزان و در شیفت عمومی کمترین مقدار را دارا می‌باشد .

بر اساس شکل 1، در نیمه دوم هفته (از پنج شنبه تا شنبه) تعداد صدمات به حداکثر می‌رسد . همچنین بر اساس شکل 2، در نیمه اول سال (از ماه ژانویه تا می) تعداد صدمات ناشی از کار بالاتر می‌باشد که این میزان در ماه فوریه به اوج خود می‌رسد و به تدریج کاهش می‌یابد . (لازم به ذکر است که در طی ماههای ژانویه تا می ، میزان تولید بالاتر بوده و در طی ماههای سپتامبر و اکتبر میزان تولید کاهش یافته است . )با این حال ، تفاوت آماری معنی داری بین این امر و تعداد آسیب دیدگان مشاهده نگردیده است .

 بر اساس جدول 2، کارگران با سن کمتر از 30 سال ، درآمد ماهیانه کمتراز 88 دلار آمریکا و با تجربه کاری (در همان کارخانه) کمتر از 2 سال بیشتر دچار صدمه و آسیب گشته اند و این فاکتورها، تأثیر آماری معنی داری روی میزان آسیب‌‌دیدگی دارند .

    فاکتورهای دیگر، مثل میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، بیماری مزمن، مصرف الکل و سیگار، شیفت کاری ، میزان تجربه کاری (البته نه در همان کار خاص) و ... مورد مطالعه قرارگرفتند،امارابطه آماری معنی‌‌داری بین آنهاومیزان صدمات ، مشاهده نگردید.

    در بررسی علل وقوع حادثه ، 4/34% حوادث بر اثر شیشه ، 1/28% براثر ماشین آلات، 16% بر اثر فلزات ، 3/6% بر اثر جرقه‌های جوشکاری و 1/3% حوادث بر اثر مواد شیمیایی و در نهایت 3% انها هم در اثر تماس با قالبهای داغ می‌باشد . (8% سایر موارد)

    رابطه بین آسیب های شغلی و غذا: 43% صدمات در عرض 3 ساعت پس از صرف غذا، 25% آنها ، 3 تا 6 ساعت پس از صرف غذا و 3/31% آنها در فاصله زمانی بیش از 6 ساعت پس از صرف غذا ، به وقوع پیوسته اند . بنابراین در ساعات بلافاصله بعد و یا قبل از غذا بیشترین تعداد حوادث رخ داده است .

    در بررسی فاکتورهای تکنیکی مؤثر بر وقوع صدمات ، فاکتورهای محیطی رایج ترین فاکتور ها به حساب می‌آیند (معادل 5/38% موارد) . در مورد فاکتورهای انسانی نیز می‌توان به عدم استفاده از وسایل استحفاظ فردی ، بی اعتنایی کارگر، عدم انجام صحیح کار بر طبق اصول ایمنی، خستگی کارگر، عدم تجربه کافی در هنگام کار با ماشین آلات خطرناک ، عدم نصب صحیح سیستم های حفاظتی دستگاه و ... اشاره کرد . در این میان بالاترین آمار صدمات، به علت عدم استفاده صحیح از وسایل استحفاظ فردی و نپوشیدن لباسهای ایمنی و به میزان 8/44% می‌باشد . اطمینان بیش از حد کارگران از آشنایی با روند کار ماشین‌آلات و عدم رعایت نکات ایمنی نیز ، باعث به وقوع پیوستن 7/18% آسیب‌دیدگی‌ها گشته است . تعویض نابجای اجزای ماشین ، دستکاری ماشین‌آلات و جداکردن قسمتهای محافظ دستگاهها باعث بوجود آمدن 7/18% آسیب دیدگی‌ها گشته‌اند.

    1/4% صدمات براثر اشتباه همکار فرد آسیب دیده به وقع پیوسته‌اند که شامل اشتباهاتی از قبیل استارت ماشین بدون دادن هشدار ، ریختن مواد شیمیایی و یا سایر مواد روی افراد و ... می‌باشد . بعضی از کارها همانند جوشکاری ، نیاز به آموزش اولیه دارند که عدم دادن این آموزش ها  در این قبیل موارد ، در مجموع باعث به وقوع پیوستن 3% حوادث گشته است.

 


 

 

 

جدول 1- توزیع صدمات شغلی براساس شیفت کاری در یک دوره یکساله

 

نسبت مجموع‌کل تعداد صدمات به ازای هرکارگر آسیب دیده

مجموع کل

نسبت تعداد صدمات به ازای هرکارگر

تعداد و درصد صدمات واقع شده در نیمه‌دوم شیفت کاری

نسبت تعداد صدمات به ازای هر کارگر آسیب دیده

تعداد و درصد صدمات واقع شده در نیمه اول شیفت کاری

تعداد کارگران حادثه دیده

شیفت کاری

5/1

(%9/33)128

9/0

(%3/21)80

5/0

(%7/12)48

87

6صبح تا2بعدازظهر

3/1

(%8/30)116

7/0

(%17)64

6/0

(%8/13)52

87

2بعدازظهرتا10شب

0/1

(%6/15)59

4/0

(%6/6)25

6/0

(%9)34

55

10شب تا6 صبح

7/0

(%6/19)74

4/0

(%5/12)47

2/0

(%1/7)27

112

9صبح تا 5 بعدازظهر

_____

(%100)377

_____

(%4/57)216

_____

(%6/42)161

341

مجموع تعداد کل


 

 

 

 

 

جدول 2- مطالعه فاکتورهای ریسکی برکارگران آسیب دیده (تعداد کل افراد مورد بررسی قرار گرفته = 75 کارگر           تعداد کل صدمات به وقوع پیوسته برای این تعداد = 96صدمه)

 

P

Odd - Ratio

تعداد کسانی که دچار آسیب نشده‌اند

تعداد آسیب دیدگان

فاکتور ریسکی

013/0

(4/8-8/1)CI9/3

5

26

19

25

سن - 1

 
        سال 30 <

        سال 30 ³

004/0

(6/12-3/1) CI0/4

10

21

29

15

درآمد-2

 
       دلار 88 <

میزان تجربه در همان کارخانه – 3

 
       دلار88 ³

01/0

(8/22-3/1) CI6/5

4

27

19

25

    سال 2 <

   سال 2 ³

 


 



 

 

1 Ý انواع برخوردها : Struck (by / against)

 

2  ٭ انواع بریدگی ها: (In/Under/Between) Cut         CIUB

3  ٭ سقوط (سقوط در سطوح هم سطح و یا سقوط از ارتفاع )

4 ٭ سایر موارد شامل: انفجارات- تماس با مواد شیمیایی یا فیزیکی – غرق‌شدگی و …

 

 

1Ý توزیع حوادث بر حسب متغیرهای مورد بررسی در جدول 2 می باشد.

2 Ý منظور از سایر موارد: انفجارات، تماس با موادشیمیایی یا فیزیکی و غرق‌شدگی می باشد.

 

 

Ý میزان اعداد ستونها بر حسب درصد می باشد.

 

 

1Ý  در آمارهای بررسی شده ، خویش فرماها و همچنین کارگران در نیروهای نظامی تحت پوشش قرار نگرفته اند

2Ý  میزان دینار بر اساس ارزش آن در سال 1994 در نظر گرفته شده است .

کنترل حوادث

وزارت کارواموراجتماعی

معاونت روابط کار

اداره کل بازرسی کار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پیشگیری و کنترل حوادث ناشی از کار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تهیه و تنظیم:   سید محمد تقی زاده
پیشگیری و کنترل حوادث ناشی از کار

 

مقدمه

1- بررسی همه جانبه محیط کار

1-1  – تشخیص و شناسایی خطرات

2-1 ارزیابی خطرات

 

2- تجزیه و تحلیل حوادث به وقوع پیوسته

1-2 - مدلهای ارائه شده در بررسی علل وقوع حوادث

2-2 - مدل TMEPM

3-2 – مدل دامنه هاینریش

 

3- تشکیلات کنترل و نظارت

1-3 – بازرسی کار

2-3 – کمیته های حفاظت فنی

3-3 – مدیریت سیستم های ایمنی و بهداشتی

 

4- اقدامات آموزشی

1-4 – آموزش و دستورالعمل های ایمنی

2 -4 – انجام مطالعات و تحقیقات

3-4 – برگزاری سمینارها و همایش ها

 

 

 

 

 

 

مقدمه

بر اساس تعریف، «حادثه» رویداد پیش بینی نشده و ناخوشایندی است که فعالیتهای کاری را دچار وقفه کرده و ممکن است با جراحت یا خسارت مالی نیز همراه باشد. برخی از حوادث، موجب بروز خسارات و آسیبهای انسانی، اجتماعی و صنعتی جدی می شوند که این امر از طریق کاهش راندمان کاری، تأثیر معنی داری بر بهره وری و تولید خواهد داشت و نکته مهمتر، اثرات سوء اجتماعی و به تبع آن اثرات روانی حاصله بر روی نیروی کار می باشد.

در هر صورت تکنیکهای ایمنی نشان داده که ما می توانیم حوادث را کنترل نموده و از وقوع آنها پیشگیری کنیم. پیشگیری موفق حادثه، حداقل نیاز به چهار اقدام اساسی دارد:

1-  مطالعه و بررسی همه جانبه محیط کار

2-  تجزیه و تحلیل حوادث به وقوع پیوسته

3-  تشکیلات کنترل و نظارت

4-  اقدامات آموزشی

در ادامه به ارائه توضیحات بیشتری در هر مورد می پردازیم.


1-  بررسی همه جانبه محیط کار

مطالعه و بررسی از کلیه نواحی کاری و عملیات و پروسه تولید جهت شناسایی عوامل ایجاد کننده خطرات، مهمترین اقدام پیشگیرانه، جهت کاهش حوادث ناشی از کار به شمار می آید. پس از مطالعه و بررسی و شناخت کامل این خطرات، اقدامات بعدی شامل ارزیابی و تجزیه و تحلیل مخاطرات شغلی می باشد که این تجزیه و تحلیل ها، بعنوان روشی برای افزایش دانش پیشگیری از حوادث بکار می روند.

 

1-  1– تشخیص و شناسایی خطرات

مرحله ابتدایی در پیشگیری از وقوع حادثه، شناسایی خطرات موجود در محیط کار می باشد. بطور کلی دو نوع خطر در هر محیط کاری موجود است.

الف- خطرات آنی که آثار آن بلافاصله قابل مشاهده و ملموس بوده و منجر به بروز حوادث ناشی از کار می گردد.

ب- خطرات آتی که آثار آن بلافاصله قابل مشاهده نبوده و در نهایت منجر به بروز
بیماری های شغلی می گردد.

ما خطرات دسته اول را تحت عنوان خطرات ایمنی و خطرات دسته دوم را با عنوان خطرات بهداشتی می شناسیم. همچنین عوامل ایجاد کننده خطرات نیز شامل موارد ذیل می باشد:

عوامل فیزیکی، شیمیایی ، مکانیکی ، فیزیولوژیکی و بیولوژیکی ، ارگونومیکی و عوامل روانی،  که در هر مورد اگر میزان عامل تولید کننده خطر بیش از حدود مجاز و استاندارد باشد، مشکلات عمده ای در محیط کار بوجود می آید.

در بحث پیشگیری از وقوع حادثه، شناسایی خطرات ایمنی مد نظر می باشد. در این مورد می توان با مطالعه و بررسی از کلیه نواحی کاری، مراجعه به گزارشات مربوط به حوادث و یا صدمات ناشی از کار، بررسی عملیات و پروسه تولید و مرور گزارشات مربوط به عملکرد ماشین آلات ، مشورت با کارگران، کارفرمایان و اعضای کمیته های بهداشت و ایمنی... با محدوده و حوزه خطراتی که افراد در معرض آنها قرار دارند، آشنا شده و در پیشگیری از وقوع آنها اقدام نمود.

همچنین شناسایی خطرات بالقوه محیط کار از اهمیت بسیاری برخوردار است که این امر مبتنی بر بررسی ها و مراقبت های شغلی و تجزیه و تحلیل دقیق خطرات می باشد.

نکته قابل توجه آنست که در حین شناسایی، بهتر است از موارد جزئی صرفنظر کرده و توجه خود را بر روی خطراتی که ممکن است منجر به آسیبهای جدی شوند، متمرکز نماییم.

 

2-1 - ارزیابی خطرات

منظور از ارزیابی خطرات شغلی،‌برآورد ویژگی های کمی و کیفی خطر در محیط کار بوده و هدف از این کار، کاهش حوادث و بیماریهای شغلی می باشد.پس از شناسایی خطرات موجود در محیط کار، ارزیابی ریسک آغاز می شود که شامل مراحل زیر می باشد:

 

1-2-1- شناسایی افراد در معرض خطر:

بعضی از کارگران، در معرض خطرات بیشتری قرار دارند که بترتیب شامل:

الف – کارگران جوان ، کارگران جدید الاستخدام و کارآموزان

ب – کارگران نظافتچی ، ارباب رجوع، پیمانکاران، کارگران بخش تعمیرات و بطور کلی افرادی که به طور دائمی در محیط کار حاضر نیستند ، بدلیل شناخت کمترشان از محیط کار و خطرات آن، در معرض حوادث بیشتری قرار دارند.

 

2-2-1- ارزیابی اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه موجود:

در این مرحله، باید در نظر بگیریم که چگونه هر خطری ممکن است سبب آسیب دیدگی افراد شود. به این ترتیب برای ما مشخص خواهد شد که آیا برای کاهش ریسک به انجام اقدامات اساسی تری نیاز است یا خیر. همچنین باید تعیین کنیم که ریسکهای موجود بعد از انجام اعمال احتیاطی ، تا چه حد باقی می مانند.

 

3-2-1- ثبت یافته ها:

یافته های مهم حاصل از ارزیابی باید ثبت گردند که این یافته ها شامل خطرات عمده و همچنین خطرات مهمی که افراد بیشتری در معرض آنها قرار دارند و نیز نتایج
ارزیابی های صورت گرفته بر روی آنها می باشد.

 

4-2-1- حذف خطرات

آخرین مرحله در ارزیابی و تجزیه و تحلیل خطرات، تعیین روشهایی جهت حذف و یا کنترل مخاطرات شناسایی شده می باشد. جهت حذف خطرات می توان تکنیکهای زیر را بکار برد:

الف – انتخاب یک مرحله مجزا و جدید به جای مراحل خطرناک

ب- اصلاح مراحل موجود.

ج – جایگزینی مواد خطرناک و سمی با مواد کم خطر

د – اصلاح و یا تغییر ابزار و تجهیزات مصرفی خطرناک

در این مرحله ، هدف حذف کامل خطرات موجود می باشد؛ اما در مواردی که چنین امری غیر ممکن به نظر می رسد، باید سعی در کنترل خطرات و به حداقل رساندن احتمال آسیب دیدگی افراد شود. در این مورد می توان از روشهایی نظیر گذاشتن حصار در محلهای خطرساز، نصب علایم خطر، حفاظ گذاری ماشین آلات، استفاده از لوازم حفاظت فردی، کاهش زمان تماس و مواجه با عوامل خطر ساز و ... اشاره نمود.


در ذیل برخی از رایج ترین علل وقوع حوادث شرح داده شده است:

 

ردیف

اعمال ناایمن

ردیف

شرایط ناایمن

1

سهل انگاری و بی احتیاطی

1

عوامل محیطی کار

2

قصور در انجام وظیفه

الف – عوامل مکانیکی شامل: (استفاده از دستگاههای بدون حفاظ یا دارای حفاظ ناقص – نقص فنی تجهیزات – ابزار یا ماشین آلات)

3

کار با ماشین با سرعت غیر مجاز

ب – عوامل فیزیکی شامل نور و روشنایی – سر و صدا – ارتعاش – گرما – سرما – الکتریسیته – تشعشعات یونیزاسیون و غیز یونیزاسیون و غیره.

4

تنظیم و تعمیر دستگاه در حین کار

ج – عوامل ارگونومیلی – عدم تطابق فرد با ماشین و کار

5

شوخی در هنگام کار

د – عوامل بیولوژیکی وجود آلاینده های بیولوژیکی در محیط کار – میکروبها و انگلها

6

عدم استفاده از وسایل استحفاظی انفرادی

هـ - عوامل شیمیایی شامل دود – گرد و غبار – گازها و بخارات سمی – مواد قابل اشتعال و انفجار و سوزاننده و خورنده

7

نقص جسمانی

ز – عامل روانی – افسردگی و غیره

8

خستگی مفرط

2

عدم آموزش کارگر توسط کارفرما

9

نقص روانی

3

عدم نظارت کارفرما بر کار کارگر

10

از کار انداختن طرحهای ایمنی

4

عدم در اختیار قراردادن وسایل و امکانات حفاظتی

11

بکارگیری تجهیزات معیوب یا ناایمن

5

صدور دستور غلط توسط مافوق

12

کارکردن به شیوه نا امن مثل بلند کردن ناایمن بار تماس با مواد خطرناک یا قرار گرفتن زیر بارهای معلق

 

13

حرکات خطرناک مثل دویدن – توقف ناگهانی – پرت کردن اشیاء و غیره

14

دخالت در کار دیگران


2-تجزیه و تحلیل حوادث به وقوع پیوسته

یکی از اقدامات اساسی جهت پیشگیری از حوادث، تجزیه و تحلیل حوادث به وقوع پیوسته و بررسی علل وقوع آنها برای پیشگیری از بروز حوادث مشابه می باشد. به طور عمده دو عامل در وقوع حادثه نقش اصلی دارند که عامل اول را تحت عنوان اعمال نا ایمن و دیگری را با عنوان شرایط ناایمن می شناسیم.

در مورد اول (اعمال ناایمن)، افراد در وقوع حادثه نقش اصلی را ایفا می کنند و در مورد بعدی (شرایط ناایمن) ، محیط و سایر عوامل خارجی بعنوان علت اصلی وقوع حادثه شناخته می شود. بر اساس آمار، 88% حوادث، سهم انسانی داشته و تنها 12% آنها بر اثر عوامل محیطی رخ می دهند.

 

1- 2– مدلهای ارائه شده در بررسی علل وقوع حوادث:

روشهای مختلفی به منظور تجزیه و تحلیل حوادث در دسترس بازرسان می باشد که انتخاب یک روش خاص به هدف و جهت بررسی و رسیدگی بستگی دارد، در این زمینه مدلهای گوناگونی نیز در بررسی علل وقوع حوادث مطرح شده است که شامل مدلهای E3 و MTMEPMو Heinrich,s Domino می شود.

-       در مدل M4 ، چهار فاکتور: Man (انسان و کلیه فاکتورهای انسانی) ، Machine (ماشین آلات) ، Material (عوامل محیطی و فرایند و مواد کاربردی ) و Management  (مدیریت) به عنوان عوامل مؤثر در وقوع حادثه مطرح شده اند.

-       در مدل E3 ، عدم توجه به سه فاکتور زیر به عنوان علل اصلی وقوع حادثه به شمار می آیند:

Education (آموزش) ،  Emgineering (اقدامات مهندسی)و Enforcement  (اعمال قوانین ایمنی و بهداشتی).

-       مدل TMEPM نیز عوامل وقوع حادثه را در پنج دسته زیر تقسیم بندی
می کند:

Task (وظائف محوله به کارکنان) ، Material (وسایل و تجهیزات و مواد کاربردی) ، Environment  (محیط کار)، Personal  (مسائل شخصی کارکنان) و Management‌ (مدیریت)

در ادامه به تشریح عوامل مؤثر در وقوع حادثه بر اساس مدل TMEPM و هاینریش می پردازیم:

 

2-2- مدل TMEPM.

:Task

به عنوان اولین فاکتور در بررسی حوادث، طریقه انجام کار در زمان وقوع حادثه بررسی می شود و بازرس یا اعضای گروه  بازرسی و تحقیق پاسخ سؤالاتی نظیر سؤالات زیر را جستجو خواهند کرد:

-       آیا از یک دستور کار ایمن استفاده شده است؟

-       آیا شرایط ایمن به مرور زمان به شرایط نا ایمن تغییر یافته است؟

-       آیا ابزار و وسایل مناسب در دسترس بوده است؟

-       آیا از وسایل مناسب استفاده شده است.

-       آیا تجهیزات ایمنی سالم بوده اند؟

-       آیا در مواقع لزوم از حفاظ های مناسب استفاده می شده است؟

-       به دبنال اکثر این سؤالات ، پرسش مهم دیگری که مطرح می شود این است که : اگر پاسخ منفی است ، علت چه بوده است؟

 

وسایل و تجهیزات کار – Material

برای یافتن عوامل مؤثر در وقوع حادثه که ازتجهیزات و وسایل مورد استفاده ناشی می‌شوند، بازرسان باید پاسخ سؤالات ذیل را جستجو نمایند:

-       آیا در کارگاه، تجهیزات و دستگاه های دارای نقص فنی، موجود است؟

-       علت خرابی و از کار افتادن دستگاه چه بوده است؟

-       آیا در طراحی ماشین آلات دقت لازم بعمل نیامده است؟

-       آیا در کارگاه از مواد مضر و خطرناک استفاده شده است؟

-       آیا ماهیت خطر ساز بودن این مواد برای کارگران شناخته شده است؟

-       آیا ماده جایگزین که خطر کمتری داشته باشد، موجود می باشد؟

-       آیا مواد اولیه مصرفی استاندارد می باشند؟

-       آیا کارکنان باید از وسایل حفاظت فردی استفاده کنند؟

-       آیا وسایل حفاظت فردی در اختیار کارکنان بوده است؟

اگر در هر مرحله مشخص شود که شرایط نا ایمن در محیط کار وجود داشته، بازرس باید علت این امر را شناسایی کند.

 

Environment

محیط فیزیکی و به ویژه تغییرات ناگهانی حادث شده در محیط کار، فاکتورهایی هستند که نیاز به شناسایی دارند.

چیزی که مهم است ، شرایط حاکم در زمان وقوع حادثه می باشد، نه شرایطی که در حالت عادی و معمول همیشگی حاکم بوده است. به عنوان مثال لازم است گروه تحقیق و بازرسی موارد ذیل را مورد بررسی قرار دهد:

-       شرایط آب و هوایی (جوی) چگونه بوده است.

-       آیا حادثه ناشی از شرایط نابسامان موجود در کارگاه بوده است؟

-       آیا محیط خیلی سرد و یا خیلی گرم بوده است؟

-       آیا در محیط کار سرو صدای زیادی وجود داشته است؟

-       آیا در محل کار نور کافی وجود داشته است؟

-       آیا در محیط کار مواد سمی یا گازهای خطرناک، گرد و غبار یا دمه فلزی (Fume) وجود داشته است؟

 

personal

شرایط فیزیکی و روانی هر یک از افرادی که مستقیماً درایجاد حادثه دخیل بوده اند باید مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این تحقیق ، سرزنش اشخاص نیست، اما نکته مهم آن است که این تحقیق بدون بررسی ویژگی های شخصیتی کارکنان، کامل نخواهد شد.

در ذیل، به نمونه ای از سوالات مطرح شده در این زمینه اشاره شده است:

- آیا کارگران در کاری که انجام می دادند تجربه داشته اند؟

- آیا آموزش مناسبی دیده اند؟

- وضعیت سلامتی آنها چگونه بوده است؟

- آیا آنها خسته بوده اند؟

- آیا آنها تحت استرس های کاری یا شخصی قرار داشته اند؟

 

 Management

مسئولیت قانونی ایجاد شرایط ایمن در محل کار با مدیریت است و در نتیجه نقش سرپرستان و مدیران رده بالا، همیشه باید در تحقیق حادثه مورد توجه قرار گیرد.

پاسخ به سؤالات مطرح شده قبلی به لحاظ منطقی منجر به پرسش های بیشتری نظیر سؤالات ذیل می شود:

-       آیا دستورات ایمنی به کارکنان ابلاغ شده است و همه کارکنان از آنها مطلع هستند؟

-       آیا طریقه انجام کار بصورت مدون دردسترس کارکنان می باشد؟

-       آیا کارها مطابق دستورالعمل به اجرا در آمده اند؟

-       آیا نظارت مناسبی در امر اجرا، اعمال شده است؟

-       آیا کارگران برای انجام کار آموزش دیده اند؟

-       آیا برنامه ای جهت رفع مشکلات وجود دارد؟

-       آیا شرایط نا ایمن موجود، تصحیح شده است؟

-       آیا سرویس های تعمیر و نگهداری بصورت دوره ای و منظم انجام گرفته است؟

-       آیا بازرسی های منظم دوره ای انجام شده است؟


3-2- مدل دامنه هاینریش (Heinrich,s Domino)

همانطوریکه مستحضرید علل عمده بروز حوادث مربوط به عملکرد غیر ایمن افراد و شرایط غیر ایمن محیط کار می باشد.

در مدل دامه که توسط هاینریش ارائه گردیده و یک مدل بالنسبه پذیرفته شده تلقی می گردد، بروز حادثه یک فرآیند محسوب می شود که 5 عامل در ایجاد آن دخالت دارد.

1- سابقه اجتماعی و محیطی فرد

2- اشتباه فرد

3- عمل غیر ایمن فرد و خطر فیزیکی و مکانیکی موجود در محیط کار (شرایط غیرایمن)

4- حادثه

5- آسیب

حادثه ای ایجاد نمی گردد مگر اینکه کلیه عوامل فرق بر روی هم تأثیر بگذارند.

فردی متأثر ازعوامل اجتماعی یا محیطی چنانچه اشتباهی مرتکب شود که در نتیجه آن عمل غیر ایمنی انجام دهد یا با خطرات فیزیکی و مکانیکی مواجه شود، در آن صورت دچار حادثه شده و آسیبی به وی وارد می شود. چنانچه در سلسله عوامل فوق عامل سوم یعنی عمل غیر ایمن و شرایط غیر ایمن را حذف کنیم، برغم وقوع عوامل اول و دوم حادثه ای بروز نخواهد کرد و آسیبی هم نتیجتاً حاصل نخواهد شد. بنابراین توجه شود که اگر نقایصی وجود دارد و حادثه ای اتفاق نمی افتد، دلیل آن چیست!

انجام بازرسی و کشف نقایص عملکرد کارکنان و محیط کار و ابلاغ و پیگیری و اصرار بر رفع نقایص باین دلیل است که از بوقوع پیوستن فرآیند مزبور جلوگیری بعمل آید.


2-  تشکیلات کنترل و نظارت

1-3 – بازرسی:

بازرسی ها کمک بسزایی در پیشگیری از بیماریها و حوادث شغلی می نمایند، زیرا در طی بازرسی ، خطرات محیط کاری،‌ثبت و معرفی می گردد. بازرسی های دوره ای محیط کار ، یکی از قسمتهای مهم برنامه بهداشت و ایمنی می باشد. از جمله اهداف بازرسی ، کسب اطلاعات بیشتری در زمینه کارها وخطرات ناشی از آنها، شناسایی خطرات موجود (بالفعل) و خطرات بالقوه محیط کار و تعیین و شناسایی عوامل ایجاد کننده خطر می باشد.

در هر بازرسی باید مورد بازرسی ، مکان ،‌زمان و چگونگی و نحوه انجام این کار مشخص شود. همچنین توجه به مواردی که شرایط غیر ایمن و غیر بهداشتی را گسترش می دهد، از جمله: استرس ها ، پوشش نا مناسب، فشار، سرما  یا گرمای بیش از حد، ضایعات شیمیایی حاصل از واکنش های صورت گرفته، استفاده نادرست از مواد شیمیایی و ... بسیار حائز اهمیت است.

جهت تکمیل گزارشات بازرسی باید به موارد زیر استناد نماییم:

الف - نقشه کامل محل کار ( لیوت layout)

     ب- فهرست لوازم و تجهیزات موجود

ج- فهرست مواد شیمیایی مصرفی : در این زمینه باید توجه کنیم که کلیه مواد شیمیایی خطرناک، حاوی بر چسب و برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی مصرفی (MSDS[1]) باشند.

د- چک لیست ها

هـ- گزارشات بازرسی موجود

2-3 – کمیته های حفاظت فنی

یکی از اهداف تشکیل این کمیته ها و وظائف آنها، پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار می باشد. کمیته ها می توانند با انعکاس کلیه نواقص حفاظتی و بهداشتی به کارفرما، طرح مسائل و مشکلات ایمنی، ارائه آموزشهای لازم به کارگران،‌تهیه دستورالعمل های لازم و خط مشی ایمنی و بهداشت کار، سهم بسزایی را در کاهش حوادث ایفا کنند.

یکی از مهمترین وظایف این کمیته ها، تهیه و تدوین خط مشی ایمنی و بهداشت کار می باشد، این خط مشی، از طریق بیان اصول و قواعد ایمنی و بهداشتی مربوط به توسعه و گسترش برنامه ایمنی محیطهای کاری کمک می کند . اجرای قوانین بهداشتی و رعایت اصول ایمنی ذکر شده در خط مشی ، به عنوان یکی از راههای مهم پیشگیری ازوقوع حوادث مطرح می باشد.

 

3-3- مدیریت سیستم های ایمنی و بهداشتی:

کارفرما مسئول سازماندهی و ایجاد هماهنگی بین کلیه سیستم های ایمنی و بهداشت
حرفه ای می باشد.

اگر مدیریت نقش خود را در زمینه نظارت بر بخشهای مختلف برنامه ایمنی، بدرستی ایفا نکند ، کلیه اقدامات صورت گرفته در پیشگیری از حوادث بی اثر خواهد بود. بنابراین اعمال مدیریت صحیح این سیستم ها، یکی از عوامل مهم دیگر در بحث پیشگیری از حوادث
می باشد.


4- اقدامات آموزشی

1-4 – آموزش و ارائه دستورالعمل های ایمنی:

جهت ایجاد فرهنگ ایمنی در محیط کار ، برگزاری دوره های آموزشی بعنوان مقدمه ای ضروری مطرح می باشد که این آموزش ها تأثیر بسزایی در کاهش حوادث ناشی از کار خواهند داشت. معمولاً دو نوع آموزش در محیطهای کاری مطرح می شود که یکی شامل آموزشهای بدو استخدام برای کارگران تازه کار و دیگری آموزشهای مستمر یا ضمن خدمت می باشد که بهتر است این دوره های آموزشی بصورت مداوم و در فواصل زمانی معینی برگزار گردد.

کارگران در طی این دوره های آموزشی با مخاطرات شغلی موجود در محیط کار، دستورالعمل ها و مقررات ایمنی مربوط به کارشان و اصول و میزانهای کار (استانداردهای کاری) آشنا می شوند.

 

2-4- انجام مطالعات وتحقیقات

انجام مطالعات و بررسی ها بر روی عوامل گوناگون موجود در محیط کار و همچنین تحقیقات در زمینه های مختلف فنی، آماری ،‌روانپزشکی و ... ، در کاهش و یا پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار و همچنین کاهش فاکتورهای زیان آور در محیط کار بسیار مفید می باشد و می تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کاری و محیطی کارگران داشته باشد. از جمله عوامل مورد بررسی می توان به مطالعه در زمینه موارد ارگونومیکی در ارتباط با کار و یا ماشین آلات، شاخصه های فیزیکی و فیزیولوژیکی در ارتباط با ابزار آلات و کارگران، فاکتورهای اجتماعی – روانی ، شرایط محیطی و .. اشاره نمود.

همچنین انجام مطالعات و بررسی های آماری ، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد، زیرا با استفاده از تجزیه و تحلیلهای علمی آماری می توان به علل عمده وقوع حوادث پی برده و راهکارهایی جهت کاهش آنها ارائه نمود.

 

3-4– برگزاری سمینارها و همایش ها

برگزاری سمینارها و همایش هایی در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی، باعث ارتقای سطح ایمنی شده ، شرایط همکاری و مساعدت بیشتر میان کارکنان و کارگاه ها و همچنین امکان ایجاد رقابت سالم فی مابین، آنان را در موارد ایمنی و بهداشتی تقویت می نماید.

 

 والسلام

سید محمد تقی زاده

 

 


 

فهرست منابع و مآخذ:

 

1-Effective Workplace Inspection , ccohs, Jaunary 1998

2- guide to writing an OHS policy statement , ccohs, February 2001

3- Accident  Investigation, CCOHS, April 2003

4-Guidelines on occupational safety and health Management systems, ILO-OSH, Geneva, 2001

5- Occupational safety and Health Manual, communication warkers of America, April 2002

6- Safety and Health committees, ccohs,April 2001

7- Risk Assessment , HSE,2002.



1- Material Safety Data Sheet: MSDS

" بررسی حوادث ناشی از کار و ارائة راهکارهایی جهت کاهش آنها "

دکتر شمس السادات زاهدی

" بررسی حوادث ناشی از کار و ارائة راهکارهایی جهت کاهش آنها  "

مؤسسه کار و تأمین اجتماعی سال 1379

ناظر علمی : ابوالقاسم درکی

کد طرح: Law -7901-18

 

چکیده فارسی:

حوادث ناشی از کار در کلیه کشورهای جهان رخ می­دهند. براساس آماری که سازمان بین­المللی کار ارائه داده است، فقط در یک سال، تعداد یکصد و چهار میلیون حادثه در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه رخ داده است که از این تعداد 28500 مورد آن حوادث، منجر به فوت شده است.

آمار حوادث در کشور ما نیز بسیار بالا است. از این رو شایسته است تحقیقی همه­جانبه در این زمینه انجام شود تا ابعاد این معضل اجتماعی مورد شناسایی قرار گیرد و از گسترش قلمرو آن جلوگیری شود.

-         هدف اساسی از این پژوهش، شناخت میزان واقعی حوادث ناشی از کار در ایران است. با کسب شناخت و آگاهی نسبتاً کامل از میزان حوادث ناشی از کار و تبعات آن، زمینه لازم برای سیاستگذاری­های اصولی و مؤثر جهت پیشگیری از حوادث و در نتیجه کاهش میزان آنها فراهم خواهد آمد. به این ترتیب هدف­های پژوهش را می­توان به این صورت بیان کرد. شناخت میزان واقعی حوادث ناشی از کار – آگاهی از علل عمده حوادث ناشی از کار – آشنایی با آثار تبعی حوادث ناشی از کار – ارائه پیشنهادهائی جهت پیشگیری از حوادث ناشی از کار و کاهش آنها.

-         جامعه آماری – کلیه کارگاههای زیر پوشش سازمان تأمین اجتماعی در قلمرو این پژوهش قرار خواهند گرفت و به این ترتیب متجاوز از هفتصد هزار کارگاه بیمه شده با رقمی حدود پنج میلیون و پانصد هزار نفر بیمه شده، مشمول این طرح واقع می­شوند.

-         روش تحقیق – روش کار در این پژوهش، روش توصیفی – تبیینی بوده است. ابتدا وضع موجود توصیف شده است و سپس روابط بین عوامل مختلف اقدام گردیده است. برای شناخت وضع موجود اقدامات متعددی به عمل آمده است. انجام مطالعات مقدماتی پیرامون موضوع به منظور وارد شدن به مطلب و کسب آگاهی از کم و کیف کار. مراجعه به سازمانها و ارگانهایی که با موضوع به نوعی مرتبط هستند ( سازمان تأمین اجتماعی- وزارت کارواموراجتماعی )

کاربرد نتایج تحقیق : با تدوین و انتشار نتایج پژوهش در سطحی گسترده ، امکان استفادة نیروی انسانی مشاغل در واحدهای کاری از یافته­های تحقیق فراهم خواهد آمد. از این طریق، کارکنان، کارفرمایان و دولت از میزان حوادث، علل بروز، اثرات مستقیم و غیرمستقیم، پی­آمدهای اقتصادی و اجتماعی، و راههای عملی و کاربردی جلوگیری از حوادث آگاه خواهند شد و یا به کارگیری راه­کارهای پیشنهادی و جدی گرفتن موضوع، خواهند توانست از میزان حوادث ناشی از کار بکاهند و بر بهره­وری واحدهای تولیدی بیفزایند و کشور و صنعت رو به گسترش ما را از پیامدهای مثبت کاهش حوادث بهره­مندسازند.

نقش محیط راه در ایمنی موتورسیکلت


نویسنده‌گان:

[ عبدالرضا شیخ الاسلامی ] - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران ٬ دانشگاه علم و صنعت ایران
[
احسان اردکانی ] - کارشناس ارشد حمل و نقل

خلاصه مقاله:

محیط راه به عنوان یکی از مؤلفه های سه گانه تاثیرگذار بر ایمنی ٬ از اهمیت و نقش غیرقابل ا نکاری در این زمینه برخوردار است . تاثیرات محیط راه بر ایمنی و تصادفات وسایل نقلیه ای نظیر اتومبیل ٬ دوچرخه و . . . بارها در تحقیقات و مقالات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است . لیکن این موضوع درخصوص موتورسیکلت به چشم نمی خورد . به طورکلی در کشورهای توسعه یافته به دلیل استفاده تفریحی از موتورسیکلت ٬ چندان به مباحث مربوط به موتورسیکلت و ایمنی آن ( نظیر تاثیر محیط راه ) پرداخته نمی شود . درحالی که موتورسیکلت به دلیل آسیب پذیری بیشتر و دارا بودن تنها دو چرخ ٬ نسبت به سایر وسایل نقلیه از حساسیت بسیار زیادتری در برابر مخاطرات و نقایص راه برخوردار است . به همین دلیل لزوم بررسی نقش محیط راه درمورد موتورسیکلت بیش از پیش اهمیت می یابد . در مقاله حاضر ضمن بررسی عوامل تاثیرگذار محیط راه بر ایمنی موتورسیکلت و نیازهای خاص موتورسیکلت رانان در محیط راه ٬ راهکارها و اقداماتی که می توانند ا یمنی موتورسیکلت رانان را در حین حرکت در یک راه تامین و بهبود بخشند ٬ معرفی می شوند .


کلمات کلیدی:

محیط راه ٬ موتورسیکلت ٬ ایمنی ٬ موتورسیکلت ران

دریافت کل مقاله به صورت PDF

ایمیل مدیر وبلاگ

AMIR.Z13611@YAHOO.COM حواهشمند است مقالات علمی خود را به این ادرس ارسال فرمایید. مقالات به اسم خودتان درج خواهد شد.

دعوت به همکاری

دوستان عزیز و گرامی دانشجویان محترم وصاحب نظران در رشته های ایمنی وبهداشت حرفه ای وپزشکی خواهشمند است نظرات وپیشنهادات خود را به ادرس ایمیل یا در قسمت نظر برای ما ارسال نمایید هدف ما ساخت یک وبلاگ کاملا علمی می باشد که بدون همکاری شما عزیزان این امر مقدور نیست .مقالات ارسالی به اسم شما درج خواهد شد.ادرس :AMIR.Z13611@YAHOO.COM

عزیزانی که مایل به همکاری هستند ایمیل خود را برای ما ارسال نمایند.

عکس جالب


 

A Giant Isopod (Bathynomous giganteus) at Weymouth Sealife centre in Dorset. Thought to be among the most primitive creatures on the planet, unchanged for over 160 million years, these creepy sea creatures live over a mile deep in the near freezing oceans
 

 

 

Thailand's Scorpion Queen Kanchana Kaetkaew is fed a scorpion. She is trying to set a number of Guinness World Records, among them keeping a scorpion in her closed mouth longer than any human being ( 2.03 minutes) and the longest stay in a glass case with
 

 

 

A shepherd in Xi'an, Shaanxi province in China, controls his flock of sheep using just a poster of a wolf
 

 

 

This is Vincent the Dutch rabbit, who was born with no ears. Owner John Haigh, 16, from Selby, North Yorkshire, was shocked to find that his pet rabbit had given birth to an earless bunny
 

 

 

A giant panda undergoes a physical examination before a cataract operation at a research centre in Xi'an, China
 

 

 

Macaques sit near an open fire to keep warm at Japan Monkey Center in Inuyama
 

 

 

A woman makes her way during a snowstorm in Montreal, Quebec
 

 

 

A man removes snow from his car in Gangneung, South Korea
 

 

 

A local resident makes his way amid snowfall on a street in Qingdao, Shandong province, China
 

 

 

Photographer Anthony Evora uses an umbrella to keep falling snow off of his camera as he takes pictures of winter scenes near the Space Needle in Seattle
 

 

 

Local residents clear snow on a street after snowfall hit Tianjin municipality, China
 

 

 

A 737 Continental is seen after veering sharply off a runway at Denver International Airport in Colorado
 

 

 

A car is coated in ice in Drexel Hill, Pennsylvania
 

 

 

A view of the harbour opposite Taj Mahal Palacein Mumbai a day after it was reopened
 

 

 

An Israeli woman surveys the damage caused to her house after a rocket fired by Palestinian militants in Gaza landed in the town of Sderot
 

 

 

A Greek presidential guard marches at the tomb of the unknown soldier in Athens
 

 

 

A laser pointer used by rioters shines towards riot police during clashes in Athens
 

 

 

Children's entertainer David Vaughan, 60, aka Pc Konk, who was stripped searched by security at Birmingham International Airport
 

دعوت به همکاری در وبلاگ

اساتید محترم بهداشت حرفه ای ایمنی و پزشکی و دانشجویان گرامی خواهشمند است مارادر این زمینه یاری فرمایید ومارا از نظرات وپیشنهادات ارزنده خود محروم ندارید.لطفا مقالات پربار خود رابه ادرس ایمیل اینجانب ارسال نمایید تا به اسم خودتان درج گردد.لطفا ما را راهنمایی بفرمایید.

عوامل شیمایی

رای بررسی این اثرات در یک مطالعه مقطعی سطح آنزیمهای کبدی در 58 نفر کارگر گروه مورد با 52 نفر کارگر ‏گروه شاهد مقایسه گردید.افراد گروه مورد شامل کلیه افرادی بودکه به مدت بیشتر از یکسال در سالن تزریق سنگین ‏پلاستیک مشغول بودند گروه شاهد از میان سایر کارگران همان کارخانه که در محلهائی همچون نگهبانی، انبار محصول ‏و یا قسمت اداری مشغول به کار بودند انتخاب شدند.میانگین سطح استایرن موجود در هوای سالن تزریق در محدوده ‏تنفسی کارگران در حدود ‏ppm‏18 بود. ‏ پی از جمع آوری نونه ها و انجام آنالیز آماری یک اختلاف معنی دار آماری برای میانگین ‏ALT‏ و بیلی روبین توتال ‏بین دو گروه مورد وشاهد مشاهده گردید. در سایر موارد از جمله ‏AST ‎‏ ، ‏GGT‏ ، ‏ALP‏ و بیلی روبین کونژوگه نیز ‏میانگین مقادیر در گروه مورد بالاتر از گروه شاهد بود ولی این مقادیر از لحاظ آماری معنی دار نشد.‏ مجموعه یافته های فوق بیان کننده این مطلب است که مواجهه با مقادیر پائین استایرن به مدت طولانی می¬تواند موجب ‏آسیب خفیف سلول کبدی و اختلال کلیرنس کبدی گردد لذا ارزیابی های دوره¬ای عملکردی کبدی در صنایع تزریق ‏پلاستیک باید مورد توجه قرار گیرد.‏ کلمات کلیدی : استایرن – آمینو ترانسفرازها- بیلی روبین- سمیت کبدی ‏ مقدمه:‏ ‏ استایرن یکی از انواع حلالهای آلی آروماتیک است که به وسیله دهیدروژناسیون اتیل بنزن و در طی روند ‏کراکینگ تولید میشود. بیشتر از 90% استایرن برای تولید پلیمر پلی استایرن بکار میرود. کاربردهای عمده استایرن و ‏پلیمرهای آن در صنایع پلاستیک سازی ، لاستیک سازی، تولید وسایل بسته بندی، اسباب بازیها، وسایل منزل و ... می ‏باشد.‏ ‏ پلی استایرن از نظر بیولوژیک خنثی است و مشکل اصلی تماس با منومر استایرن است است. منومر استایرن ممکن ‏است در طی واکنشهای حرارت دهی پلیمرهای استایرن آزاد می گردد. ضمن اینکه در طی روندهای اولید پلیمرها ‏ورزین ها نیز احتمال مواجهه با منومر استایرن وجود دارد. استنشاق راه اصلی تماس است. اثرات استایرن شامل تحریک ‏غشاهای مخاطی و چشمها، درماتیت تماسی، عوارض حاد و مزمن هم در سیستم عصبی مرکزی و هم در سیستم عصبی ‏محیطی و بالاخره عوارض کبدی بصورت افزایش آنزیمهای کبدی و اسیدهای صفراوی در مقادیر بالا می باشد.‏ مدارکی نشانگر ایجاد نکروز سلولی در کبد توسط استایرن باشد. در موشهائی که با مقادیر بالای استایرن (بالای ‏ppm‏ ‏‏300) مواجهه داشته¬اند با ارزیابی پاتولوژی های کبدی و آنزیمهای کبدی اثبات گردیده است. اگر چه این اثرات در ‏مواجهه با غلظتهای کمتر نیز دیده شده است.‏ در این میان مطالعات انجام شده پیرامون عوارض کبدی استایرن در انسان نتایج متفاوتی به همراه داشته و بسیاری از آنها ‏نقش سایر عوامل مخدوش کننده همچون مصرف الکل ، عفونتهای ویرال کبدی ، ‏BMI‏ ، ... را مورد مداخله قرار ‏نداده¬اند. نکته ای که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته این است که تماس با استایرن در سطوح پائینتر از حد مجاز ‏‏(‏National Institute for Occupational Safety and Health‏) ‏NIOSH ‎‏ یعنی ‏ppm‏50 ‏‎ ‎هم میتواند ‏اثرات کبدی داشته باشد.‏ منتهی تشخیص اختلالات خفیف کبدی از روشهای روتین اسکرینینگ یعنی اندازه گیری آمینو ترانسفرازها زیاد دقیق ‏نیست و هم اکنون استفاده از روشهای اختصاصی تر همچون اندازه گیری ‏Serum Bile Acids ‎‏ توصیه می گردد.‏ فراوانی صنایع پلاستیک در کشور ما تعداد کارگرانی که با مقادیر پائین استایرن مواجهه دارند و همچنین کم بودن ‏مطالعات انجام شده در زمینه اثرات توکیسک مواد شیمیایی موجود در محیط کار دلایل اصلی انجام این مطالعه می ‏باشد. ‏ مواد و روشها ‏ ‏ نوع مطالعه مقطعی تحلیلی می باشدمحل انجام مطالعه یک کارخانه تزریق پلاستیک بود که از پلیمرهای استایرن ‏همچون پلی استایرنButadien‏ –‏ABS(Acrylonitril‏ ‏ Styrene)‎‏- توسط پروسه های حرارتی و تحت فشار ، قطعات پلاستیکی مثل وسایل منزل یا قطعات اتومبیل تولید می ‏کرد.‏ ‏ در این مطالعه تعداد افراد گروه مورد 58 نفر و گروه شاهد 52 نفر بود. گروه مواجهه در واقع شامل کلیه کارگرانی بود ‏که در سالن تزریق پلاستیک به مدت بیشتر از یک سال مشغول به کار با پلیمر های استایرن بوده¬اند گروه شاهد شامل ‏افرادی بود که در سایر واحد های کارخانه که امکان مواجهه با استایرن وجود نداشت همچون نگهبانی،اداری، انبار و ... ‏مشغول به کار بودند. در هر دو این افراد حداقل سابقه کاری یکسال در نظر گرفته شد در این مطالعه جهت انتخاب گروه ‏مورد ابتدا میزان استایرن در هوای سالن تولید مورد ارزیابی قرار گرفت نمونه گیری در یک زمان دو ساعت در وسط ‏شیفت کاری و توسط پمپ نمونه گیری انجام گردید و سپس نمونه ها به روش کروماتوگرافی گازی آنالیز شد میانگین ‏استایرن در ناحیه تنفسی کارگران حدود ‏ppm‏ 18 بود در واقع گروه مورد شامل افرادی بودند که با سطوح کمتر از ‏میزان پیشنهادی توسط کمیته حفاظت فنی کشوری(‏ppm‏ 20) و به مدت طولانی مواجهه شدند.‏ اطلاعات دموگرافیک همچون سن،وزن،سنوات کاری، مصرف الکل، سابقه بیماری و مصرف داروها توسط یک ‏پرسشنامه در طی شیفت کاری جمع آوری گردید.‏ جهت رد بیماری عفونی فعال کبدی از سه تست ‏HCV-Ab HbcAb HbsAg ‎‏ استفاده گردید.‏ ابزار جمع آوری داده ها نمونه های خونی کارگران مواجهه یافته با استایرن و گروه شاهد بطور همزمان و در طی شیفت ‏کاری بود در نمونه های خونی به غیر از ارزیابی بیماریهای عفونی کبدی 6مارکر بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت.‏ ‏1.‏ ترانس آمیناز های کبدی (‏ALT-AST‏) که نشانگر نکروز کبدی می باشند.‏ ‏2.‏ تستهای کلستئاز کبدی(‏ALP-GGT‏) ‏ ‏3.‏ تستهای ارزیابی کننده کلیرنس کبدی (بیلی روبین توتال و کونژوگه)‏ ‏ نتایج به دست آمده از تستهای آزمایشگاهی به همراه اطلاعات مربوط به پرسشنامه از طریق نرم افزار (‏‎10‎‏)‏SPSS ‎‏ و ‏آزمون مقایسه میانگین ها (‏T-test‏) مورد آنالیز قرار گرفت.‏ نتایج ‏ تمام افراد مطالعه از جنس مذکر و نژاد ایرانی بودند لذا از لحاظ جنس و نژاد تفاوتی بین دو گروه وجود نداشت از ‏نظر سن، سنوات کاری و ‏BMI‏ نیز بین دو گروه مورد و شاهد اختلاف معی داری وجود نداشت . تستهای مربوط به ‏بیماری های ویرال کبد برای کلیه افراد شاهد و مورد انجام گردید. در نهایت 14 نفر (8 نفر از گروه مورد و 6 نفر از ‏گروه شاهد) به علت مثبت بودن این تستها از مطالعه حذف شدند. در هنگام اخذ شرح حال از کارگران کلیه افرادی که ‏سابقه مصرف الکل را حتی به صورت تفریحی ذکر می کردند به عنوان افراد الکلیک تلقی شدند تعداد این افراد در ‏گروه مورد 7 نفر(12%) و در گروه شاهد 5 نفر(10%) بود.با توجه به برابری نسبی این مورد در هر دو گروه اثر آن به ‏عنوان یک فاکتور مخدوش کننده در این مطالعه منتفی میباشد .‏ میانگین مقادیر آزمایشهای انجام شده در گروه مورد و شاهد همراه با ‏p-Value‏ مربوط در جدول -2 آمده است در ‏تمامی آزمایشها مقادیر مطلق در گروه مورد که که با استایرن مواجهه داشتند بالاتر از گروه شاهد بود.‏ بحث و نتیجه گیری ‏ در این مطالعه مقطعی در واقع ما تغییرات تستهای روتین کبدی در دسترس را در کارگران مواجهه یافته با استایرن در ‏حدود پائینتر از حد مجاز پیشنهاد شده توسط ‏ACGIH‏ مورد ارزیابی قرار دادیم . ویژگی اصلی این مطالعه کنترل ‏عوامل مخدوش کننده ای همچون سن، جنس ، مصرف الکل، سنوات کاری و بیماریهای عفونی کبد(هپاتیتC،B‏) می ‏باشد که در مطالعه قبلی این کار به طور سیستماتیک انجام نشده بود.‏ ‏ یک ارتباط معنی دار آماری بین ‏ALT‏ و مواجهه با استایرن در این مطالعه مشاهده گردید که می تواند نشانگر ‏آسیب خفیف پارانشیمال کبدی توسط این ماده باشد. اگر چه این رابطه معنی دار در مورد ‏AST‏ دیده نشد ولی مقادیر ‏مطلق آن در گروه مورد (34/29) نسبت به گروه شاهد (50/23) بالاتر بود که این نیز خود تأئید کننده فرضیه اولیه ‏مطالعه مبنی بر افزایش ترانس آمیناز های کبدی توسط استایرن می باشد(نمودار 1)‏ با توجه به مطالعات قبلی که افزایش ترانس آمیناز های کبدی را در کارگران مواجهه یافته با مقادیر بالای استایرن ‏‏(300-100) نشان داده اند. یافته های ما در این مطالعه نشانگر افزایش مختصر ترانس آمیناز های کبدی در مواجهه با ‏غلظتهای :‏ TLV(Thereshold Limit Value) ‎‏ می باشد که با توجه به توازن گروهای مورد و شاهد از نظر سن جنس ‏BMI ‎‏ سنوات کاری و مصرف الکل این گفته بیشتر مورد تأئید می باشد.‏ ‏ یافته های مطالعه نشانگر یک ارتباط معنی دار آماری بین افزایش بیلی روبین کونژوگه به توتال برقرار نشد. ولی بالا ‏بودن مقادیر مطلق بیلی روبین کونژوگه درگروه مورد (26%) نسبت به گروه شاهد(24%) نیز خود تأئید کننده اثرات ‏استایرن بر مکانیسمهای کلیرنس کبدی می باشد ( نمودار 2) مطالب فوق بیانگر این نکته است که احتمالأ هیپربیلی ‏روبینمی ایجاد شده توسط استایرن عمدتأ از نوع غیز کونژوگه می باشد.‏ ‏ در میان 5 مطالعه انجام شده پیرامون ارزیابی غلظت بیلی روبین در کارگران مواجهه یافته با استایرن ، 4 مطالعه یافته ‏های مشابه به مطالعه ما داشته اند . کاتز شیوع35% افزایش بیلی روبین را در 526 کارگر شاغل در صنایع تولید ‏لاستیکهای استایرن که در مواجهه با مقادیر حدود ‏ppm‏20 بودند را نشان داده است .‏ برودکین و همکاران نیز یک ارتباط خطی آماری بین افزایش غلظت بیلی روبین کونژوگه و نسبت بیلی روبین کونژوگه ‏به توتال با افزایش استایرن هوا و خون در جمعیت مورد مطالعه خود یافتند که در واقع نشانگر کاهش کلیرنس کبدی ‏بیلی روبین کونژوگه می باشد. ضمن اینکه در این مطالعه بین ترانس آمیناز های کبدی (‏ALT-AST‏) و مواجهه با ‏استایرن نیز همین ارتباط خطی برقرار بود.‏ ‏ در مطالعه فوق الذکر میزان استایرن هوای محیط کار حدود ‏ppm‏25 بود و میزان ‏ALP‏ نیز در کارگران مواجهه ‏یافته افزایش یافته بود.‏ ‏ در مطالعه ما هیچ رابطه معنی دار آماری بین میزان ‏GGT،ALP‏ و مواجهه با استایرن مشاهده نگردید. اگر چه در این ‏مورد این دو نیز مقادیر مطلق در گروه مورد نسبت به گروه شاهد بالاتر بود.که این خود تأئید کننده فرضیه اولیه مطالعه ‏می باشد. احتملأ با افزایش تعداد نمونه ها در مطالعه ، این تفاوتها نیز معنی دار می گردید.‏ یافته های ما در این مطالعه پیرامون افزایش سطح سرمی بیلی روبین در واقع با بسیاری از مطالعات قبلی که افزایش سطح ‏اسیدهای صفراوی سرمی را در کارگران مواجهه یافته با استایرن نشان داده اند نیز هماهنگی دارد به عنوان مثال در مطالعه ‏انجام شده توسط ویکووهمکاران که یک شیوع 10 درصدی در افزایش سطح سرمی بیلی روبین در کارگران مواجهه ‏یافته با استایرن نشان داده بود میزان شیوع افزایش اسیدهای صفراوی همچون دی اکسی کولیک اسید 20% بود در واقع ‏نشانگر این مطلب است که اسیدهای صفراوی سرمی جهت تشخیص آسیبهای کبدی حساسیت بیشتری دارند . اگر چه ‏ما در این مطالعه به علت محدودیت های مالی قادر به اندازه گیری اسیدهای صفراوی سرمی نشدیم ولی یافته های ما ‏نشانگر این مطلب است که تستهای کلیرنس هپاتوبیلیاری مارکرهای مفیدی در تشخیص زودرس اثرات هپاتوتوکسیک ‏ناشی از مواجهه با استایرن می باشند.همچنین توجه به این نکته ضروری است که جمعیت مورد دراین مطالعه کارگرانی ‏بودند که در سالن تزریق سنگین کارخانه مشغول به کار بودند و به طور همزمان احتمال مواجهه با سایر حلالهای آلی از ‏جمله پروپیلن،اتیلن،بوتادین و اکریلونیتریل نیز وجود داشت.‏ ‏ به هر حال علیرغم عدم وجود گزارشاتی مبنی بر هپاتوتو کسیتی عوامل فوق احتمال تداخل این مواد در متابولیسم ‏استایرن و تقویت اثر سمیت کبدی استایرن توسط این مواد قابل رد نمی باشد.‏ ‏ آزمایشهای کبدی انجام شده در این تحقیق در جمعیت مورد عمومأ در محدوده نرمال بودند و یافته های ما در این ‏تحقیق در واقع نشانگر تغییرات این تستها در گرو های کارگری می باشد.اهمیت بالینی این تغییرات خفیف در عملکرد ‏کبدی در جمعیت های کارگری همچنان نا مشخص است و مطالعات طولی بیشتری روی جمعیتهای در معرض مواجهه ‏با استایرن در آینده مورد نیاز می باشدبه هر جهت با توجه به نتایج این مطالعه انجام تستهای بیوشیمیایی کبد جهت ‏غربالگربو مراقبت در کارگران مواجهه یافته با مقادیر کم تا متوسط استایرن توصیه می گردددر این میان ترانس ‏آمینازهای کبدی و سطح سرمی بیلی روبین ابزارهایی قابل دسترس ، غیر تهاجمی و ارزان برای غربالگری کارگران در ‏معرض مواجهه با استایرن جهت تشخیص زودرس اثرات کبدی این ماده می باشند. ‏ ‏ ‏ جدول 1-1 اطلاعات دموگرافیک گروهای مطالعه‏ گرو ها تعداد میانگین سن میانگین سنوات میانگین ‏BMI مورد ‏58‏ ‏5/38‏ ‏2/13‏ ‏9/25‏ شاهد ‏52‏ ‏8/38‏ ‏8/15‏ ‏8/25‏ P-value ‏-‏ ‏85%‏ ‏125%‏ ‏98%‏ جدول2 مقایسه میانگین تستهای کبدی در گروههای مطالعه‏ P-value میانگین درگروه شاهد میانگین در گروه مورد نوع تست بندی ‏18%‏ ‏21/17‏ ‏84/23‏ ALT ‏248%‏ ‏50/23‏ ‏34/29‏ AST ‏308%‏ ‏52/180‏ ‏70/190‏ ALP ‏664%‏ ‏45/25‏ ‏81/26‏ GGT ‏44%‏ ‏64%‏ ‏86%‏ T-BILI ‏486%‏ ‏24%‏ ‏26%‏ D-BILI منابع:‏ ‎1. Summer SC cattely RC Asgharian B Evaluation of the metabolism and ‎hetatotoxicity of styrene in f 344 rats B6C3F1 ‎ mice 2- morgan D1 ‎Mahler JF Wilson RE Moorman MP ‎

عوامل زیان اور شغلی

بررسی عوامل زیان آور شغلی در گروههای کاری پزشکی در گفتگو با دکتر رامین مهرداد خبرگزاری دانشجویان ایران -واحد علوم پزشکی تهران

خبرگزاری دانشجویان ایران – واحد علوم پزشکی تهران
سرویس بهداشت و درمان

در تمام مشاغل عوامل و فاکتورهای زیان آوری وجود دارند که می توانند افرادی را که به آن شغل اشتغال دارند دچار بیماری کنند. به این بیماری ها، بیماری ناشی از کار یا بیماری شغلی می گویند.
دکتر رامین مهرداد متخصص طب کار در گفتگو با خبرنگار سرویس بهداشت و درمان خبرگزاری دانشجویان ایران – واحد علوم پزشکی تهران - در خصوص عوارض ناشی از کار گفت: فاکتورهای زیان آور در محیط کار افراد به پنج گروه عمده تقسیم می شوند که عبارتند از: عوامل زیان آور فیزیکی، عوامل زیان آور شیمیایی، عوامل زیان آور بیولوژیکی، عوامل زیان آور سایکولوژیکی و عوامل زیان آور ارگونومیک در رابطه با هر شغلی باید بررسی شود که کدام گروه از این عوامل در آن شغل وجود دارند.
وی افزود: در خصوص عوامل فیزیکی زیان آور در محیط کار عمده فاکتورهایی که وجود دارند گرما، سرما، سروصدا، افزایش و کاهش فشار و ارتعاش در محیط کار و اشعه های یونیزان و غیر یونیزان است.
در خصوص عوامل شیمیایی نیز معمولاً این مواد در محیط کار وجود دارند و تعدادشان بسیار زیاد است و هر روز هم به تعدادشان اضافه می شود که بسیاری از این مواد حتی اثراتشان شناخته شده نیست اما یک سری از موادی که پرمصرف تر هستند مانند گروه هایی از فلزات و حلال ها اثراتشان شناخته شده است.
دکتر مهرداد در خصوص عوامل بیولوژیک زیان آور در محیط کار گفت: در این قسمت فاکتورهایی وجود دارند مانند قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها که در بعضی مشاغل و عمدتاُ مشاغلی که افراد در آن با انسانها، حیوانات یا با گیاهان سرو کار دارند بیشتر دیده می شود.
وی گفت: فاکتورهای بعدی عوامل سایکولوژیکی یا روحی- روانی محیط کار است. استرس هایی که در محیط کار افراد وجود دارد و فشارهای روحی و روانی که ممکن است در اثر کار به افراد وارد شود به عنوان مثال کسانی که در محیط کارشان کارهای طولانی مدت دارند و یا اینکه دارای شیفت های کاری زیادند.
گروه بعدی عوامل ارگونومیک هستند که در رابطه با عوامل ارگونومیک ما می توانیم به طراحی محیط کار اشاره کنیم، یعنی باید طراحی محیط کار به گونه ای باشد که متناسب با فرد باشد و شخص دچار اختلالات مختلف از جمله ناراحتی های اسکلتی عضلانی نشود.
دکتر مهرداد با بررسی پنج گروه عامل زیان آور فوق در گروه های پزشکی گفت: در خصوص عوامل فیزیکی در گروه های پزشکی از نظر سرو صدا و شدت و ضعف نور معمولا مشکلی وجود ندارد و فشار این محیط ها و گرما و سرما تنظیم شده است. از نظر ارتعاش شاید تنها گروه هایی که بشود در موردشان صحبت کرد گروه دندانپزشکان هستند که با مته های دندانپزشکی کار می کنند، همچنین رادیولوژیستها و رادیوتراپیت ها نیز در معرض اشعه یونیزان قرار دارند.
در خصوص عوامل شیمیایی، گروه پزشکی بسیار با این عوامل در ارتباط هستند. به عنوان مثال بسیاری از مواد عفونت زدا و ضد عفونی کننده که تماس مکرر با آنها می تواند مشکلات پوستی برایشان ایجاد کند و یا از طریق دستگاه تنفس جذب شوند و اثراتی در این زمینه داشته باشند.
همچنین پرسنل اتاق عمل که غلظت گازهای بیهوشی در اتاق عمل می تواند اثراتی در سیستم عصبی و یا سیستم کبد و سیستم های خونی افرادی که در مواجهه با این مواد هستند بگذارد.
همچنین پرسنلی که با مواد شیمی درمانی در تماس هستند. بسیاری از موادی که در شیمی درمانی مصرف می شوند می توانند اثرات سوء پوستی یا حتی ممکن است اثرات گوارشی به همراه داشته باشد.
وی گفت: در خصوص عوامل بیولوژیک زیان آور در محیط کار به گروه پزشکی باید توجه ویژه ای داشت زیرا تمام گروه های پزشکی در مواجهه با عوامل بیولوژیک قرار دارند. مثلاً اغلب شاغلین گروه پزشکی با بیمارانی سروکار دارند که این بیماران حامل و یا ناقل ویروس ها و باکتری های مختلف هستند که شایع ترین اینها دو بیماری ایدز و هپاتیت B است و ممکن است زمانی که پزشک با آنها در تماس است به او منتقل شود. بسیاری از این باکتریها از راه چشم یا مخاطها و یا دستگاه تنفسی وارد بدن می شوند.
دکتر مهرداد افزود: عوامل سایکولوژیک یا روحی – روانی محیط کار نیز برای گروه پزشکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مواجهه با موارد اورژانس جزء استرس کاری محسوب می شود. همچنین ساعتهای طولانی کاری که البته ذات کار پزشکی کاری است که شیفت کاری در آن است و خود شیفت کاری می تواند یک عامل استرس زا در محیط کار باشد. نفس کار پزشکی از نظر اینکه در محیطی قرار دارند که همیشه در آن محیط بیماری و ناراحتی است استرس زا است ضمن اینکه استرس بزرگی که در این کار قرار دارد استرس پذیرش مسوولیت بیماران است.
دکتر مهرداد آخرین عامل زیان آور در گروه پزشکی را عامل ارگونومیک دانست و گفت: در بعضی از موارد پزشکان ممکن است دربسیاری از ساعتهای روز سرپا بایستند و یا اینکه پرستاران و بیماران درحمل بیماری کمک می کنند و یا اینکه بسیاری از همکاران ممکن است در وضعیتهای نامناسب ساعتها پشت میکروسکوپ بنشینند. این امر اختلال زاست و ممکن است درد گردن – درد کتف و یا درد عضلات پشت ایجاد کند. تعدادی از وسایلی که در گروه پزشکی وجود دارد استفاده از خود این وسایل می تواند اختلالات اسکلتی و عضلانی – درد مفاصل و اندام ها را بدنبال داشته باشد.
دکتر مهرداد در پاسخ به این سؤال که چه کارهایی برای رفع این مشکلات تاکنون شده گفت: بسیاری از این عوارض شناخته شده است و مشکل ما این نیست که چطور این عوارض را بشناسیم مشکل ما این است که چطور این عوارض را کنترل کنیم به عنوان مثال چطور اتاق عملی را طراحی کنیم یا دستگاهی را در آن استفاده کنیم که میزان گازهای موجود در هوا از حد مجاز افزایش پیدا نکند. در بسیاری از موارد ما حفاظت های خیلی خوبی نداریم اما در مواردی هم که داریم ممکن است اورژانس هایی پیش بیاید که آن اتفاقات کنترل ما را روی حفاظت هایی که باید انجام دهیم کاهش دهد.
انتهای پیام